Wyłudzenie kredytu – na czym polega i jak nie dać się oszukać?

Zdjęcie: wyłudzenie kredytu

W dzisiejszych czasach nie brakuje przestępców, którzy próbują zdobyć dane osobowe internautów, by wykorzystać je do wyłudzenia kredytu lub pożyczki. Takie działania są szczególnie groźne dla osób starszych i mniej obeznanych z technologią, ale mogą dotknąć każdego. W artykule przedstawimy sposoby, jak się chronić przed tego rodzaju oszustwami.

Czym jest wyłudzenie kredytu?

Wyłudzenie kredytu to przestępstwo polegające na zaciągnięciu zobowiązania na cudze dane osobowe, co odbywa się bez wiedzy i zgody właściciela tych danych. Składając wniosek do banku lub firmy pożyczkowej, oszust podszywa się pod inną osobę i uzyskuje dostęp do środków. Ma to dotkliwe skutki dla ofiary, która może nieświadomie spłacać czyjś dług lub mierzyć się z windykacją.

Opisywane zjawisko dotyczy nie tylko kredytów, ale również pożyczek, chwilówek, a choćby zakupów ratalnych w sklepach. W przypadku pozabankowych produktów finansowych oszuści mają ułatwione zadanie, ze względu na mniej restrykcyjny proces weryfikacji tożsamości.

Wyłudzenie kredytu w świetle prawa

W polskim prawie wyłudzenie kredytu jest przestępstwem, a kwestię tą reguluje art. 297 Kodeksu Karnego. Przedkładanie podrobionych, przerobionych, poświadczających nieprawdę albo nierzetelnych dokumentów i pism w celu uzyskania kredytu karane jest pozbawieniem wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Jak działają oszuści?

Oszuści stosują różne, coraz bardziej wyrafinowane metody, aby zdobyć dane osobowe potrzebne do wyłudzenia kredytu. Często żerują na braku ostrożności lub niewiedzy ofiary, a czasem próbują zdobyć dane na własną rękę, przy wykorzystaniu technik manipulacyjnych i złośliwego oprogramowania.

Jakie są najczęstsze sposoby wyłudzenia danych na kredyt?

• phishing – to metoda polegająca na podszywaniu się pod zaufane instytucje, takie jak banki, urzędy, firmy kurierskie lub operatorzy sieci komórkowych, aby następnie wyłudzić od nieświadomego klienta dane.
• kradzież dokumentów – to na dokumentach, takich jak dowód osobisty, znajdują się najbardziej wrażliwe dane. o ile wpadną w niepowołane ręce, mogą zostać wykorzystane do oszustwa kredytowego.
• złośliwe oprogramowanie – nasz komputer, tablet lub telefon może przechowywać nasze cenne hasła i dane osobowe. Nieaktualny system lub brak systemu antywirusowego mogą umożliwić oszustowi dostęp do nich.

Może zdarzyć się, iż to sam poszkodowany nieumyślnie ułatwił zadanie oszustowi, podejmując nierozsądne działania. Udostępnianie wrażliwych informacji i zdjęć dokumentów w sieci, a także klikanie w nieznane linki, załączniki i podejrzane oferty potęguje ryzyko wyłudzeń.

Kredyt na PESEL – czy to próba oszustwa?

Część kredytów konsumenckich jest udzielana na PESEL, przy minimalnych formalnościach. Mimo licznych zalet, takich jak wygoda i szybkość finansowania, całość stwarza też pewne zagrożenia, pozwalając ubiegać się o finansowanie bez dodatkowej weryfikacji tożsamości.

Nie każdy kredyt na PESEL jest próbą oszustwa lub wyłudzenia, ale mając na uwadze istniejące ryzyko, należy zachować ostrożność. o ile zdecydujemy się na skorzystanie z takiej opcji, warto zweryfikować, czy pożyczkodawca jest podmiotem godnym zaufania, np. weryfikując opinie w sieci.

Jak zastrzec numer PESEL?

Przeczytaj

Wycieki danych – czy mogę paść ofiarą wyłudzenia?

