158 mln zł na ochronę przyrody – nowe projekty Lasów Państwowych

27 czerwca 2025 r. podpisano trzy najważniejsze umowy o dofinansowanie projektów środowiskowych o łącznej wartości blisko 158 mln zł. Umowy zawarto pomiędzy Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych Lasów Państwowych a Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W wydarzeniu uczestniczyli wiceminister klimatu i środowiska Mikołaj Dorożała oraz wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko.

158 mln zł na ochronę przyrody – nowe projekty Lasów Państwowych, fot. MKiŚ

Środki pochodzą z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) na lata 2021–2027. Dzięki nim możliwa będzie realizacja trzech projektów: „Lasy dla mokradeł”, „Razem dla natury” oraz „System zarządzania i monitoringu obszarów Natura 2000”. To kolejne działania Lasów Państwowych w ramach FEnIKS – w tej chwili realizowanych jest już pięć projektów o łącznej wartości prawie miliarda złotych, z czego ponad 600 mln zł pochodzi z funduszy unijnych.

„Lasy dla mokradeł” – ratunek dla torfowisk

W Polsce znajduje się około 1,6 mln hektarów torfowisk, z czego aż 86% jest przesuszonych. Mokradła to jedne z najcenniejszych ekosystemów – stanowią siedliska unikalnych gatunków roślin i zwierząt, pełnią funkcję naturalnych zbiorników retencyjnych i pochłaniają dwutlenek węgla. Ich degradacja pogłębia skutki zmian klimatu i zmniejsza zdolność krajobrazu do zatrzymywania wody.

Projekt zakłada ochronę i odtworzenie mokradeł na powierzchni co najmniej 10 450 ha. Działania obejmą poprawę warunków hydrologicznych, zwalczanie dziesięciu gatunków inwazyjnych oraz usuwanie podrostu drzew i krzewów wraz z biomasą. Prace będą realizowane do czerwca 2029 r. w ponad 120 nadleśnictwach w 17 regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych. Całkowity koszt inwestycji wynosi ponad 117 mln zł, z czego 100 mln zł pochodzi z Funduszy Europejskich.

„Razem dla natury” – kontynuacja ochrony gatunków i siedlisk

Projekt jest kontynuacją działań realizowanych w latach 2017–2023. Skupia się na ochronie czynnej gatunków i siedlisk przyrodniczych, w tym populacji głuszca i cietrzewia. Uwzględnia również działania na rzecz dzikich zapylaczy oraz ochronę gatunków poza ich naturalnym środowiskiem.

W ramach projektu poprawie ulegnie stan ochrony na 10 240 ha, z czego 10 200 ha znajduje się na obszarach Natura 2000. Całkowity koszt realizacji wynosi prawie 59 mln zł, z czego 50 mln zł to środki unijne.

Nowoczesny system zarządzania Natura 2000

Lasy Państwowe zarządzają ponad 2,8 mln hektarów obszarów Natura 2000. Skuteczna ochrona tych terenów wymaga dostępu do aktualnych danych przyrodniczych. Nowy projekt zakłada stworzenie centralnej bazy danych, aplikacji webowej, systemu informacji przestrzennej oraz modułu integracji z systemami Lasów Państwowych.

System umożliwi zbieranie i analizę danych opisowych i przestrzennych, a także ocenę stanu siedlisk i gatunków na podstawie zobrazowań teledetekcyjnych. Projekt będzie realizowany w latach 2025–2028. Jego koszt to blisko 9,5 mln zł, z czego 8 mln zł pochodzi z Funduszy Europejskich.

Głos przedstawicieli rządu

Wiceminister klimatu i środowiska Mikołaj Dorożała podkreślił, iż podpisane umowy to konkretne działania, które mają ogromne znaczenie zarówno dla ludzi, jak i dla środowiska. Z kolei wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko zaznaczył, iż choć nie jest to największa inwestycja, to jedna z najważniejszych – obejmująca ochronę gatunków, monitoring terenów zielonych i inwestycję w bezpieczeństwo ekologiczne kraju.

Podsumowanie

Dzięki wsparciu Funduszy Europejskich Polska podejmuje zdecydowane kroki w kierunku ochrony najcenniejszych przyrodniczo obszarów. Nowe projekty Lasów Państwowych to nie tylko inwestycja w środowisko, ale także w przyszłość i bezpieczeństwo ekologiczne kraju.