Francuski operator budujący promy – Brittany Ferries, fińska firma technologiczna Wärtsilä oraz australijski producent szybkich katamaranów Incat Tasmania podpisali umowę o partnerstwie w celu eksploracji projektowania i wymagań technicznych dla 137-metrowego statku bezemisyjnego.

Projekt jest realizowany w momencie, gdy Brittany Ferries zbliża się do zakończenia największego programu odnowy floty. W latach 2020-2025 do floty dołączy pięć nowych jednostek, w tym dwa statki napędzane skroplonym gazem ziemnym (LNG) (obecnie w eksploatacji) oraz dwa hybrydowe statki LNG-elektryczne gotowe do zasilania z lądu.

Umowa obejmuje projektowanie i budowę szybkich jednostek, wszystkie aspekty inżynieryjne i techniczne oraz doświadczenie w operowaniu dużą i zróżnicowaną flotą. Wärtsilä jest dostawcą wszystkich pięciu nowych statków w ramach trwającego programu odnowy floty Brittany Ferries. Obejmuje to silniki LNG napędzające statki Salamanca, które dołączyły do floty w 2022 roku, oraz Santoña w 2023 roku.

Wärtsilä instaluje w tej chwili napędy hybrydowe LNG do statków hybrydowych, które są w trakcie budowy i mają wypłynąć do Europy do końca tego roku. Brittany Ferries odebrało w 2005 roku prom od firmy Incat. Pod nazwą Normandie Express, statek podróżował z Tasmanii do Francji i służył firmie do 2021 roku.

Obecnie statek jest czarterowany od Brittany Ferries do Condor Ferries i działa pod nazwą Condor Voyager. Obsługuje trasy St Malo – Wyspy Normandzkie.

To istotny projekt, ponieważ poszukujemy różnych sposobów na osiągnięcie zerowej emisji netto do 2050 roku – powiedział Christophe Mathieu, CEO Brittany Ferries.

Promy odgrywają kluczową rolę w zaspokajaniu rosnącego zapotrzebowania na ekologiczne opcje transportu, a inwestycje Wärtsilä w badania i rozwój w celu opracowywania technologii i zintegrowanych rozwiązań są najważniejsze dla umożliwienia tego rozwoju – dodał Roger Holm, prezes Wärtsilä Marine i wiceprezes wykonawczy Wärtsilä Corporation.

Incat niedawno nawiązał współpracę z duńską firmą DFDS, aby zakończyć studium projektowe dotyczące budowy nowego promu elektryczno-hybrydowego. Prom o długości 72 metrów (z możliwością konwersji na w pełni elektryczny) jest odpowiedni dla wielu tras promowych w całej Europie.

Nowe technologie mają pomóc w redukcji emisji

Napędy LNG stanowią znaczący krok w kierunku zrównoważonego rozwoju w branży morskiej. Skroplony gaz ziemny to czystsze paliwo w porównaniu do tradycyjnych paliw kopalnych. Korzyści z jego wykorzystania obejmują znaczną redukcję emisji zanieczyszczeń powietrza. LNG praktycznie eliminuje emisje tlenków siarki (SOx) i cząstek stałych, a także obniża emisje tlenków azotu (NOx) o około 85 procent. Ponadto napędy LNG redukują emisję dwutlenku węgla (CO2) o około 20-25 procent w porównaniu do tradycyjnych paliw. To sprawia, iż statki napędzane LNG są bardziej ekologiczne, zmniejszając swój wpływ na zmiany klimatyczne oraz przyczyniając się do poprawy jakości powietrza w portach i ich okolicach. Skroplony gaz ziemny, jako technologia przejściowa, również stanowi pomost do jeszcze bardziej zaawansowanych rozwiązań w przyszłości.

