1 dzień temu
Skrzyżowanie nauki i technologii blockchain zmienia sposób, w jaki badania są finansowane, prowadzone i udostępniane. Ten nowy ruch, znany jako zdecentralizowana nauka (DeSci), ma na celu rozwiązanie problemów występujących w tradycyjnych systemach badawczych — takich jak ograniczone finansowanie, ograniczony dostęp czy brak przejrzystości — poprzez wykorzystanie zdecentralizowanych sieci i gospodarek opartych na tokenach.
W tym artykule omawiamy, czym jest zdecentralizowana nauka. Następnie przedstawiamy najważniejsze projekty, które przewodzą tej inicjatywie.
Czym jest zdecentralizowana nauka (DeSci)?
DeSci to ruch wykorzystujący zasady blockchain do zrewolucjonizowania obszaru badań naukowych. Dzięki tworzeniu zdecentralizowanych platform, DeSci umożliwia otwarty dostęp do danych, przejrzyste mechanizmy finansowania. Ponadto umożliwia i wzmacnia globalną współpracę między naukowcami, inwestorami oraz entuzjastami.
Patrick Mayr, Łańcuch wartości DeSci (2024)Główne cele DeSci:
- Demokratyzacja finansowania: Umożliwienie badaczom uzyskiwania funduszy bezpośrednio od globalnych społeczności, zamiast polegania na powolnych, biurokratycznych systemach grantowych.
- Wspieranie współpracy: Przełamywanie instytucjonalnych barier i wspieranie otwartych partnerstw w różnych dziedzinach i międzynarodowo.
- Zapewnienie przejrzystości: Wykorzystanie blockchain do prowadzenia zapisów wyników badań, zgód na rekrutację pacjentów i innych kluczowych dokumentów, co wzmacnia zaufanie i integralność.
W przeciwieństwie do tradycyjnych systemów, które są nieefektywne, DeSci daje jednostkom — pacjentom, darczyńcom czy badaczom — możliwość aktywnego wpływu na kierunek odkryć naukowych.
Kluczowi gracze w ekosystemie DeSci
Mapa sektora DeSci, Onchain Foundation (2024)1. VitaDAO
VitaDAO to zdecentralizowana społeczność skupiona na rozwoju badań nad długowiecznością człowieka. Członkowie wspólnie gromadzą zasoby, aby finansować przełomowe badania nad starzeniem się i nauką o długowieczności, a decyzje dotyczące finansowania podejmują kolektywnie. Struktura DAO demokratyzuje proces decyzyjny, zapewniając, iż badania odpowiadają na potrzeby społeczności.
2. Molecule
Molecule łączy badaczy z zdecentralizowanym finansowaniem dzięki platformy, na której można tokenizować własność intelektualną (IP). Co więcej, pozwala to badaczom uzyskać finansowanie z góry, a inwestorom umożliwia posiadanie udziałów w sukcesie projektów.
3. Data Lake
Data Lake wyróżnia się swoją koncentracją na badaniach medycznych i opiece zdrowotnej. Dzięki Data Lake Chain platforma umożliwia pacjentom bezpieczne przekazywanie danych medycznych na potrzeby badań, poprzez przejrzysty system zgód oparty na blockchain. Token LAKE pełni funkcję tokena w ramach nagród, dostępu i tokena służącego do opłat transakcyjnych, zapewniając zgodność interesów wszystkich uczestników.
4. ResearchHub
Określany jako „GitHub dla nauki”, ResearchHub zachęca badaczy do dzielenia się swoją pracą i do współpracy dzięki gospodarki tokenowej. Uczestnicy otrzymują ResearchCoin (RSC) za swoje działania, tworząc zdecentralizowany, zorientowany na użytkownika – ekosystem wymiany wiedzy naukowej.
5. BiohackerDAO
BiohackerDAO to organizacja wspierająca biohacking i inicjatywy nauki obywatelskiej. Promuje otwarty dostęp do badań i umożliwia jednostkom współtworzenie i korzystanie z przełomowych odkryć w biologii DIY i eksploracji genetycznej.
6. DeSci World
DeSci World działa jako centrum dla całej społeczności DeSci, oferując zasoby, wydarzenia oraz katalog aktywnych projektów. Jest to brama zarówno dla nowicjuszy, jak i doświadczonych uczestników.
Dlaczego DeSci jest ważne?
Tradycyjne systemy naukowe często nie radzą sobie z wyzwaniami współczesnych badań:
- Ograniczone finansowanie: Badacze polegają na trudno dostępnych grantach z licznymi wymogami.
