Znamy finalistów VIII Edycji Konkursu Nagroda NIAiU „Przestrzeń wspólna jest wartością”.
Nagroda NIAiU – Przestrzeń wspólna jest wartością to konkurs dla absolwentów różnych kierunków na najlepsze prace magisterskie. Celem konkursu jest promocja najlepszych dyplomów oraz motywowanie studentów do podejmowania tematu przestrzeni wspólnych i publicznych, czy obiektów użyteczności publicznej w swoich pracach magisterskich.
fot. Kuba RodziewiczNagroda przyznawana jest w dwóch kategoriach: projektowej oraz teoretycznej.
W kategorii projektowej ocenione zostały prace z zakresu architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, gospodarki przestrzennej, wzornictwa, grafiki użytkowej, konserwacji zabytków oraz dziedzin pokrewnych obejmujące projekty dotyczące przestrzeni publicznych – np. placów, ulic, przestrzeni zielonych, rekreacyjnych, obiektów sportowych, projektów w skali urbanistycznej – np. plany urbanistyczne, strategie rewitalizacji oraz projekty budynków użyteczności publicznej – takich jak szkoły, szpitale, urzędy, obiekty kultury.
W kategorii teoretycznej oceniono prace opisujące zjawiska zachodzące w przestrzeni publicznej, dotyczące budynków publicznych, typologii, historii i zmian społeczno-gospodarczych, tj. prace z zakresu historii sztuki, historii architektury, teorii architektonicznej, procesów demograficznych, socjologii, antropologii, filozofii, ekonomii, kulturoznawstwa, ochrony dóbr kultury, ochrony środowiska, prawa, zarządzania oraz wszystkich innych aspektów dotyczących kształtowania i funkcjonowania budynków i przestrzeni wspólnych.




Wyniki
Kategoria: praca projektowa
W tegorocznej edycji konkursu, jury w składzie: dr hab. inż. arch. Bolesław Stelmach (Dyrektor NIAiU), mgr inż. arch. Magdalena Federowicz-Boule, dr inż. arch. Jerzy Grochulski, w kategorii dyplomowa praca projektowa przyznało:
Nagrodę Główną
Tomaszowi Jarógowi
za pracę pod tytułem Połączyć na nowo. Projekt Parku Rzecznego Prądnika w Krakowie
promotor: dr hab. inż. arch. Katarzyna Hodor, prof.PK
Wydział Architektury, Politechnika Krakowska
Uzasadnienie:
Nagrodę przyznano za podjęcie i interesujące rozwiązanie tematu możliwości zintegrowanej rewitalizacji miejskiego odcinka Doliny Prądnika w Krakowie.
Woda jako istotny komponent obserwowanych współcześnie zmian klimatycznych i tereny nadrzeczne jako ważny, a często niewykorzystywany, element przestrzenny polskich miast, stanowią łącznie niedocenianą wartość funkcjonalną i estetyczną. Mogą być też traktowane jako wskaźnik jakości przestrzennej tych obszarów.
Przedstawione w pracy poszukiwania nowych rozwiązań obrazujących ich potencjał i znaczenie dla form organizacji życia lokalnej społeczności oraz ich funkcje przyrodnicze, krajobrazowo-przestrzenne, ekonomiczne i społeczne w pełni potwierdzają celowość i uzasadniają podjęcie i rozwiązanie projektu Parku Rzecznego rzeki Prądnik, z nadaniem mu roli ważnego strukturalnego komponentu Krakowa.
Nagrodzona praca funkcję tę spełnia i stanowi istotny głos w dyskusji na temat jak we współczesnym mieście reagować na presję urbanizacyjną i zmiany klimatyczne, chroniąc wartości naturalnego krajobrazu, równocześnie oferując je współczesnemu użytkownikowi, jako przestrzeń dla realizacji procesów integracji społecznej i rekreacji.
Wartościowy opis niekorzystnych zjawisk dotyczących terenów nadrzecznych, prowadzących do osłabienia ich znaczenia dla mieszkańców, a będących skutkiem wprowadzanych rozwiązań infrastrukturalnych i postępującej w strukturach zurbanizowanych fragmentacji krajobrazu, jest bazą do definiowania formy użytkowania miejskich terenów zielonych dla organizacji życia społecznego i co dziać się może przy utrzymaniu ich funkcji ekologicznej jako błękitno-zielonej infrastruktury kluczowej dla zachowania ich bioróżnorodności i jakości potencjału środowiska przyrodniczego.
Zawarta w projekcie propozycja rewitalizacji terenów nad ciekiem wodnym i jego renaturyzacji jest ciekawym przykładem wpisywania elementów wód otwartych w krajobraz miejski. W sposób analityczny przedstawia też zasady ochrony terenów zurbanizowanych przed opresyjnym działaniem cieków wodnych.
Projekt Parku Rzecznego Prądnika w Krakowie będąc udanym konceptem przywracania temu obszarowi jego funkcji społecznej, jest równocześnie próbą budowania modelu, który wykorzystując walor lokalnego, ale równocześnie miejskiego korytarza ekologicznego, zachowuje dla niego rolą bezpiecznika przed skutkami aktualnie spotykanych zmian klimatycznych, w tym zagrożeń powodowanych deszczami nawalnymi.
Autor kreuje wobec mieszkańców dzielnicy ofertę użytkową, która poprzez swą funkcjonalną wielowątkowość stanowić będzie siłę sprawczą dla tworzenia pomiędzy nimi istotnych i różnorodnych więzi interpersonalnych, stając się oczekiwaną osią dla ich socjalizacji, a poprzez otwartość propozycji otwiera analogiczną możliwość budowania ich relacji z innymi mieszkańcami miasta oraz niezależnie z Naturą.