Systemy hybrydowe, które łączą silniki LNG z akumulatorami elektrycznymi, stanowią kolejny krok w rozwoju technologii morskiej. Hybrydowy napęd umożliwia statkom przełączanie się między paliwami w zależności od warunków operacyjnych, co zwiększa ich efektywność energetyczną. W porównaniu do tradycyjnych napędów, systemy hybrydowe pozwalają na optymalizację zużycia paliwa, redukując tym samym koszty operacyjne oraz emisje gazów cieplarnianych. Akumulatory mogą być ładowane podczas rejsu lub w porcie, a energia elektryczna może być używana w szczególnie wymagających momentach, np. podczas manewrowania w porcie, gdzie niższy poziom hałasu i emisji jest szczególnie ważny. Hybrydowe napędy są bardziej elastyczne i adaptacyjne, co pozwala na ich efektywne wykorzystanie w różnych warunkach operacyjnych, jednocześnie przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju transportu morskiego.

Całkowicie elektryczne rozwiązania, choć jeszcze w fazie rozwoju, oferują najbardziej obiecujące możliwości redukcji emisji do zera. Statki wyposażone w napędy elektryczne zasilane bateriami eliminują emisję spalin podczas rejsu, co jest szczególnie korzystne dla środowiska naturalnego. W połączeniu z odnawialnymi źródłami energii wykorzystywanymi do ładowania akumulatorów, promy elektryczne mogą stać się w pełni bezemisyjne. Kluczową korzyścią jest tutaj całkowite wyeliminowanie emisji CO2 oraz innych szkodliwych substancji, a to znacząco przyczynia się do walki z globalnym ociepleniem i zanieczyszczeniem powietrza. Ponadto cicha praca napędów elektrycznych redukuje zanieczyszczenie hałasem, co ma pozytywny wpływ na środowisko morskie. Chociaż w tej chwili wyzwania związane z pojemnością baterii i infrastrukturą ładowania ograniczają pełne zastosowanie tych technologii, postęp w dziedzinie technologii baterii oraz rozwój infrastruktury portowej mogą w niedalekiej przyszłości uczynić promy elektryczne głównym środkiem transportu morskiego.

W 2020 roku zrezygnowano z budowy promu LNG

Brittany Ferries i firma partnerska Somanor zdecydowały się anulować kontrakt na budowę nowoczesnego promu Honfleur (napędzanego skroplonym gazem ziemnym) z powodu przedłużających się opóźnień oraz problemów finansowych stoczni Flensburger Schiffbau-Gesellschaft (FSG). Projekt rozpoczął się w marcu 2018 roku, kiedy to dokonano cięcia pierwszych blach. Następnie w sierpniu tego samego roku położono stępkę pod budowę jednostki, a w grudniu odbyło się wodowanie promu. Kadłub Honfleur opuścił pochylnię w obecności kilkuset gości i to było znaczącym wydarzeniem w procesie budowy. Prom Honfleur miał być nowoczesnym statkiem, reprezentującym nową generację promów, wyposażonym w zaawansowane technologie i innowacje. Statek o długości 185 metrów i linii ładunkowej ro-ro o długości 2600 metrów miał przyjmować na pokład 1680 pasażerów. Prom miał być napędzany systemem dual-fuel, umożliwiającym korzystanie zarówno z LNG, jak i konwencjonalnego paliwa żeglugowego. Planowano, iż Honfleur wejdzie do eksploatacji w czerwcu 2019 roku, obsługując trasę między Portsmouth w Anglii a Caen we Francji. Jednak liczne opóźnienia spowodowały, iż termin ten był kilkakrotnie przesuwany.

W międzyczasie stocznia FSG zmagała się z poważnymi problemami finansowymi. Pomimo dwukrotnej reorganizacji w 2019 roku, stocznia nie zdołała odzyskać stabilności finansowej i odnotowała straty w wysokości 120 mln dolarów, co było wynikiem opóźnień i przekroczenia kosztów w realizowanych projektach budowlanych. W kwietniu 2020 roku FSG złożyła wniosek o kontrolowaną upadłość. Brittany Ferries i Somanor, powołując się na nieskuteczne rozmowy z zarządem FSG i jego wierzycielami, ogłosiły anulowanie budowy promu Honfleur. Firmy stwierdziły, iż straciły wiarę w zdolność stoczni do ukończenia budowy w rozsądnym terminie. Nie było jasne, jak dużo prac zostało ukończonych po zwodowaniu promu prawie 18 miesięcy wcześniej.

