Jako przedstawiciele organizacji zrzeszających producentów napojów w butelkach szklanych wielokrotnego użytku w Polsce oraz operatorów obsługujących powszechny system kaucyjny dla tego rodzaju opakowań, zwracamy się ze wspólnym apelem o przyjęcie jednolitej interpretacji obowiązujących przepisów prawa, umożliwiającej wszystkim producentom, na równych zasadach, wykonanie poziomów selektywnego zbierania butelek szklanych zwrotnych w oparciu o już funkcjonujące i efektywne producenckie systemy zwrotu opakowań.
Jednocześnie apelujemy o pilną nowelizację przepisów o systemie kaucyjnym w celu zapewnienia dalszego funkcjonowania i rozwoju producenckich systemów zwrotu opakowań. Dotyczy to w szczególności zniesienia wymogu okazania paragonu przy zwrocie wszystkich szklanych butelek zwrotnych. Przepisy muszą uwzględniać fakt, iż butelki szklane zwrotne nie są odpadami opakowaniami i powinny możliwie najkrótszą drogą wracać do zakładów produkcyjnych w celu ponownego napełnienia.
Producenckie systemy zwrotu butelek szklanych wielokrotnego użytku funkcjonują na polskim rynku od wielu lat i osiągają poziomy zbiórki przekraczające 90%, czyli znacznie powyżej ustawowego progu 77%. Są również efektywne kosztowo i logistycznie zoptymalizowane – odbiór pustych opakowań odbywa się wraz z dostawą nowych produktów, co minimalizuje dodatkowe koszty i zmniejsza ślad środowiskowy.
Od początku prac nad obecnymi przepisami kaucyjnymi prowadzonymi od 2023 roku, producenci napojowi zwracali uwagę, iż włączenie butelek szklanych zwrotnych do powszechnego systemu kaucyjnego, opartego na wielu operatorach, znacząco podniesie złożoność procesu zbierania oraz rozliczania opakowań, a przez to i koszty dla producentów.
To właśnie wysokie koszty działania powszechnego systemu kaucyjnego dla opakowań szklanych zwrotnych będą główną barierą wejścia i zniechęcą producentów do korzystania z opakowań wielokrotnego użytku na rzecz tańszych opakowań jednorazowych. Zachowanie możliwości prowadzenia producenckich systemów zwrotu opakowań – prostych i efektywnych, dla wszystkich producentów, pozwoli na dalszy rozwój opakowań wielokrotnego użytku, w szczególności przez małych i średnich polskich producentów o lokalnej dystrybucji.
Obowiązujące przepisy o systemie kaucyjnym dla butelek szklanych zwrotnych w obecnym kształcie, to również ogromne obciążenie dla sklepów, sprzedających choćby jeden rodzaj butelki zwrotnej. Są one zobowiązane do odbierania wszystkich rodzajów butelek szklanych zwrotnych objętych systemem kaucyjnym – także tych, których nie mają w ofercie. W praktyce takie sklepy stają się punktami skupu kilkudziesięciu rodzajów opakowań zwrotnych. Z tego powodu, konieczna jest zmiana przepisów o systemie kaucyjnym tak, aby sklepy były zobowiązane do przyjmowania wyłącznie butelek szklanych zwrotnych, które posiadają w ofercie, zgodnie z unijnym rozporządzeniem w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (art. 29 ust. 9 PPWR).
Dla ochrony środowiska najważniejsze jest zapewnienie wysokich poziomów selektywnego zbierania opakowań. To producenci powinni móc decydować czy wykonają poziomy zbierania szklanych butelek zwrotnych, które nie są odpadami opakowaniowymi, za pośrednictwem systemu powszechnego czy producenckiego. Zmuszanie producentów do zamknięcia dotychczasowych systemów zwrotu opakowań, gdy powszechny system kaucyjny nie jest w pełni gotowy, a jego proces jest bardziej skomplikowany i droższy, może prowadzić do zmniejszenia dotychczasowych poziomów zbierania opakowań, utraty butelek szklanych zwrotnych i ich zastępowania przez opakowania jednorazowe, co jest wbrew idei gospodarki obiegu zamkniętego.
Apel podpisali:
- Dariusz Lizak, Prezes Zarządu, Krajowa Izba Gospodarcza „Przemysł Rozlewniczy”
- Andrzej Olkowski, Prezes Zarządu, Stowarzyszenie Regionalnych Browarów Polskich
- Andrzej Gantner, Dyrektor Generalny, Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców
- Bartłomiej Morzycki, Dyrektor Generalny, Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego „Browary Polskie”
- Piotr Okurowski, Prezes Zarządu, Kaucja.pl – Krajowy System Kaucyjny S.A.
- Jakub Ogórek, Prezes Zarządu, Polski System Kaucyjny S.A.
- Magdalena Markiewicz, Prezes Zarządu, „PolKa” Operator Systemu Kaucyjnego Not For Profit S.A.
- Aleksander Traple, Prezes Zarządu, Krajowy System Kaucyjny Zwrotka S.A.