
Rosja czerpie korzyści z intensywnych zakupów złota, których dokonywała przed wojną — strategia ta pomogła zrównoważyć około jedną trzecią wartości zamrożonych aktywów jej funduszu rezerwowego.
Wartość rosyjskich rezerw złota wzrosła od początku 2022 roku o 72%, czyli o 96 miliardów dolarów — wynika z danych Banku Rosji. Fizyczna ilość złota w zasobach banku centralnego nie zmieniła się znacząco przez ostatnie trzy lata i przez cały czas wynosi około 75 milionów uncji.
W najgorszym scenariuszu, gdyby żadne z zamrożonych aktywów nie zostały odzyskane, wzrost wartości rezerw złota zrekompensowałby około jednej trzeciej potencjalnych strat. Z kolei jeżeli działania prezydenta USA Donalda Trumpa doprowadziłyby do zakończenia wojny i odmrożenia wszystkich środków, Kreml dysponowałby finansową poduszką bezpieczeństwa, jakiej nigdy wcześniej nie miał.
Tatiana Orłowa, ekonomistka Oxford Economics:
„Złoto jest stosunkowo mniej płynne w porównaniu z innymi tradycyjnymi aktywami rezerwowymi, takimi jak amerykańskie obligacje skarbowe czy europejskie papiery dłużne”„Ale w tej chwili wysokie światowe zapotrzebowanie na złoto może sprawić, iż sprzedaż stosunkowo dużej ilości będzie łatwiejsza niż zwykle w razie kryzysu bilansu płatniczego”
Bank centralny Rosji rozpoczął intensywne zakupy złota już w 2014 roku, po nielegalnej aneksji Krymu, która doprowadziła do sankcji Zachodu i usunięcia Rosji z grupy G8. W latach 2014–2020, gdy cena złota oscylowała między 1 100 a 1 500 dolarów za uncję bank zwiększył swoje rezerwy o 40 milionów uncji. Od tamtego czasu cena metalu ponad dwukrotnie wzrosła, co sprawiło, iż całkowite rezerwy międzynarodowe Rosji zbliżyły się do historycznego maksimum — blisko 650 miliardów dolarów na dzień 1 kwietnia.
Bank Rosji znajduje się w tej chwili w pierwszej piątce największych banków centralnych świata pod względem zasobów złota, według danych Światowej Rady Złota — z rezerwami wartymi 229 miliardów dolarów.
Po inwazji na Ukrainę w 2022 roku, USA i ich sojusznicy nałożyli szeroko zakrojone sankcje na najważniejsze sektory rosyjskiej gospodarki i instytucje państwowe, w tym zamrozili część rezerw banku centralnego. Według wyliczeń Bloomberga, opartych na najnowszych dostępnych danych dotyczących struktury rosyjskich rezerw walutowych, wartość zablokowanych środków może wynosić około 322 miliardów dolarów.
Z tych danych wynika, iż połowa rezerw Rosji była utrzymywana w aktywach denominowanych w dolarach, euro i funtach szterlingach. Pozostała część była ulokowana w juanie i złocie — które pozostają dostępne w sytuacji awaryjnej. Od początku wojny bank centralny zaprzestał publikowania szczegółowego składu swoich rezerw walutowych.
Alex Isakov z Bloomberg Economics:
„Gromadzenie rezerw złota było zabezpieczeniem przed szokami geopolitycznymi — i to zadziałało.Podejście Banku Rosji do zakupów złota realizowało trzy cele:
– dywersyfikację aktywów rezerwowych z dala od ryzyk związanych z krajami emitującymi waluty rezerwowe,
– zwiększenie płynności krajowej waluty poprzez wymianę fizycznego złota na ruble,
– zapewnienie stabilnego popytu dla lokalnych kopalni złota.
Wzrost wartości rezerw złota dowodzi ich wartości jako instrumentu dywersyfikacji i zabezpieczenia”
W czwartek cena złota osiągnęła rekordowy poziom 3 167,84 dolarów za uncję, po czym nieco spadła. Wzrosty były napędzane rosnącym niepokojem związanym z napięciami handlowymi i geopolitycznymi, w tym ostatnimi cłami wprowadzonymi przez prezydenta Trumpa. Złoto zakończyło najlepszy kwartał od dekad, osiągając skumulowany zwrot rzędu 27% od końca 2022 roku — znacznie więcej niż większość innych aktywów w tym samym okresie.
Bank Rosji przyznał w raporcie rocznym z marca, iż jego możliwości inwestowania w instrumenty finansowe innych państw są „ograniczone z powodu ryzyk inherentnych dla ich gospodarek, walut i rynków finansowych”.