2 godzin temu
Zmiany w dzierżawie rolniczej nabierają tempa. Ministerstwo Rolnictwa przygotowało projekt ustawy, który ma wzmocnić pozycję dzierżawców. Ponadto ma uregulować prawa i obowiązki stron oraz zachęcić do zawierania umów długoterminowych. Od kiedy nowe przepisy będą obowiązywać?
Temat dzierżawy gruntów rolnych od lat budzi duże zainteresowanie wśród gospodarujących. Dotychczasowe regulacje, oparte głównie na zapisach Kodeksu Cywilnego, były zdaniem ekspertów i rolników zbyt ogólne i niewystarczające. Zmiany w dzierżawie rolniczej mają uporządkować te zasady. Konkretnie to mają wprowadzić nowy model oparty na pisemnych umowach z datą pewną, jasnych kryteriach i większej ochronie obu stron. Ministerstwo Rolnictwa zapowiada, iż nowe rozwiązania są odpowiedzią na postulaty środowiska. Ponadto dostosowują polskie przepisy do standardów zachodnioeuropejskich.
Dlaczego potrzebne są zmiany w dzierżawie rolniczej?
Musimy to uporządkować. Obecna archaiczna regulacja stosunków dzierżawnych przyjęta w przepisach nie odpowiada na współczesne problemy rolnictwa. W szczególności nie zapewnia ani względnej trwałości, ani ciągłości dzierżawy — argumentuje Jacek Czerniak, sekretarz stanu w MRiRW.
Dziś choćby 75% umów dzierżawy prywatnej zawieranych jest w formie ustnej. Czyli nie ma formalnego potwierdzenia, co zwiększa niepewności w planowaniu produkcji. Ponadto utrudnia inwestycje i może prowadzić do nadużyć na rynku gruntów. Nowe przepisy mają to zmienić, stawiając na większą przejrzystość i bezpieczeństwo obrotu ziemią.
Zmiany w dzierżawie rolniczej — pisemne umowy i ochrona obu stron
Projekt ustawy wprowadza obowiązek pisemnej formy umowy dzierżawy z datą pewną oraz szczegółowym protokołem opisu przedmiotu dzierżawy. Przewiduje dwa typy umów:
- krótkoterminowe (do 5 lat),
- długoterminowe (do 30 lat).
Warto podkreślić, iż dłuższe kontrakty mają być szczególnie promowane.
Ustawa reguluje prawa i obowiązki stron, wzmacniając pozycję dzierżawcy, ale przy zabezpieczeniu praw wydzierżawiającego — podkreśla minister Jacek Czerniak.
Dzięki nowym rozwiązaniom dzierżawcy będą mogli łatwiej udowodnić posiadanie tytułu prawnego. Z pewnością to ułatwi m.in. ubieganie się o płatności czy realizowanie inwestycji wymagających wieloletnich zobowiązań.
Ustawa o dzierżawie — korzyści dla gospodarstw i rynku gruntów
Nowe regulacje mają zachęcać do wieloletniej współpracy między stronami, co sprzyja stabilności gospodarowania. Możliwość modyfikacji czynszu po 10 latach, pierwszeństwo dzierżawcy przy ponownym wydzierżawieniu części gruntów czy jasne zasady rozliczania nakładów — to rozwiązania, które mają zwiększyć atrakcyjność formalnych umów.
W praktyce zmiany w dzierżawie rolniczej oznaczają również ograniczenie tzw. szarej strefy i większą przejrzystość rynku.
Resort rolnictwa liczy, iż udział gruntów dzierżawionych w Polsce będzie stopniowo rósł, tak jak w krajach Europy Zachodniej, gdzie ten model jest popularny i stabilny.
Najważniejsze założenia projektu ustawy o dzierżawie rolniczej
| Zakres zmian | Opis |
| Forma umowy | Pisemna z datą pewną i protokołem opisu przedmiotu dzierżawy |
| Rodzaje umów | Krótkoterminowe (do 5 lat) i długoterminowe (do 30 lat) |
| Promocja długoterminowych umów | Możliwość zmiany czynszu po 10 latach |
| Przedmiot umowy | Gospodarstwa lub nieruchomości rolne (z wyłączeniem ZWRSP) |
| Zmiana dzierżawcy | Możliwa w 3 określonych przypadkach (wiek emerytalny, przekazanie rodzinie, następca) |
| Ochrona stron | Jasne zasady nakładów, prawa kontroli, obowiązki informacyjne |
| Cel zmian | Stabilność gospodarowania, ograniczenie szarej strefy, wzrost formalnych umów |
Kiedy wejdą w życie nowe przepisy o dzierżawie?
Resort rolnictwa zapowiada, iż jeżeli prace legislacyjne przebiegną zgodnie z planem, ustawa o dzierżawie rolniczej zacznie obowiązywać jeszcze w IV kwartale 2025 r. To oznacza, iż rolnicy mają kilka miesięcy na zapoznanie się z nowymi zasadami i przygotowanie się do wprowadzenia ich w życie. Warto już teraz przeanalizować obowiązujące umowy i rozważyć ich dostosowanie do przyszłych wymogów, aby od początku korzystać z większej ochrony prawnej i stabilności gospodarowania.
Obecne kierownictwo resortu rolnictwa „ruszyło z kopyta” w sprawie poprawy prawnych uwarunkowań w branży rolnej. Czytaj również: „Aktywny rolnik” — wreszcie coś się ruszyło
Źródło: MRiRW