Wyróżnienie
Julii Gołębiewskiej
za pracę pod tytułem Eksurbanizacja małych miast-geneza i metody zapobiegające. Kompozycja programowo-przestrzenna restrukturyzacji przedmieść Węgrowa
promotor: dr hab. inż. arch. Małgorzata Mirecka
Wydział Architektury, Politechnika Warszawska
Uzasadnienie:
Wyróżnienie przyznano Autorce Pani Juli Wiktorii Gołębiewskiej, za dostrzeżenie bardzo ważnego problemu rozlewania się miast, trafną diagnozę i mądrą propozycję przeciwdziałania.
Od wielu lat wskazuje się katastroficzne, społeczne, przestrzenne i ekonomiczne skutki eksurbanizacji, czyli niekontrolowanej suburbanizacji. Autorka przeprowadziła bardzo trafną, wielowątkową, modelową metodologicznie analizę, korzystając z najnowszych naukowych narzędzi. Warto też podkreślić zawartą w niej świadomą kontynuację „warszawskiej szkoły kształtowania małych miast” Hanny Adamczewskiej – Wejchert i Kazimierza Wejcherta. Badania teoretyczne i analiza dobrych praktyk stanowią fundament propozycji projektowych zlokalizowanych w miasteczku Węgrów (ok. 12 tysięcy mieszkańców). Autorka przeprowadza case study dla struktury osiedleńczej tego miasta i pokazuje propozycje projektowe na możliwej drodze rozwoju zrównoważonego tego miasteczka. W przekształcaniu przestrzeni Autorka wykorzystała zasady współdzielenia przestrzeni, wiążąc teorię z realnością dobrych wzorów.
Przedstawia „inkubator dobrych praktyk” na obrzeżu Węgrowa, który mógłby stać się zaczynem zmiany struktury osiedleńczej nie tylko tego miasta. Pokazana w pracy metoda, ale i konkretne propozycje koncepcyjne realizują w pełni hasło Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki: „Przestrzeń wspólna jest wartością”.
Wyróżnienie
Aleksandrze Cassino
za pracę pod tytułem Genius Loci jako punkt wyjścia procesu projektowego-poszukiwanie ducha miejsca z wykorzystaniem narzędzi filmowych. Lapidarium w Kazimierzu Dolnym
promotor: dr hab. inż. arch. Mirosław Orzechowski
Wydział Architektury, Politechnika Warszawska
Uzasadnienie:
Praca dyplomowa poświęcona zagadnieniu tożsamości miejsca (genius loci) Kazimierza Dolnego stanowi dojrzały i pogłębiony przykład autorskiego podejścia badawczo-projektowego, w którym refleksja teoretyczna płynnie łączy się z praktyką projektową. Autorka w sposób świadomy i konsekwentny rozwija własną metodologię identyfikacji tożsamości przestrzeni, wykorzystując narzędzia filmowe, analizy artystyczne oraz wrażliwość percepcyjną jako równoprawne instrumenty architektonicznego poznania.
Na szczególne uznanie zasługuje interdyscyplinarność podejścia, w którym architektura traktowana jest nie tylko jako fizyczna struktura, ale również jako nośnik pamięci, emocji i znaczeń. Film „Obyczajność”, stanowiący integralny element pracy, wprowadza nową jakość w sposobie interpretacji przestrzeni miejskiej — jest zarówno narzędziem analizy, jak i środkiem narracji architektonicznej.
Projekt świadomie wraca do „korzeni” prostej architektury – takiej, która czerpie z rzemiosła, czytelnych proporcji i uczciwości materiału – dzięki czemu wybrzmiewa ciągłość lokalnej historii i tożsamości.
W projekcie na szczególną uwagę zasługują analizy przedprojektowe, które wykazują się wrażliwością kulturową, a ich wartość polega nie tylko na walorach formalnych, ale także na refleksyjnej postawie wobec historii i pamięci miejsca. To przykład odpowiedzialnego projektowania, w którym przestrzeń wspólna rozumiana jest jako wartość kulturowa i emocjonalna, a niejedynie funkcjonalna.
Wyróżnienie przyznano za innowacyjne połączenie badań artystycznych z praktyką architektoniczną, konsekwencję metodologiczną, analizę przestrzenną oraz interesujące i wrażliwe podejście do detalu i znaczenia prostoty w architekturze.



