W 2025 roku hasłem przewodnim ogólnopolskiego konkursu dla młodzieży organizowanego przez Izbę Architektów Rzeczpospolitej Polskiej była „AktywAKCJA przestrzeni”.
Organizatorzy oczekiwali odpowiedzi na pytania: Co pomoże oderwać się od telefonu, wygodnego fotela i rutyny? Co można zmienić w naszych miastach, aby zachęcić ludzi do aktywności? Jak zmienić miejsce, by poruszało nie tylko mięśnie, ale też szare komórki i wyobraźnię? Jakie mogą być wizje przestrzeni lub aktywności odbywającej się w przestrzeni, które kipią energią i wyzwalają endorfiny? Jak wprawić miasto i jego mieszkańców w ruch?
Uczestnicy mogli startować indywidualnie lub w zespołach do pięciu osób, w dwóch kategoriach wiekowych: klasy 6-8 szkół podstawowych i szkoły ponadpodstawowe. Praca konkursowe składały się z dwóch części: filmiku o długości do 2 minut i planszy podsumowującej pomysł. Wpłynęło na konkurs łącznie 98 prac wykonanych przez 210 uczniów z 35 placówek edukacyjnych z 24 miast i 12 województw.
Jury obradowało w składzie:
Przewodnicząca jury konkursowego: Anna Kulińska – IARP, KRIA, Zespół do spraw Powszechnej Edukacji Architektonicznej
Sędzia referent: Ewa Szymańska-Sułkowska – IARP Zespół do spraw Powszechnej
Edukacji Architektonicznej
Karolina Rogóż – przedstawiciel SARP – Stowarzyszenie Architektów Polskich
Margerita Szulińska – NID – Narodowy Instytut Dziedzictwa
Agnieszka Bebłowska-Bednarkiewicz – NCK – Narodowe Centrum Kultury
Bogumiła Olkowska – MKiDN- Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Katarzyna Domagalska – przedstawicielka NIAU (Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki)
Monika Kmera – PLGBC – Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego
Beata Rodak – reprezentantka firmy FAKRO
Sekretarz konkursu: Joanna Jaskułowska i Katarzyna Roszkowska – Zespół do spraw Powszechnej
Edukacji Architektonicznej IARP
Jury przyznało następujące nagrody:
uczniowie klas 6-8 szkół podstawowych
I nagroda
“Fafuśny komputer”
autorzy pracy: Marta Warzyńska, Zuzia Hylińska, Eleonora Płoskonka, Antoni Rysz, Wanda Domoradzka
edukator/nauczyciel prowadzący Michał Rokita
szkoła: Prywatna Szkoła Podstawowa Nr 4 Inspiracja w Krakowie
dwie II nagrody ex aequo
“Przyjaźniobloki”
autorzy pracy Franciszek Muchowski, Szymon Matuszewski, Ryszard Krzyżanowski
edukator/nauczyciel prowadzący Krzysztof Żółtowski
szkoła: Społeczna Szkoła Podstawowa nr 2 im. Edwarda hr. Raczyńskiego w Poznaniu
“Współ-dzielnia”
autor pracy Adam Jaszczura
edukator/nauczyciel prowadzący Dominika Jasik
Szkoła Podstawowa nr 15 im. Jana III Sobieskiego w Poznaniu
dwie III nagrody ex aequo
“Naturalistyczny plac zabaw”
autor pracy: Maksymilian Markowicz
edukator/nauczyciel prowadzący Krzysztof Żółtowski
szkoła: Społeczna Szkoła Podstawowa nr 2 im. Edwarda hr. Raczyńskiego w Poznaniu
“Zabawa zmysłami”
autorzy pracy: Hania Szweda, Władysław Piechota, Zosia Zielińska, Alicja Tokarczyk, Julia Janicka
edukator/nauczyciel prowadzący Michał Rokita
szkoła: Prywatna Szkoła Podstawowa Nr 4 Inspiracja w Krakowie
uczniowie szkół ponadpodstawowych
dwie I nagrody ex aequo
“Interaktywny Art-Obiekt Bubbles of Energy”
autorzy pracy: Karina Demyanchuk, Maja Hildebrańska, Maria Derwich, Mikołaj Kaczmarek
edukator/nauczyciel prowadzący: Karolina Dobrzyńska-Szefer
Szkoła: Zespół Szkół Zawodowych Nr 6 im. Joachima Lelewela w Poznaniu
“Dance Steps”
autorzy pracy: Maria Derwich, Mikołaj Kaczmarek
edukator/nauczyciel prowadzący: Karolina Dobrzyńska-Szefer
Szkoła: Zespół Szkół Zawodowych Nr 6 im. Joachima Lelewela w Poznaniu
II nagroda
“H2OP”
autorzy pracy: Adrianna Paszkiewicz-Łozowska
edukator/nauczyciel prowadzący: Karolina Dobrzyńska-Szefer
