Umorzenie postępowania egzekucyjnego – co warto wiedzieć?

Zdjęcie: Umorzenie postępowania egzekucyjnego

Postępowanie egzekucyjne to bezpośredni skutek istniejącego zadłużenia i polega na działaniach komornika podejmowanych na rzecz wierzyciela. Nie zawsze jednak proces ten zostaje doprowadzony do końca, ponieważ w niektórych sytuacjach miejsce ma umorzenie postępowania egzekucyjnego. Co to oznacza dla dłużnika i kiedy może się to wydarzyć? O tym przeczytacie w dalszej części niniejszego artykułu.

Czym jest umorzenie postępowania egzekucyjnego?

Umorzenie postępowania egzekucyjnego oznacza zakończenie działań komornika przed odzyskaniem całości lub części długu. W takiej sytuacji komornik przestaje podejmować kolejne działania związane ze ściąganiem należności na rzecz danego wierzyciela. W zależności od przypadku, umorzenie może dotyczyć całości bądź jedynie części zobowiązania.

Co ważne, umorzenie egzekucji i umorzenie długu nie są tożsamymi pojęciami. Przy umorzeniu postępowania egzekucyjnego dług przez cały czas istnieje. Oznacza to jedynie, iż wierzyciel będzie dochodził roszczeń bez korzystania z pomocy komornika. Wyjątek stanowią sytuacje, w których postępowanie egzekucyjne wszczęto ponownie w późniejszym terminie.

Umorzenie i zawieszenie postępowania – czym się różnią?

Mówiąc o umorzeniu postępowania, ma się na myśli definitywne zakończenie egzekucji w danej sprawie. Inaczej jest w przypadku zawieszenia postępowania, gdzie jest ono jedynie tymczasowo wstrzymane. Oznacza to, iż o ile przyczyna nie będzie już istnieć, zawieszone postępowanie może zostać wznowione, a dłużnik znów będzie miał do czynienia z komornikiem.

Kiedy następuje umorzenie egzekucji komorniczej?

Umorzenie egzekucji komorniczej następuje wtedy, gdy dalsze działania w związku z postępowaniem stają się niewykonalne, nieskuteczne lub zbędne. Mowa tutaj o szeregu sytuacji, takich jak:

• spłata należności – rozliczenie się z całego zobowiązania (z podstawowej części, odsetek, kosztów pozaodsetkowych i dodatkowych opłat) wiąże się z zakończeniem postępowania.
• na wniosek – wierzyciel może umorzyć postępowanie na wniosek, o ile podjął taką decyzję. Dłużnik może dokonać takiego umorzenia jedynie wtedy, gdy spełnione zostały odpowiednie kryteria.
• bezskuteczność egzekucji – o ile komornik uzna, iż prowadzenie dalszych działań w związku z postępowaniem jest bezcelowe i nieskuteczne, może on dokonać umorzenia. Dzieje się tak m.in. wtedy, gdy dłużnik nie posiada majątku ani dochodów.
• upadłość konsumencka – ogłoszenie upadłości konsumenckiej oznacza zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Od tego momentu wobec dłużnika prowadzone jest postępowanie upadłościowe.
• nakaz sądu – jeżeli sąd uzna, iż postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte niezgodnie z prawem (np. ze względu na brak tytułu wykonawczego lub błędnie naliczony dług), to może je umorzyć.

Wniosek o umorzenie postępowania komorniczego

Umorzenie na wniosek dłużnika ma miejsce jedynie wtedy, gdy prowadzona egzekucja jest niezgodna z prawem. Aby tego rodzaju wniosek został rozpatrzony pozytywnie przez sąd, dłużnik powinien przedstawić dowody uzasadniające jego stanowisko, np. w postaci kopii dokumentów.

Egzekucja podlega umorzeniu na wniosek dłużnika, gdy:

• dług został już spłacony, ale egzekucja przez cały czas jest prowadzona
• minął okres potrzebny do przedawnienia długu i nie doszło w tym czasie do przerwania biegu przedawnienia
• postępowanie dotyczy niewłaściwej osoby lub niewłaściwego zobowiązania

Umorzenie na wniosek wierzyciela ma z kolei miejsce wtedy, gdy wierzyciel podjął indywidualną decyzję lub samemu zauważył nieprawidłowości, takie jak prowadzenie egzekucji mimo spłaty długu. Po wysłaniu takiego wniosku, komornik niezwłocznie umarza postępowanie, pod warunkiem iż nie jest konieczne wyjaśnienie dodatkowych okoliczności.