Kategoria: praca teoretyczna
W kategorii teoretyczna praca magisterka, jury w składzie: dr inż. arch. Tomasz Sławiński mgr Tomasz Fudala (kurator MSN), dr hab. Marta Leśniakowska prof. (IS PAN) przyznało:
Nagrodę główną
Danielowi Mijalskiemu
za pracę pod tytułem Architecture of Rave: Dance Ritual as Framework of Alternative Inhabitation (Architektura rave’u: rytuał tańca jako ramy alternatywnego zamieszkiwania)
Promotor: dr Tao DuFour
Faculty of Architecture and History of Art, Lucy Cavendish College University of Cambridge
Uzasadnienie:
Praca reprezentuje wysoki poziom merytoryczny i metodologiczny, w pełni uzasadniający przyznanie jej nagrody w konkursie “Przestrzeń wspólna jest wartością”. Praca łączy refleksję nad przestrzenią (architekturą), muzyczną kulturą rave’u i głębszym wymiarem społecznym tańca jako rytuału. Autor dzięki osadzenia tymczasowej architektury rave’u w historii tego fenomenu kultury niezależnej pokazuje, w jaki sposób może ona stanowić ramę dla alternatywnego sposobu życia. Rave wytwarza przestrzenie liminalne, wyjęte spod codziennego porządku (społecznego i ekonomicznego), jego architektura jest zwykle tymczasowa, zbudowana w opuszczonych magazynach, lasach, tunelach czy hangarach – zrywa z normatywną urbanistyką i instytucjonalną architekturą. Autor rozważa w jaki sposób tego typu budowanie tworzy wspólnotę opartą na współodczuwaniu, radości, współobecności porównując dwie aranżacje przestrzenne Fold pod Londynem i Horst festival koło Brukseli. Architektura rave’u wg autora przestaje być tylko „scenografią” – staje się aktem politycznym i społecznym, tworzącym alternatywny sposób bycia w przestrzeni. W pracy wykorzystano szeroki wachlarz źródeł – zarówno opracowań, jak i materiałów archiwalnych. Jury doceniło w pracy posługiwanie się materiałami wizualnymi i własną dokumentacją analizowanych przestrzeni ułożoną w formę esejów wizualnych. Zastosowana metodologia została adekwatnie dobrana do przedmiotu badań, dlatego z pełnym przekonaniem Jury przyznaje nagrodę Danielowi Mijalskiemu.



fot. Kuba RodziewiczWyróżnienie:
Joannie Głowackiej
za pracę pod tytułem Ulica stworzona na nowo. Dwudziestowieczny proces przekształcenia ulicy Brzozowej w Warszawie w kontekście historii, urbanistyki, architektury i odbudowy Starego Miasta
Promotor: dr hab. Marek Czapelski
Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce, Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Warszawski
Uzasadnienie:
Jury postanowiło przyznać wyróżnienie pracy Joanny Głowackiej za opisanie powojennej historii ulicy Brzozowej na tle historii odbudowy Starego Miasta w Warszawie. Praca magisterska “Ulica stworzona na nowo” podejmuje istotny i aktualny temat z zakresu historii sztuki jaką jest współistnienie doktryn konserwatorskich z ideami modernizmu w architekturze. Autorka wykazała się znajomością literatury przedmiotu oraz umiejętnością jej krytycznej analizy ujawniając motywacje architektów odbudowy w wykreowaniu m.in. poprzez odbudowę ulicy Brzozowej wysokiej jakości panoramy miasta od strony Wisły. Międzywojenną architekturę ulicy praca osadza w kontekście dyskusji konserwatorskich dotyczących rekonstrukcji dawnej architektury lub kreacji nowych wartości przy rezygnacji z odbudowy niektórych gmachów z międzywojnia. Na tym tle autorka opisuje decyzje o nadaniu priorytetu funkcji mieszkaniowej dzielnicy, pokazuje udoskonalenia, którym poddawano budynki poprzez zazielenienie podwórek, wprowadzanie kanalizacji i elektryczności. Praca stanowi interesujące uzupełnienie dotychczasowego stanu badań, posiada bogaty materiał wizualny i ikonograficzny. W ocenie jury praca prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz świadczy o samodzielności badawczej autorki.



Jury nie zdecydowało się przyznać większej liczby wyróżnień z powodu powtarzalności podejmowanych tematów i odtwórczego charakteru wielu nadesłanych prac. Jury zauważyło w tegorocznych pracach brak odniesień do najnowszych tendencji badawczych w zakresie architektury i antropologii przestrzeni.
Gratulujemy!
Transmisja gali
Partner wydarzenia: SARP
Koordynatorka projektu: Anna Czarnota








