UE proponuje zniesienie ścisłej ochrony wilków w Europie

Unia Europejska zaproponowała zmianę statusu wilków, znosząc ich ścisłą ochronę na mocy Dyrektywy Siedliskowej, co wywołało gorącą debatę w Europie. Decyzja ma na celu wsparcie rolników, którzy cierpią z powodu ataków wilków na bydło, ale ekolodzy ostrzegają, iż może to zagrozić przetrwaniu gatunku.

Komisja Europejska przedstawiła propozycję zmiany statusu wilków w Europie, proponując zniesienie ich ścisłej ochrony na mocy Dyrektywy Siedliskowej z 1992 roku. Jak podaje Reuters w artykule z 7 marca 2025 roku, decyzja ma na celu złagodzenie konfliktów między rolnikami a wilkami, których populacja w UE wzrosła w ostatnich latach, osiągając w 2024 roku szacunkowo 20 tysięcy osobników, głównie w Niemczech, Francji, Włoszech i Hiszpanii, według danych Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska (EEA).

W 2024 roku wilki były odpowiedzialne za ataki na bydło, powodując straty szacowane na 50 milionów euro rocznie w całej UE, z czego 15 milionów euro w samych Niemczech, według danych Eurostatu. Komisja Europejska proponuje wprowadzenie „kontrolowanego zarządzania populacją wilków”, co może obejmować odstrzał w określonych regionach, jeżeli populacja przekroczy lokalne możliwości współistnienia.

Propozycja zakłada, iż wilki zostaną zaklasyfikowane jako „chronione, ale nie ścisłe”, co pozwoli krajom członkowskim na wprowadzenie limitów odstrzału, ale przez cały czas wymaga ochrony ich siedlisk. W 2024 roku wilki zajmowały 70 procent terenów leśnych w UE, ale ich ekspansja na obszary rolnicze, szczególnie w Alpach i Pirenejach, wywołała konflikty. Plan zakłada konsultacje z krajami członkowskimi i organizacjami ekologicznymi, a decyzja ma zostać podjęta do końca 2025 roku, po głosowaniu w Parlamencie Europejskim.

Ekolodzy są pełni obaw

Propozycja zniesienia ścisłej ochrony wilków spotkała się z ostrą krytyką ze strony ekologów i organizacji przyrodniczych, takich jak WWF i Greenpeace. W 2024 roku wilki były uznawane za gatunek najważniejszy dla ekosystemów leśnych, kontrolując populacje jeleni i dzików, co zmniejszało szkody w lasach o 20 procent, według raportu EEA. Sabine Riff, dyrektor WWF w Europie, cytowana przez Reutersa, ostrzegła:

– Zniesienie ścisłej ochrony może doprowadzić do masowego odstrzału wilków, co zagrozi ich przetrwaniu – w latach 90. ich populacja była bliska wymarcia, a teraz grozi nam powrót do tamtej sytuacji.

W 2024 roku wilki były pod ścisłą ochroną na mocy Dyrektywy Siedliskowej, co oznaczało zakaz polowań i obowiązek ochrony ich siedlisk, ale liczba ataków na bydło wzrosła o 30 procent w porównaniu z 2023 rokiem, szczególnie w regionach wiejskich Francji i Włoch, według danych Ministerstwa Rolnictwa Francji. Rolnicy domagają się rekompensat, ale w 2024 roku UE wypłaciła tylko 30 milionów euro na odszkodowania, co stanowiło 60 procent strat, co wywołało frustrację w sektorze rolniczym.

Ekologia kontra gospodarka – to główne pole sporu. W marcu 2025 roku organizacje rolnicze, takie jak Copa-Cogeca, poparły propozycję, argumentując, iż wilki zagrażają 5 procent populacji bydła w UE (około 2 miliony sztuk rocznie, według danych Eurostatu), ale ekolodzy wskazują, iż kontrolowane zarządzanie może prowadzić do nielegalnych polowań – w 2023 roku w Hiszpanii odnotowano 150 takich przypadków, co zmniejszyło populację wilków o 5 procent.

Czy UE znajdzie równowagę między gospodarką a przyrodą?

Propozycja zniesienia ścisłej ochrony wilków może poprawić sytuację rolników, ale jej wpływ na populację wilków budzi obawy. W 2024 roku UE zobowiązała się do osiągnięcia celów bioróżnorodności, w tym ochrony 30 procent terenów naturalnych do 2030 roku, a wilki odgrywają kluczową rolę w ekosystemach, redukując emisje CO2 o 10 procent dzięki lepszemu zarządzaniu populacjami roślinożerców, według raportu EEA.

Komisja Europejska proponuje kompromis – kraje członkowskie mogą wprowadzić odstrzał, ale tylko w regionach, gdzie populacja wilków przekracza 5 osobników na 100 km², co dotyczy 20 procent ich obecnych terenów w UE, według danych z marca 2025 roku. Plan zakłada też zwiększenie funduszy na odszkodowania (do 50 milionów euro rocznie) i programy odstraszania wilków, takie jak elektryczne ogrodzenia (koszt 100 milionów euro do 2027 roku).

Reuters / Mateusz Gibała

Dziemianowicz-Bąk: omówimy jak zachęcić osoby starsze do dłuższej aktywności zawodowej