Zastrzeż PESEL i śpij spokojnie. Dlaczego to dziś obowiązek, a nie opcja?

Od września 2023 roku każdy pełnoletni obywatel Polski ma możliwość zastrzeżenia swojego numeru PESEL. To narzędzie chroni przed wyłudzeniami kredytów i pożyczek na cudze dane. W dobie rosnącej liczby cyberprzestępstw ta usługa to prawdziwa tarcza bezpieczeństwa - prostsza niż zmiana zamków w drzwiach.
Dawniej oszustom wystarczało tylko imię, nazwisko i numer PESEL, aby zaciągnąć zobowiązanie, o którym właściciel danych nie miał pojęcia. Od 1 czerwca 2024 r. instytucje finansowe i inne podmioty udzielające finansowania muszą obowiązkowo sprawdzić w rejestrze, czy nasz PESEL jest zastrzeżony, np. przy zawieraniu umowy kredytu lub pożyczki. Obowiązek weryfikacji dotyczy m.in. banków, SKOK-ów, firm pożyczkowych (chwilówki), notariuszy (przy czynnościach związanych z rozporządzeniem nieruchomością, np. sprzedaż mieszkania), operatorów telekomunikacyjnych (przy podpisywaniu umowy abonamentowej).


REKLAMA


Zobacz wideo Łukasz Nowatkowski: telefona można używać albo wygodnie, albo bezpiecznie


Są też instytucje, które mogą poprosić o podanie numeru PESEL, ale nie sprawdzają, czy został on zastrzeżony. To m.in. urzędy (np. gmina, skarbówka), szkoły i uczelnie, placówki medyczne, pracodawcy czy inne podmioty realizujące obowiązki ustawowe, jak ZUS czy NFZ. Instytucjom tym PESEL służy wyłącznie do jednoznacznej identyfikacji osoby w systemach administracyjnych lub ewidencyjnych i nie wiąże się z oceną ryzyka finansowego, dlatego informacja o zastrzeżeniu nie ma dla nich znaczenia.
Jak zastrzec numer PESEL - dlaczego warto?
Nieuprawnione zbieranie lub nieprawidłowe użycie numeru PESEL wiąże się z poważnymi konsekwencjami, zarówno dla instytucji, jak i osoby, której dane zostały ujawnione. W rękach oszustów PESEL staje się narzędziem do kradzieży tożsamości, zaciągania kredytów, wyrobienia duplikatu karty SIM, zakładania fikcyjnych rachunków czy popełniania innych nadużyć. Zastrzeżenie numeru PESEL pomoże uniknąć ryzyka i co za tym idzie odpowiedzialności w przypadku, gdyby ktoś chciał posłużyć się naszą tożsamością.


Zastrzeżenie numeru PESEL - stacjonarnie i online
Najszybszym sposobem, aby zastrzec PESEL, jest aplikacja mObywatel, ale można to zrobić także w urzędzie gminy.
W aplikacji mObywatel:


Logujemy się.
Wybieramy zakładkę Usługi, a następnie Zastrzeż PESEL.
Wystarczy zaznaczyć opcję Zastrzeż PESEL - i gotowe.


Jak zastrzec numer PESEL i cofnąć zastrzeżenie?
Zastrzeżenie numeru PESEL nie jest działaniem z ostatecznym skutkiem. W momencie, gdy sami będziemy potrzebowali zaciągnąć kredyt lub pożyczkę, możemy cofnąć swoją decyzję i choćby określić czas, na który chcemy cofnąć zastrzeżenie.


Zastrzeżenie i cofnięcie zastrzeżenia odbywa się w czasie rzeczywistym, bez względu na porę dnia i nocy, czy dzień wolny od pracy.


PESEL zastrzeżenie a życie
choćby z chronionym numerem PESEL przez cały czas bez problemu można załatwić codzienne sprawy, na przykład:


zlecić przelew bankowy;
zrealizować receptę;
zarejestrować się do lekarza;
wypłacić gotówkę w bankomacie;
wyjechać za granicę;
załatwić sprawę urzędową.