Wierzyciel może złożyć wniosek o umorzenie egzekucji, gdy:

• dłużnik zawarł ugodę z wierzycielem
• dłużnik w całości rozliczył zobowiązanie
• egzekucja jest nieskuteczna
• podjęta została decyzja o umorzeniu z innych przyczyn

Co powinien zawierać wniosek?

Napisanie wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego może być problematyczne.. Brak niezbędnych informacji w piśmie może oznaczać odrzucenie wniosku, a w efekcie zmarnowany czas. Przyjrzyjmy się niezbędnym elementom prawidłowo sporządzonego wniosku.

Jakie informacje powinny znaleźć się we wniosku?

• informacje o wierzycielu i dłużniku
• informacje dotyczące sprawy (np. sygnaturę)
• miejsce i datę sporządzania wniosku
• podpis wnioskodawcy
• uzasadnienie wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego
• opcjonalne załączniki, np. dokumenty potwierdzające zawarcie ugody między obiema stronami

Decyzja o umorzeniu postępowania – czy można się odwołać?

W przypadku odrzucenia wniosku o umorzenie egzekucji przez sąd, dłużnik ma możliwość odwołania się. Odwołanie przybiera postać zażalenia składanego do sądu wyższej instancji w ciągu 7 dni od otrzymania decyzji.

Alternatywą jest złożenie skargi na czynności komornika, o ile jego działania w związku z postępowaniem są niezgodne z prawem. Skutkiem może być jednak wyłącznie zawieszenie, a nie umorzenie postępowania.

Uwaga: o ile dłużnik znajdzie nowe dowody (dokumenty, nagrania, zeznania) mogące wpłynąć na decyzję sądu, to może złożyć wniosek ponownie.

Ile kosztuje umorzenie egzekucji komorniczej?

To, jaka strona ponosi koszty jest kwestią indywidualną. Wszystko zależy od danej sytuacji i jej okoliczności.Przy umorzeniu egzekucji koszty komornicze wynoszą 5% kwoty pozostałej do wyegzekwowania (ale nie mniej, niż 150 zł).

Wyjątek stanowi sytuacja, w której wniosek o umorzenie zostanie złożony przed datą powiadomienia dłużnika o wszczęciu egzekucji komorniczej. Wówczas koszt ten wynosi 100 zł i zwykle ponosi go wierzyciel.

Samo złożenie wniosku o umorzenie jest bezpłatne, ale udzielenie dokumentu (lub odpisu) potwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa bądź prokury wiąże się z opłatą w wysokości 17 złotych.

Umorzenie postępowania komorniczego a kwestia dziedziczenia

Śmierć osoby zadłużonej nie zawsze oznacza automatycznego umorzenia postępowania egzekucyjnego. Wiele zależy od decyzji, jaką podejmą spadkobiercy. Przy przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, komornik będzie prowadził egzekucję z majątku spadkowego. Całkowite przyjęcie spadku oznacza brak umorzenia i dalsze prowadzenie postępowania.

Dziedziczenie długów – co oznacza i na czym polega?

Przeczytaj

Postępowanie może zostać umorzone po śmierci dłużnika, jeżeli spadkobierca odrzucił spadek w całości, a następne w kolejce dziedziczenia osoby również to zrobią. Umorzenie ma miejsce również wtedy, gdy dłużnik nie ma żadnych spadkobierców.

Czy postępowanie komornicze się przedawnia?

Egzekucja komornicza nie ulega przedawnieniu, ale będący przedmiotem postępowania dług może się przedawnić. Gdy do tego dojdzie, postępowanie komornicze podlega umorzeniu. Wierzyciel nie może od tego czasu domagać się spłaty zobowiązania ani występować na drodze sądowej o tytuł wykonawczy w sprawie danego długu.

Źródła:

• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-postepowania-cywilnego-16786199/art-824
• https://www.gov.pl/web/kas/zawieszenie-i-umorzenie-postepowania