Unijny AI Act wchodzi w nową fazę. Na Polskę i Europę czekają kolejne obowiązki

W sierpniu 2025 roku weszły w życie kolejne przepisy unijnego Aktu o sztucznej inteligencji (AI Act), wprowadzając nowe, istotne wymogi dla dostawców technologii i administracji państw członkowskich. Regulacje koncentrują się na modelach AI ogólnego przeznaczenia (GPAI) i tworzeniu struktur nadzoru. Polska, podobnie jak inne kraje UE, pracuje nad dostosowaniem krajowego prawa, choć prace nad kluczową ustawą wciąż trwają.

Nowy etap wdrażania AI Act, przełomowej regulacji dla sektora technologicznego, skupia się na zapewnieniu transparentności i bezpieczeństwa najbardziej zaawansowanych systemów AI. Dostawcy modeli ogólnego przeznaczenia, takich jak te stanowiące podstawę dla popularnych chatbotów czy generatorów obrazów, zostali zobowiązani do szczegółowej oceny ich wpływu na prawa podstawowe. Muszą także publikować zwięzłe podsumowania danych wykorzystanych do trenowania algorytmów i zapewnić nadzór nad ich dalszym zastosowaniem.

To odpowiedź regulatora na rosnące obawy dotyczące potencjalnych ryzyk związanych z nietransparentnym działaniem potężnych modeli językowych i generatywnych. Komisja Europejska opublikowała również specjalny kodeks postępowania, który ma w praktyce pomóc firmom wdrożyć te skomplikowane wymogi.

Kolejnym filarem sierpniowych zmian jest ustanowienie formalnych ram zarządzania i nadzoru nad rynkiem AI. Przepisy powołują do życia unijne struktury administracyjne, które we współpracy z organami krajowymi będą monitorować przestrzeganie prawa. Wprowadzono także system kar finansowych za naruszenia, co ma zapewnić realną egzekucję regulacji.

Tymczasem w Polsce realizowane są prace rządowe nad projektem ustawy o systemach sztucznej inteligencji (U71), która ma implementować unijne prawo. Projekt, pozytywnie zaopiniowany przez Komitet do Spraw Europejskich, zakłada powołanie nowego organu nadzorczego – Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji. Kluczową rolę w koordynacji wdrożenia odgrywa Ministerstwo Cyfryzacji.

Istotnym elementem polskiej strategii ma być wspieranie innowacji poprzez tworzenie tzw. piaskownic regulacyjnych. Te kontrolowane środowiska testowe pozwolą firmom i startupom na eksperymentowanie z nowymi technologiami AI bez ryzyka naruszenia skomplikowanych przepisów, co ma stanowić kompromis między bezpieczeństwem a rozwojem. Brak finalizacji krajowych przepisów pozostaje jednak wyzwaniem dla polskiego sektora IT, który czeka na jasne wytyczne implementacyjne.