1 tydzień temu
Coraz częściej pojawiają się obawy, iż globalna gospodarka stoi u progu wielkiej recesji. Rosnące stopy procentowe, inflacja, napięcia geopolityczne i spowolnienie wzrostu gospodarczego w kluczowych regionach świata skłaniają wielu ekspertów do przewidywania nadchodzącego kryzysu. Czy rzeczywiście jesteśmy na skraju recesji, czy to jedynie chwilowe trudności? W artykule przyglądam się najważniejszym wskaźnikom ekonomicznym oraz czynnikom, które mogą wpłynąć na gospodarki w nadchodzących miesiącach.
Już czekacie na tę recesję i czekacie od czasu pandemii, a tu kicha. Nie było recesji i co chwilę trzeba wymyślać nowy powód, dlaczego ma się pojawić. No dobra, to powiem wam, co tam będzie z tą wielką recesją. I tą w USA i tą w Polsce. Mało tego, powiem wam nawet, jak się do niej przygotować!
Zbliża Się Wielka Recesja? Cała Prawda, Którą Musisz Znać!
Załóż konto na Freedom24 i odbierz od 3 do 20 darmowych akcji o wartości choćby 800 USD każda!
Szczegółowy opis promocji znajdziesz na: https://bit.ly/darmowe-akcje-freedom
Oczekiwania recesji i aktualny stan gospodarki
Kochani! Wszyscy oczekujący wielkiej gospodarczej recesji, bo…
- spadną stopy procentowe
- KRZYWA RENTOWNOŚCI się OD-Odwraca
- zabraknie kapitału
- rynek pracy się pogarsza!
Mam dla was świetne wiadomości. Faktycznie każdy dzień, każdy tydzień i każdy miesiąc przybliżają nas do kolejnej recesji! Wielka gospodarcza recesja faktycznie w końcu nadejdzie! Kiedyś. Tylko… w sumie to jeszcze nie teraz. Macie już jednak tyle doświadczenia w czekaniu na tę recesję, iż kolejne lata nie powinny być dla was wyzwaniem.
Nie mogę tu omówić każdej gospodarki świata, więc skupmy się na tej największej – Stanach Zjednoczonych i naszej polskiej. Tak wygląda obecny raport sytuacyjny prosto z głównej miary kondycji gospodarek.
Obserwuj 
Subskrybuj Sytuacja gospodarcza w Polsce
Polski wzrost gospodarczy w drugim kwartale 2024 wyniósł… plus 3,2%. Nie, inflacja nie ma tu nic do rzeczy, bo wzrost gospodarczy w tym ujęciu już uwzględnia inflację. Plus 3,2% nie brzmi jak obraz nędzy i rozpaczy.
Składniki wzrostu PKB Polski (2021–2024)
Mało tego, w kolejnych kwartałach ma być jeszcze większy. Prognozy mówią o odczytach na poziomie 3.5% wzrostu w 3Q’24 oraz 3.7% w 4Q’24. To czy faktycznie będą one zrealizowane, czy przypadkiem gospodarka nie zostanie na poziomie 3.5% wzrostu albo nie „spowolni” do np. 3.3 % wzrostu… naprawdę nie ma aż takiego znaczenia. To tak czy inaczej świetny wynik i daleko mu do recesji.
Dynamika PKB w Polsce, procent rok do roku i struktura wzrostu
Tu pewnie ktoś się uruchomi i powie, iż przecież patrzenie na PKB to strata czasu. Przecież PKB to super opóźniona miara i kiedy ono zacznie istotnie spadać, to już dawno będzie po zabawie. Tak, to prawda. No to patrzmy na te mniej opóźnione.
Polski przemysł się budzi
Polski sektor przemysłowy dalej walczy ze spowolnieniem, ale konsekwentnie podaje coraz lepsze dane. Tak, to dalej dane słabe, a gospodarka jest trzymana na silnym sektorze usługowym, ale to wciąż konsekwentnie coraz lepsze dane. Szczyt słabizny polski przemysł odnotował na od połowy 2022 do połowy 2023 roku. Dalej jest słabo, ale konsekwentnie coraz lepiej.
PMI dla polskiego sektora przemysłowego
Obniżki stóp procentowych u nas w 2025 roku i głównie cykl obniżek realizowany przez Europejski Bank Centralny powinien rozruszać trochę niemiecką gospodarkę, a to w efekcie przełoży się również na lepszą kondycję naszych fabryk.
Rok 2025 to też początek sporego wzrostu inwestycji w Polsce, które będą stymulowane przez duże programy transformacyjne. To kolejny potencjalny oddech dla przemysłu, który będzie w nie chcąc nie chcąc zaangażowany.