Nawet najlepiej pilnowane dane mogą znaleźć się w sieci i zostać wykorzystane przez nieuprawniony podmiot. Jak to możliwe? Otóż dane osobowe co jakiś czas trafiają do internetu w wyniku ataków hakerskich na bazy danych firm i instytucji. Oszuści kupują zestawienia takich informacji na czarnym rynku, wykorzystując je do najróżniejszej maści przestępstw.

Jeżeli chcecie zobaczyć, czy wasze dane nie wyciekły, możecie to zrobić m.in. za pośrednictwem strony bezpiecznedane.gov.pl lub jednej z internetowych usług, które się w tym specjalizują. Warto co jakiś czas interesować się tą kwestią, aby zmienić hasła do swoich najważniejszych kont i zastrzec dane, zanim zostaną one wykorzystane.

Czy dowiem się o próbie wyłudzenia kredytu?

Niestety, w znaczącej części przypadków ofiary wyłudzenia pożyczki lub kredytu dowiadują się o wyłudzeniu, gdy już odczuwalne są jego skutki. Mowa tutaj m.in. o próbach kontaktu ze strony wierzyciela, wezwaniach do zapłaty i innych działaniach windykacyjnych.

Ofiara nie jest automatycznie powiadamiana o tym, iż ktoś zaciągnął kredyt na jej dane. Istnieją natomiast sposoby na to, aby na bieżąco monitorować swoją aktywność kredytową i zapobiegać wszelkim próbom oszustw i wyłudzeń, takie jak usługa Alerty BIK.

Jak sprawdzić czy ktoś wziął na mnie kredyt?

Przeczytaj

Gdzie zgłosić oszustwo kredytowe?

Jeśli podejrzewasz, iż padłeś ofiarą wyłudzenia kredytu, to nie zwlekaj z podjęciem odpowiednich działań. Natychmiastowa reakcja pozwoli ograniczyć negatywne skutki i ochronić wrażliwe dane na przyszłość.

Policja lub prokuratura

Zgłoszenie przestępstwa adekwatnym organom to pierwszy i najważniejszy krok. W ten sposób możliwe jest uzyskanie potwierdzenia zgłoszenia przestępstwa, które przyda się w kontaktach z bankami i instytucjami finansowymi. Udając się na komisariat, warto zabrać ze sobą wszelkie dokumenty, które mogą być dowodem, np. otrzymane wezwania do zapłaty i kopię korespondencji z wierzycielem.

Wierzyciel – bank lub firma pożyczkowa

Próbę wyłudzenia pożyczki warto zgłosić również samemu wierzycielowi, informując o zaistniałej sytuacji. Banki i pożyczkodawcy dysponują informacjami takimi jak adres IP lub rodzaj urządzenia, z którego wysłano wniosek, a także zapisy rozmów i korespondencji. Na podstawie dostępnych informacji wierzyciel może zweryfikować, czy doszło do oszustwa, a tym samym unieważnić umowę.

Jeśli bank lub firma pożyczkowa nie chce uznać Twojej reklamacji, możesz złożyć skargę do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) a także skontaktować się z Rzecznikiem Finansowym.

Jak nie dać się oszukać? Skuteczne metody

• zabezpieczenie kont – ustawienie wieloetapowej weryfikacji, silnych haseł i zabezpieczeń biometrycznych sprawi, iż nasze cenne konta będą dostępne wyłącznie dla nas.
• ochrona urządzenia – dbanie o aktualność systemu operacyjnego jest niezwykle istotna, podobnie jak wyposażenie się w program antywirusowy.
• dodatkowe usługi – dzięki opcjonalnym usługom takim jak Alerty BIK można dowiedzieć się, czy ktoś nie wykorzystał wrażliwych danych bez naszej wiedzy i zgody.
• weryfikacja pożyczkodawców – korzystając jedynie z usług sprawdzonych firm pożyczkowych i banków, nie ryzykujemy przekazaniem danych oszustowi.
• zastrzeżenie dokumentów – gdy tylko pojawią się podejrzenia o oszustwie kredytowym, warto zastrzec swój PESEL i dowód osobisty, aż do wyjaśnienia sprawy.

Najczęściej zadawane pytania

Źródła:

• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf
• https://www.bik.pl/poradnik-bik/jak-Alerty-BIK-i-zastrzezenie-PESEL-chronia-nas-przed-wyludzeniami