- Płatne treści: Dostęp do opublikowanych wyników naukowych jest często ograniczony, co tworzy bariery dla naukowców i społeczeństwa.
- Brak przejrzystości: Manipulacje danymi i decyzje podejmowane za zamkniętymi drzwiami podważają zaufanie do wyników badań.
Zdecentralizowana nauka oferuje rozwiązania tych problemów poprzez:
- Otwarty dostęp: Udostępnianie wyników badań wszystkim, bez barier instytucjonalnych.
- Globalną współpracę: Łączenie naukowców, pacjentów i fundatorów na całym świecie.
- Niezmienność zapisów: Wykorzystanie blockchain do zapewnienia integralności danych i odpowiedzialności.
Case Study: Rozwiązania Data Lake
Data Lake (2024)Data Lake rewolucjonizuje rekrutację pacjentów, łącząc technologię blockchain z podejściem „consent-first”. Ponadto platforma umożliwia pacjentom zachowanie kontroli nad swoimi danymi medycznymi, jednocześnie zapewniając badaczom dostęp do wysokiej jakości zbiorów danych.
Kluczowe cechy procesu rekrutacji pacjentów w Data Lake:
- Zarządzanie zgodami:
- Data Lake umożliwia pacjentom udzielanie świadomej zgody bezpośrednio za pośrednictwem systemu opartego na blockchain.
- Pacjenci mogą zarządzać, przeglądać i odwoływać swoje zgody w dowolnym momencie, zapewniając pełną przejrzystość i zaufanie.
- Szeroki zasięg dzięki decentralizacji:
- Dzięki zdecentralizowanemu modelowi Data Lake może angażować pacjentów z różnych regionów i grup demograficznych.
- Instytucje i organizacje partnerskie, takie jak Sanofi Poland i Fundacja Podaruj Dane pomagają nawiązać kontakt z dużymi pulami potencjalnych uczestników.
- Usprawnione wdrażanie:
- Pacjenci wdrażają się za pośrednictwem intuicyjnej aplikacji, w której mogą dowiedzieć się o projektach badawczych i bezpiecznie udostępniać swoje zgody.
- Proces jest zaprojektowany tak, aby zminimalizować złożoność, czyniąc udział dostępnym dla szerszej publiczności.
- Nagrody:
- Dzięki tokenowi LAKE różni interesariusze są nagradzani za wkład swojej pracy w badania.
- Ten model zachęt nie tylko motywuje do uczestnictwa, ale także sprzyja ekosystemowi, w którym uczestnicy czują się doceniani.
- Zgodność i prywatność:
- Data Lake przestrzega ścisłych przepisów dotyczących prywatności i ochrony danych, takich jak GDPR i HIPAA.
- Blockchain zapewnia niezmienne i przejrzyste zapisy zgody i udostępniania danych. Ponadto rozwiązuje problemy związane z prywatnością.
Współpraca z Sanofi Poland
Ogłoszenie współpracy z Sanofi, Data Lake (2024)W partnerstwie z Sanofi Poland, Data Lake stworzyło pierwszy w Polsce rejestr chorób rzadkich dla chorych na ASMD (niedobór kwaśnej sfingomielinazy). Dzięki swojej platformie pacjenci byli rekrutowani w przejrzysty sposób, dostarczając cennych danych do przełomowych badań.
Zdecentralizowana nauka: Perspektywa na przyszłość
Choć DeSci znajduje się w początkowej fazie rozwoju, jego potencjał jest ogromny. Projekty takie jak VitaDAO, Data Lake i Molecule wytyczają drogę, której celem jest decentralizacja nauki. Dzięki demokratyzacji badań, DeSci nie tylko przyspiesza innowacje, ale również sprawia, iż korzyści z nauki są bardziej sprawiedliwie dzielone.
Jesteś gotowy, aby odkryć przyszłość DeSci? Dołącz do ruchu i bądź częścią zdecentralizowanej przyszłości nauki!
– – –
Oliver Slapal
Doświadczony ekspert Web3 i przedsiębiorca, w dziedzinie blockchain i AI. Jest jednym z założycieli startupu Data Lake, ekosystemu blockchain skupiającego się na pomaganiu pacjentom w skuteczniejszym dostępie do lepszych metod leczenia. Studiował International Business na prestiżowej University of Victoria i zarządzanie w biznesach sztucznej inteligencji na Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Spędził ponad pięć lat na finansowaniu i doradzaniu biznesom Web3, jednocześnie tworząc własny startup.
BeInCrypto Polska - Zdecentralizowana nauka (DeSci): Przyszłość badań wspierana przez blockchain
