Wojna zniszczyła setki miast i wiosek i przez cały czas sieje spustoszenie w ukraińskich regionach. Chociaż UE oraz jej władze lokalne i regionalne będą przez cały czas nieść pomoc nadzwyczajną, istotne jest również połączenie sił w celu wsparcia ożywienia i odbudowy Ukrainy, zarówno teraz, jak i po wojnie. Uruchamiane są inicjatywy, które pomogą przygotować się do docelowej odbudowy zabytków, budynków i infrastruktury. W tym zakresie niezbędna jest koordynacja wspólnych wysiłków z miastami i regionami Unii Europejskiej, ułatwianie kontaktów z instytucjami UE a także między unijnymi i ukraińskimi władzami i stowarzyszeniami lokalnymi oraz dzielenia się wiedzą fachową na temat budowania zdolności, dobrych rządów i pomocy technicznej. Na ten temat rozmawiali uczestnicy debaty pt. „Współpraca na rzecz odbudowy Ukrainy”, która odbyła się w ramach VIII Europejskiego Kongresu Samorządów w Mikołajkach.
Przed debatą odbyła się prezentacja projektu RebuildUA, którą poprowadziła kierownik projektu Oksana Simonova. RebuildUA – to projekt, który został założony przez wolontariuszy serwisu analitycznego, zarządzającego bankiem ziemi Vkursi Zemli i firmy SmartFarming, zajmującą się mapowaniem terenów i ewidencją działek rolnych. Oceniać straty wolontariuszom pomagają architekci, urbaniści i naukowcy Kijowskiej Wyższej Szkoły Ekonomii (KSE). Eksperci zbierają dane z dronów i satelitów, później przetwarzają je w ortofotomapy, na podstawie których szukają zrujnowane elementy infrastruktury. Wolontariusze również szukają zdjęć w Internecie i sieciach społecznościowych, dokumentują obiekty osobiście. Zebrane dane są nanoszone na mapy, które pokazują stopień zniszczeń, opisują zrujnowane obiekty i ich przeznaczenie. Na podstawie tych danych są tworzone raporty i inne materiały analityczne, zawierające informację o liczbie, kategoriach i klasyfikacjach zniszczeń oraz inne dane, niezbędne do dalszej analizy. RebuildUA przekazuje zebrane materiały władzom samorządowym, ministerstwom oraz Narodowej Radzie ds. odbudowy Ukrainy po wojnie. Wykorzystuje je również Kijowska Wyższa Szkoła Ekonomii, pracująca nad projektem „Rosja zapłaci”, w ramach którego zbierane są dane o stratach biznesu i ludności cywilnej. Zebranie takiej informacji jest ważnym elementem procesu odbudowy Ukrainy.
Oksana Simonova również dołączyła się do debaty, w której wystąpili Dmytro Razumkov, Deputowany Rady Najwyższej Ukrainy, wieloletni brytyjski parlamentarzysta, a w tej chwili – patron Ukraińsko-Brytyjskiego Klubu City John Grogan oraz prof. Wojciech Gizicki, Prodziekan Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Poprowadził debatę Prezes Zarządu Fundacji Kaukaskiej Karol Przywara.
Jak powiedział Dmytro Razumkov, szkody spowodowane wojną Rosji z Ukrainą sięgają już 700 miliardów dolarów. Kwota ta będzie dalej rosnąc, w związku z kontynuacją działań wojennych oraz deokupacją nowych terenów. Odbudowa Ukrainy będzie największym projektem tego typu od II wojny światowej. W związku z tym, jego zdaniem należy już teraz rozpoczynać projekty, które pomogą odbudować państwo. Dokładnie rok temu wojska ukraińskie weszły do Buczy, Hostomela, Irpienia. Do tych miast już wracają ich mieszkańcy, dlatego należy zapewnić im podstawowe potrzeby. Ukraińskie władze już przygotowują odpowiednie ustawy i projekty, natomiast w tej chwili – ich podstawowym zadaniem jest wsparcie gospodarki i armii. W związku z tym, Ukraina liczy na pomoc partnerów w tym zakresie.
Jego zdanie poparł i John Grogan, który powiedział iż odbudowa wielu państw, w tym – Wielkiej Brytanii, odbywała się jeszcze w czasie trwania wojny. Uzasadnił to tym, iż nie znamy jak długo jeszcze może potrwać ta wojna, w związku z tym naszym zadaniem jest umożliwienie Ukraińcom powrotu do domu na tereny, które nie są więcej kontrolowane przez Rosjan. O priorytetach i głównych celach odbudowy powinna decydować sama Ukraina ale ważnym jest, żeby po zakończeniu wojny była ona zmodernizowanym i nowoczesnym państwem. Ponadto, każde państwo powinno zachęcać społeczeństwa do pomocy Ukrainie i nawiązania głębszej współpracy. Pomóc w tym mogą nawiązane więzi partnerskie pomiędzy miastami i regionami. Jego zdaniem, to ukraińskie samorządy są motorem zmian i głównym koordynatorem odbudowy w ówczesnych czasach, a kooperacja z europejskimi partnerami może w dużym stopniu przyśpieszyć ten proces.
Dmytro Razumkow uzupełnił jego zdanie i powiedział, ze takie kontakty muszą odbywać się na różnych poziomach: międzyrządowym, samorządowym i obywatelskim. Ponadto, ważne jest, aby różne podmioty na różnych szczeblach również ze sobą współpracowali dla osiągnięcia najlepszych wyników.
Prof. Wojciech Gizicki również podkreślił, iż odbudowa Ukrainy również powinna zawierać aspekt społeczny. Każdy Ukrainiec odczuwa na sobie skutki wojny i odbudowa społeczeństwa w związku z wojną może zająć dziesięciolecia. W związku z tym, należy jak najszybciej doprowadzić do powrotu dzieci, nielegalnie wywiezionych do Rosji i zachęcić Ukraińców, zamieszkałych za granicą do powrotu do domu.