Nadbudówka promu została zbudowana na nabrzeżach Gdańskiej Stoczni Marine Projects Ltd. Sp. z o.o. i Holm Construction Ltd. Sp. z o.o. w Gdańsku. Rufową część konstrukcji z firmy Holm Construction oraz dziobową część nadbudówki ze stoczni Marine Projects odholowano do Niemiec w grudniu 2018 roku. Wszystkie przewody, systemy wentylacyjne, elektryczne oraz systemy bezpieczeństwa zostały zainstalowane przez polskie stocznie. Meble kabinowe i inne wysokiej jakości wykończenia dla pasażerów zamontowano w Niemczech. Decyzja o anulowaniu kontraktu była ostateczna i wynikała z braku możliwości ukończenia budowy promu w rozsądnym terminie, mimo wcześniejszych ambitnych planów i znacznych inwestycji.

Jaka przyszłość czeka transport morski?

Rynek promowy w Europie i na świecie dynamicznie się rozwija, napędzany rosnącym zapotrzebowaniem na zrównoważony transport oraz wzrastającym ruchem turystycznym i handlowym. W Europie promy odgrywają kluczową rolę w łączeniu różnych regionów, zarówno dla pasażerów, jak i towarów. Wzrost liczby podróżnych korzystających z promów jest wspierany przez politykę unijną, która promuje bardziej ekologiczne środki transportu, w tym żeglugę morską, jako alternatywę dla transportu drogowego i lotniczego. Ponadto rosnące zainteresowanie turystyką regionalną i wycieczkami morskimi sprzyja rozwojowi tego sektora. Na poziomie globalnym, rynek promowy również doświadcza znaczących zmian. Azja inwestuje w modernizację swojej floty promowej, aby sprostać rosnącemu popytowi i zaostrzeniu przepisów dotyczących ochrony środowiska. W regionie Pacyfiku i w Amerykach również widoczny jest wzrost inwestycji w nowe technologie i infrastrukturę portową. Globalne prognozy wskazują na dalszy wzrost rynku promowego, napędzany zarówno przez handel międzynarodowy, jak i rozwój turystyki. Oczekuje się, iż sektor ten będzie kontynuował ekspansję, szczególnie w kontekście rosnącej globalizacji i potrzeby bardziej zrównoważonych metod transportu.

Innowacje technologiczne odgrywają kluczową rolę w przyszłości transportu morskiego, szczególnie w kontekście promów. Technologie takie jak napędy LNG, systemy hybrydowe i rozwiązania elektryczne są najważniejsze dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji. Dzięki tym technologiom nowe promy są bardziej efektywne energetycznie, emitują mniej zanieczyszczeń i mają mniejszy wpływ na środowisko. Wprowadzenie zaawansowanych systemów zarządzania energią oraz automatyzacji operacji morskich również przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa i efektywności operacyjnej. Innowacje technologiczne nie tylko przynoszą korzyści ekologiczne, ale również ekonomiczne. Dzięki niższym kosztom eksploatacji i większej efektywności paliwowej, nowe technologie mogą znacząco obniżyć koszty operacyjne. To z kolei może prowadzić do niższych cen biletów dla pasażerów i mniejszych kosztów transportu towarów, czyniąc żeglugę promową bardziej konkurencyjną w stosunku do innych środków transportu. Dodatkowo promy wyposażone w nowoczesne technologie mogą oferować lepsze warunki podróży, takie jak mniejsze wibracje i hałas, co poprawia komfort pasażerów.

Patrząc w przyszłość możemy uznać, iż nowoczesne technologie mogą stać się kolejnym krokiem w kierunku pełnej dekarbonizacji transportu morskiego. Inwestycje w badania i rozwój są najważniejsze dla dalszego postępu w tej dziedzinie. Ponadto rozwój infrastruktury portowej, w tym stacji ładowania elektrycznych promów oraz terminali LNG, będzie miał istotne znaczenie dla integracji nowych technologii w codziennej eksploatacji.

Ograniczenie emisji przyspieszyło globalne ocieplenie! Naukowcy tylko pogorszyli sprawę?