Programy transformacyjne w Polsce
Silna gospodarka Stanów Zjednoczonych
Polska gospodarka, jak zresztą w zasadzie wszystkie gospodarki zachodnie, zgodnie z moim prognozami sprzed wielu kwartałów nie wpadły w recesję, dzięki silnemu sektorowi usług. Nie żyjemy już w czasach rewolucji przemysłowej. To nie rolnictwo i nie przemysł są trzonem gospodarek zachodnich, ale właśnie sektor usługowy. Jest większe prawdopodobieństwo tego, iż silne usługi obronią kiepski przemysł, niż iż kiepski przemysł pociągnie w dół usługi.
I dokładnie tak samo to wyglądało i wygląda w Stanach Zjednoczonych. Wzrost gospodarczy na poziomie plus 3,1% dla USA w drugim kwartale 2024… no też nie wygląda przesadnie katastroficznie. Swoją drogą, jeżeli spojrzeć sobie na wykres ze wzrostem PKB w USA od 1948 roku, to dość łatwo zauważyć, iż recesja gospodarcza, to bardziej ewenement niż norma. Co do zasady gospodarki się raczej rozwijają niż zwijają.
Roczny wzrost PKB USA w latach 1948–2023
I znowu, ktoś powie, żeby patrzeć głębiej. Tak, gdzie można zobaczyć problemy zanim będą one powszechnie widoczne w odczytach PKB. Ok, nie ma problemu. Spójrzmy choćby super głęboko. choćby nie w indeksy PMI, jak dla Polski. Ogólnie, jeżeli zbliża nam się wielka recesja i gospodarcza katastrofa, to raczej nie powinniśmy kupować coraz więcej. Mniejsze zakupy to mniejsze potrzeby transportowe. Tymczasem… przewozy ładunków masowych pod USA niezmiennie tydzień po tygodniu zaliczają wzrosty r/r. W porównaniu z 2023 roku, w 33 tygodniu tego roku przewieziono o 14.3% jednostek intermodalnych więcej i nie jest to przypadek, bo te dane są konsekwentnie z tygodnia na tydzień wzrostowe.
Ruch kolejowy w USA – Tydzień 33, 2024 vs 2023
I w zasadzie są też spójne z tym, jak kształtuje się trend danych o sprzedaży detalicznej. Naprawdę trudno znaleźć w nim załamanie inne niż ostatnio tez czasów wybuchu pandemii i zamykania gospodarek. Ot po prostu sprzedaż rośnie. W zasadzie rośnie jak od linijki. Naprawdę recesjoniści uważają, iż ta sprzedaż, która napędza gospodarkę raptem zacznie spadać, gdy zaczynamy obniżki stóp procentowych, które co do zasady dodatkowo pobudzają konsumenta?
Sprzedaż detaliczna w USA (1990–2025) w ujęciu realnym
Rynek pracy, konsumpcja i stopy procentowe
Może w takim razie sprzedaż zacznie spadać, bo ludzie zaczną tracić pracę? W końcu, jeżeli jesteś na bezrobociu bez wynagrodzenia, to obniżki stóp średnio zmienią twoją sytuację w budżecie i faktycznie przestaniesz kupować. Może tu jest jakiś trop, bo w końcu ostatnio stopa bezrobocia w USA podskoczyła do ponad 4% i jest ona najwyższa od 2022 roku!!!
Wciąż jest jedną z najniższych w historii USA, no ale faktycznie najwyższa od 2022 roku! Otóż moi drodzy. Po pierwsze, to skupianie się na stopie bezrobocia jako mierniku kondycji rynku pracy, to jakbyście oglądali powtórkę meczu. Ogólnie ma niewielkie znaczenie dla świata, ale niektórzy potrafią się tym ekscytować.
Dane o bieżącym bezrobociu w USA są de facto lusterkiem do tego, jak wyglądała gospodarka jakiś czas temu. Gdy gospodarka zwalnia, pracodawca przecież nie zwalnia Cię z automatu. choćby na tak elastycznym rynku pracy jak w USA. Na początku zmniejszy liczbę godzin pracy. Kiedy cykl odbija, to zwiększa liczbę godzin pracy. Zwolnienie i zatrudnienie nowej osoby to proces o wiele bardziej kosztowny niż żonglerka godzinami pracy. Elastyczność amerykańskiego rynku pracy sprawia, iż takie żonglerki są możliwe i często wykorzystywane. jeżeli więc interesuje Cię bardziej bieżąca sytuacja rynku pracy to… warto spojrzeć na dane o godzinach pracy w gospodarce, a te dla sektora przemysłowego swój dołek miały w styczniu 2024.
Średnia tygodniowa liczba godzin pracy w sektorze produkcyjnym w USA (2012–2024)
Może w takim razie ten konsument przestanie kupować i napędzać gospodarkę, bo już po prostu nie może wytrzymać tych stóp procentowych? Walczył z nimi swoimi zaskórniakami długo. Ponad rok, ale w końcu przyszedł czas, kiedy trzeba powiedzieć dość. W końcu media obiegają obrazki i wykresy o tym, jak to Amerykanie płacą za kredyty również najwięcej w historii!
