Nawet 30 mln zł może wynosić szacowana wartość wyłudzonych świadczeń na dzieci cudzoziemców - informuje "Rzeczpospolita". Ściągalność tych świadczeń przez ZUS jest jednak niewielka, a paradoksalnie łatwiej jest odzyskać 800 plus od cudzoziemców, którzy wyjechali do innych państw UE.
Ponad 50 tys. postępowań o wyłudzenie 800 plus
Dziennik w ZUS dowiaduje się, iż podana przez premiera liczba postępowań o zwrot nielegalnie pobranych świadczeń 800 plus przez cudzoziemców (52,3 tys. postępowań), dotyczy okresu od stycznia 2022 roku do maja 2025 roku.
"Wymieniona liczba spraw dotyczy zarówno obywateli Ukrainy, jak i obywateli innych państw, w tym obywateli państw członkowskich UE/EFTA. Wśród 52,3 tys. postępowań o zwrot nienależnie pobranych świadczeń 51,5 tys. postępowań dotyczy obywateli Ukrainy ze statusem UKR" - mówi Grzegorz Dyjak z biura prasowego ZUS cytowany przez "Rz".
Wyłudzenia mają dotyczyć nie tylko świadczenia 800 plus. To także 300 plus na wyprawkę i Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO). Liczba postępowań w sprawie wyłudzeń w kolejnych latach maleje z 35,9 tys. spraw w 2022 roku do zaledwie 200 postępowaniach wszczętych w pierwszej połowie tego roku. Reklama
ZUS nie umie ściągać nielegalnie pobranego 800 plus?
Z danych ZUS, do których dotarła "Rzeczpospolita" wynika, iż ściągalność 800 plus od cudzoziemców jest jednak niewielka. "Zwrot świadczeń nienależnych od cudzoziemców wynosi zaledwie 11,6 proc." - czytamy. Co więcej, tego typu sprawy podlegają przedawnieniu po trzech latach, co oznacza, iż już w tym roku choćby 36 tys. postępowań może zakończyć się bez odzyskania pieniędzy. Co jest głównym problemem? Okazuje się, iż wyjazdy cudzoziemców:
"W przypadku cudzoziemców nieprzebywających pod wskazanym adresem (również w przypadku, gdy adresu nie da się ustalić) lub niezatrudnionych w Polsce pojawiają się ograniczenia lub niemożność podjęcia działań windykacyjnych" - mówi Dyjak dla "Rzeczpospolitej".
Cudzoziemiec, którego nie sposób zastać pod wskazanym adresem, nie może odebrać decyzji i zostać ukarany mandatem. ZUS dodaje, iż zdecydowanie łatwiej jest egzekwować zwrot świadczeń od cudzoziemców przebywających za granicą, co wynika z koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w państwach UE.
Zmiany w 800 plus. Część działa, inne wejdą w życie?
Nowy okres rozliczeniowy 800 plus przyniósł tym razem zmiany. Od 1 czerwca br. świadczenie przysługuje jedynie na dzieci realizujące obowiązek szkolny w polskim systemie edukacji, co może mieć znaczenie dla wielu cudzoziemców.
"Rzeczpospolita" przypomina, iż gotowy jest także projekt ustawy autorstwa MSWiA, który ma ponownie ograniczyć dostęp do tego świadczenia. 800 plus miałoby być wypłacane tylko dla pracujących cudzoziemców, czemu na ten moment sprzeciwia się Lewica.
Co roku rośnie kwota wypłat 800 plus dla obcokrajowców. W 2024 roku ZUS na ten cel przeznaczył 3,4 mld zł z ponad 62 mld zł kosztów całego programu, informował w czerwcu resort pracy. W 2022 i 2023 roku program (wtedy jeszcze 500 plus) kosztował nieco ponad 2 mln zł w kontekście obcokrajowców.