Szkoła: Zespół Szkół Zawodowych Nr 6 im. Joachima Lelewela w Poznaniu
III nagroda
“Find it-in your city”
autorzy pracy: Natalia Jarecka, Barbara Bigos
edukator/nauczyciel prowadzący: Magdalena Megger
Szkoła: Zespół Szkół Budownictwa Nr 1 w Poznaniu
sześć wyróżnień, w tym:
“aktywAKCJA do sześcianu”
autorzy pracy: Krzysztof Skoczek, Bartłomiej Broda, Maciej Mamoń
edukator/nauczyciel prowadzący: Katarzyna Karolak Sadowska
Szkoła Rysunku Odręcznego i Projektowania Architektonicznego Architektura i Sztuka w Michałowicach
“Okulary przyszłości – Fit glasses”
autorzy pracy: Justyna Iwanow, Maria Wieczorek
edukator/nauczyciel prowadzący: Magdalena Megger
Szkoła: Zespół Szkół Budownictwa Nr 1 w Poznaniu
“Ścieżka zdrowia w miejskiej przestrzeni publicznej”
autorzy pracy: Weronika Śmieszek Zając
edukator/nauczyciel prowadzący: Karolina Dobrzyńska-Szefer
Szkoła: Zespół Szkół Zawodowych Nr 6 im. Joachima Lelewela w Poznaniu
wyróżnienie od NID
“Re aktyw akcja”
autor pracy: Leon Kwiatkowski
edukator/nauczyciel prowadzący: Karolina Lewandowska, Wiesława Gadomska
Szkoła: Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Ericha Mendelsohna w Olsztynie
wyróżnienie od NIAU
“Plecak aktywności”
autorzy pracy: Paulina Bajkiewicz, Oliwia Franczuk
edukator/nauczyciel prowadzący: Joanna Zator-Skórska
Szkoła: Akademia Rzemiosła i Przedsiębiorczości przy Politechnice Opolskiej w Opolu
wyróżnienie od PLGBC
“Close to you”
autor pracy: Zofia Kaczmarek
edukator/nauczyciel prowadzący: Karolina Dobrzyńska-Szefer
Szkoła: Zespół Szkół Zawodowych Nr 6 im. Joachima Lelewela w Poznaniu
Uroczyste ogłoszenie wyników i wręczenie nagród odbyło się 24 maja 2025 r. w Warszawie w pałacu Zamoyskich, w którym mieści się siedziba Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP. Dodatkową atrakcją dla młodzieży uczestniczącej w gali był udział w grze miejskiej „Tajemnice Foksal” przygotowanej specjalnie na tą okazję.
Nagrodzone prace z bieżącej edycji, jak i z poprzednich lat można znaleźć na stronach internetowych
programu www.ksztaltowanieprzestrzeni.pl i www.facebook.com/KsztaltowaniePrzestrzeni
Kształtowanie Przestrzeni to nie tylko konkurs. To również możliwość nieodpłatnego udziału młodzieży w wieku 12-19 lat w warsztatach przygotowanych i prowadzonych przez architektów w szkołach i placówkach edukacyjnych, które zgłoszą się do programu. Dzięki zajęciom prowadzonym w całej Polsce od 2013 roku młodzi ludzie pod okiem architektów mają szansę rozwijać znajomość zagadnień związanych z architekturą oraz urbanistyką i z większym zrozumieniem przyglądać się swojemu otoczeniu, jednocześnie przygotowując się do roli świadomych obywateli. Konkurs jest uzupełnieniem tych działań. Adresowany jest zarówno do placówek, w których zajęcia się już odbywały jak i tych dotąd nie objętych programem.
Partnerami Programu Kształtowanie Przestrzeni realizowanego przez Izbę Architektów Rzeczypospolitej Polskiej są firma FAKRO oraz Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP. Program otrzymał rekomendację Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki. Kształtowanie Przestrzeni zostało w 2022 r. wyróżnione przez Gazetę Wyborczą statuetką “Zaprojektowane po ludzku – Miasto bardziej wspólne” w kategorii Inicjatywa / Działanie.
Patronat nad konkursem objęli: Minister Edukacji Narodowej (MEN), Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN), Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki (NIAU), Narodowe Centrum Kultury (NCK), Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID), Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego (PLGBC). Patronat medialny przyznały konkursowi: Architektura Murator, Zawód:Architekt, Architektura&Biznes.
