Wyrok TSUE w sprawie rozliczeń konsument-bank będzie mieć istotne znaczenie dla frankowiczów

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) – w sprawie dotyczącej rozliczeń między konsumentem a bankiem po uznaniu umowy kredytu za nieważną z powodu klauzul abuzywnych – jednoznacznie kwestionujący zgodność z prawem Unii Europejskiej tzw. teorii dwóch kondykcji, będzie mieć istotne konsekwencje dla rozstrzygania spraw frankowych w Polsce, podał Związek Banków Polskich (ZBP).

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 19 czerwca 2025 r. wyrok w sprawie C-396/24, dotyczącej zasad rozliczeń między konsumentem a bankiem po uznaniu umowy kredytu za nieważną z powodu klauzul abuzywnych. Sprawa została skierowana przez Sąd Okręgowy w Krakowie, który wystąpił z pytaniami prejudycjalnymi do TSUE, podano.

„Trybunał jednoznacznie zakwestionował zgodność z prawem Unii Europejskiej tzw. teorii dwóch kondykcji, która była dotychczas powszechnie stosowana w polskim orzecznictwie. Zgodnie z nią każda ze stron nieważnej umowy mogła osobno domagać się zwrotu spełnionego świadczenia, niezależnie od rozliczeń drugiej strony. Konstrukcja ta w praktyce wymuszała na bankach składanie tzw. kontrpozwów w celu dochodzenia lub zabezpieczenia roszczenia o zwrot kapitału – co jako ZBP wielokrotnie krytykowaliśmy jako źródło zbędnych kosztów i komplikacji procesowych” – czytamy w komunikacie.

„TSUE uznał, iż taka praktyka jest sprzeczna z Dyrektywą 93/13. Trybunał opowiedział się za uproszczonym modelem rozliczenia, zgodnym z tzw. teorią salda – czyli zasadą, zgodnie z którą rozliczeniu podlega wyłącznie różnica między świadczeniami stron. Konsument może dochodzić od banku wyłącznie nadpłaconej kwoty ponad wartość wypłaconego kapitału kredytu. Z kolei bank może żądać dopłaty tylko wówczas, gdy suma spłat konsumenta jest niższa niż kwota kapitału” – podano.

ZBP wskazał, iż wyrok TSUE będzie mieć istotne konsekwencje dla rozstrzygania spraw frankowych w Polsce.

„Wskazując, iż sądy krajowe powinny odstąpić od utrwalonego orzecznictwa, o ile jest ono niezgodne z prawem Unii, Trybunał potwierdził, iż celem po unieważnieniu umowy powinno być przywrócenie równowagi między stronami. Oznacza to:

· uproszczenie zasad rozliczeń,

· szybsze zakończenie sporów,

· ograniczenie ryzyk związanych z przedawnieniem roszczeń banków o zwrot kapitału” – czytamy dalej.

„ZBP z satysfakcją przyjmuje rozstrzygnięcie TSUE – jego treść jest zgodna z naszym stanowiskiem prezentowanym od samego początku w debacie publicznej. Uważamy, iż wyrok powinien być dodatkowym impulsem do zawierania ugód między konsumentami a bankami, jako najszybszego i najbardziej efektywnego sposobu rozwiązania sporów” – podkreślono.

ZBP przekazał też, iż odnosząc się do trzeciego pytania prejudycjalnego, TSUE nie zajął jednoznacznego stanowiska, a wskazał jedynie, iż nadanie nieprawomocnemu wyrokowi zasądzającemu kapitał rygoru natychmiastowej wykonalności może być niezgodne z prawem UE, jeżeli krajowy porządek prawny nie przewiduje wystarczających środków ochrony konsumenta przed negatywnymi skutkami takiego rozwiązania.

„Z uwagi na marginalne znaczenie tej kwestii w polskiej praktyce, jej wpływ na krajowe orzecznictwo będzie ograniczony” – ocenił ZBP.

Źródło: ISBnews