Tak, nominalnie płacą najwięcej w historii, ale jednocześnie stali się najbogatsi w historii. W efekcie ich zadłużenie w stosunku do dochodu rozporządzalnego jest dziś choćby niższe niż w latach 2015-2019. Pamiętasz, żeby wtedy były wielkie problemu? Ja też nie. Tymczasem oprocentowanie kredytów w USA już od września 2024 i tak zacznie spadać. Będzie więc jeszcze lepiej.
Zadłużenie konsumenckie jako procent dochodu rozporządzalnego w USA (1970–2025)
Cztery wielkie wskaźniki recesji
W zasadzie żaden z głównych elementów gospodarki, tj. rynek pracy, sprzedaż detaliczna, produkcja przemysłowa oraz dochody gospodarstw domowych nie wskazują na trwałe pogarszanie się, które skutkowałoby recesją gospodarczą. Recesja nie pojawia się znienacka sama z siebie. Potrzebne jest do niej trwałe pogarszanie się sytuacji albo jakieś wydarzenie zewnętrzne – tzw. czarny łabędź, jakim np. w 2020 było tymczasowe zamykanie gospodarek na klucz. Bez takiego zewnętrznego i realnie niemożliwego na dziś do przewidzenia scenariusza, nie da się wyczarować recesji z niczego.
Tymczasem od czasu ostatniej każdy z tych czterech wielkich elementów gospodarki się poprawił i albo się dalej poprawia, albo jest stabilny i na dziś nic nie wskazuje, żeby trendy na nich zaczęły się odwracać.
Cztery najważniejsze wskaźniki gospodarcze USA od zakończenia recesji w 2020 roku
Tak, z każdym dniem na pewno jesteśmy bliżej kolejnej recesji, ale jeżeli od tego uzależniasz swoją obecność na rynku jako inwestor, to obawiam się, iż choćby jak jej doczekasz, to i tak możesz skończyć odkupując akcje drożej niż obecnie. Jak więc spozycjonować dziś swój portfel pod recesję, której realnie na horyzoncie nie widać?
Znajdziesz tam więcej wartościowych treści o inwestowani, giełdzie i rynkach.
DNA Rynków – merytorycznie o giełdach i gospodarkach
Strategia inwestycyjna na najbliższy czas
Przede wszystkim trzymać się maksymy Petera Lyncha „Never Get Out Of The Market”, czyli nie wychodzić z rynku, bo „Czuję, iż coś się wydarzy”. Nic nie czujesz. Nikt „nic nie czuje”. Nie jesteś traderem, a jeżeli sądzisz, iż nim jesteś, to na 99% jesteś słabym traderem. Z perspektywy inwestora łapanie górek i dołków, a raczej próby łapania, bo „coś czuję”, to strata czasu i gotówki. O wiele lepszą strategią jest po prostu niewychodzenie z rynku.
No ale pod coś trzeba się spozycjonować. Pod co w takim razie? jeżeli lubisz w pełni pasywne i „nudne” inwestowanie, to pewnie posiadasz już szerokie na całe indeksy fundusze ETF. Nie ma sensu tego zmieniać, bo dopóki gospodarka się rozwija, to i rynek będzie się rozwijać.
Prognoza przychodów, zysków netto i zysków na akcję (2022–2026)
Jeśli jednak lubisz bardziej aktywne podejście, to warto pamiętać, iż w trakcie cykli obniżek stóp lepiej powinni sobie radzić Ci, którzy zostali przez nie najbardziej poturbowani. W Stanach były to mniejsze i średnie spółki, a nie najwięksi technologiczni giganci. To też wśród tych małych spółek prognozowane są na najbliższe kwartały największe zaskoczenia wynikowe. Zysk netto całego koszyka takich małych spółek ma w trzecim kwartale 2023 wrosnąć o prawie 40%, a w czwartym kwartale o ponad 70% r/r i mam wrażenie iż rynek jeszcze nie do końca w to wierzy.
Ja wierzę i część swojego portfela właśnie pod to spozycjonowałem. Można robić dzięki gotowych ETF, z których niektóre wymieniałem np. w tym materiale o pięciu ETF dobrych na drugą połowę 2024 albo przez indywidualne spółki. Jakie? To już dobry temat na inny artykuł.
Załóż konto na Freedom24 i odbierz od 3 do 20 darmowych akcji o wartości choćby 800 USD każda!
Szczegółowy opis promocji znajdziesz na: https://bit.ly/darmowe-akcje-freedom
Do zarobienia,
Piotr Cymcyk
