Audyt energetyczny przedsiębiorstwa to nie uciążliwy obowiązek, ale szansa na oszczędności

Zdjęcie: Widok z lotu ptaka na EC Siekierki. Fot. Orlen Termika

Zgodnie z polskim prawem, obowiązek przeprowadzania audytu energetycznego przedsiębiorstwa dotyczy dużych firm (odwołując się do ustawy o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej), które spełniają przynajmniej jeden z poniższych warunków:

• Zatrudniają co najmniej 250 pracowników,

• Osiągają roczny obrót przekraczający 50 milionów euro oraz sumę bilansową powyżej 43 milionów euro.

W Polsce najbardziej energochłonne branże, które spełniają te kryteria, to m.in.:

• Przemysł chemiczny: Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych.
• Przemysł metalurgiczny: Produkcja metali, w tym hutnictwo żelaza i stali.
• Przemysł cementowy: Produkcja cementu i materiałów budowlanych.
• Przemysł papierniczy: Produkcja papieru i wyrobów z papieru.
• Przemysł spożywczy: Produkcja artykułów spożywczych i napojów.

Wybranie odpowiedniego wykonawcy jest bardzo istotne. Audyt energetyczny powinien być przeprowadzony przez niezależny podmiot posiadający odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie. Może to być wyspecjalizowana firma audytorska, jednostka naukowa lub firma konsultingowa. Ważne jest, aby wybrany podmiot posiadał wiedzę na temat różnych technologii energetycznych, systemów zarządzania energią oraz przepisów prawnych związanych z efektywnością energetyczną.

Krajowy Instytut Doradztwa Energetycznego (KIDE) jest jednym z podmiotów na rynku, oferującym kompleksowe usługi doradztwa energetycznego, w tym profesjonalne audyty. Dzięki doświadczeniu, wiedzy i zaangażowaniu zespołu ekspertów, KIDE jest w stanie przeprowadzić kompleksowe audyty energetyczne, które dostarczają przedsiębiorstwom solidnych podstaw do podejmowania decyzji inwestycyjnych w zakresie poprawy efektywności energetycznej.

- W KIDE mamy kilka sposobów podejścia do tematu – może być to audyt aktualizacyjny, odpowiedni dla przedsiębiorstw, w których kilka zmieniło się przez 4 lata od ostatniego badania, a obowiązek trzeba spełnić, może być to wariant podstawowy, z analizą kluczowych obszarów lub wersja rozszerzona, będąca także przygotowaniem pod zbliżającą się zmianę prawa i wdrożenie w firmie ISO 50001 – mówi prezes zarządu KIDE, Mateusz Brandt.

W 2023 roku Parlament Europejski przyjął Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 w sprawie efektywności energetycznej. Dyrektywa wyznacza cele związane z poprawą efektywności energetycznej w Unii Europejskiej, redukcją emisji gazów cieplarnianych i wspieraniem zrównoważonego rozwoju. Obejmuje również zasady transpozycji przepisów na poziom krajowy. Artykuł 8 dyrektywy redefiniuje podejście do audytów, wprowadzając obowiązkowe audyty co 4 lata zależne od zużycia wszystkich nośników energii.

Przedsiębiorstwa o zużyciu energii przekraczającym 85 TJ rocznie muszą wdrożyć systemy zarządzania energią zgodne z ISO 50001. Celem jest optymalizacja zużycia energii i redukcja emisji. Przedsiębiorstwa zużywające od 10 TJ do 85 TJ energii zobowiązane są do przeprowadzania regularnych audytów energetycznych w celu identyfikacji potencjalnych oszczędności. Warto dodać, iż 1 teradżul (TJ) to równowartość 277,78 megawatogodzin (MWh).

Oznacza to, iż obowiązkiem audytowym objęte będą nie tylko firmy duże, ale także firmy małe i średnie ze skumulowanym zużyciem między 2777,8 MWh do 23 611,3 MWh rocznie. Przyjmuje się, iż zużycie to ma być średnie w ostatnich trzech latach. Daje to choćby kilkanaście tysięcy podmiotów, które w tej chwili zwolnione były z obowiązku ustawowego, a wejdą w niego już 11 października 2025 roku.

- Wprowadzenie kryterium ilościowego jest słuszne, o to apelowałem na przykład ja od samego początku audytów, czyli od roku 2017, bowiem było sporo przypadków dużych firm, zatrudniających sporo osób, ale mających małe zużycia i często brak potencjału oszczędnościowego. Liczba podmiotów w Polsce, które wejdą w nowy obowiązek szacowana jest przez nas na więcej niż 10 000. Przy wzrastającym zużyciu będzie rosła. – mówi Mateusz Brandt

Przedsiębiorstwa o średnim rocznym zużyciu energii powyżej 85 TJ (czyli więcej niż 23 611,3 MWh) będzie miało obowiązek wdrożenia systemu zarządzania energią certyfikowanego zgodnie z normami europejskimi lub międzynarodowymi, takim jak ISO 50001 z terminem wdrożenia do 11 października 2027 roku.

Pamiętajmy, iż państwa członkowskie UE "wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania" m.in. art. 11 do 11 października 2025 roku, dlatego też przyjmuje się 11 października 2026 roku jako datę graniczną przeprowadzenia pierwszego audytu przez firmy dotychczas ich niewykonujące.

- Niestety, firmy dotychczas wykonujące audyty muszę je powtarzać co 4 lata. Od tej reguły nie ma odstępstwa. Jednakże, nowelizacja ustawy wydłużyła czas przeprowadzenia audytów energetycznych przedsiębiorstw do 31 grudnia roku kalendarzowego, a nie jak było do tej pory do 30 września tegoż roku. To istotna zmiana, dająca dodatkowy czas na pracę. – dodaje Brandt.

W związku z takimi zmianami, warto już teraz pochylić się nad polityką energetyczną w swoim przedsiębiorstwie i wprowadzić stosowne zmiany. Oczywiście, podstawą dla określenia strategii powinien być audyt energetyczny przedsiębiorstwa.

Dlaczego audyt energetyczny jest tak ważny?

• Oszczędności finansowe: Dzięki audytowi można precyzyjnie określić, gdzie występują straty energii i wdrożyć konkretne działania, które prowadzą do znaczącego obniżenia rachunków.
• Optymalizacja procesów: Dzięki analizie zużycia energii w poszczególnych procesach produkcyjnych można wprowadzić zmiany, które zwiększą wydajność i zmniejszą zużycie energii.
• Zwiększenie konkurencyjności: Przedsiębiorstwa, które inwestują w efektywność energetyczną, zyskują przewagę konkurencyjną, zwłaszcza w kontekście wzrastających cen energii.
• Zminimalizowanie wpływu na środowisko: Audyt energetyczny pozwala zidentyfikować możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii i zmniejszenia emisji CO2.
• Zgodność z prawem: Dla wielu przedsiębiorstw audyt energetyczny jest obowiązkowy, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Różne podejście do audytów ma odzwierciedlenie w rzeczywistości.

- Dopóki prawo będzie skonstruowane w obecny sposób, przykłady będą skrajne. W 2017 przeprowadziliśmy na przykład audyt firmy z sektora farmaceutycznego, która chciała dogłębnie zbadać zakład i dostała rekomendacje na inwestycje o wartości kilkunastu milionów złotych oraz oszczędnościach rzędu 10-20 % zużycia energii i ciepła.

Tam były lata zaniedbań i taki audyt był szansą na przyjrzenie się, co naprawdę jest do zrobienia. A w innym przypadku przyszliśmy do firmy, gdzie osobie technicznej zależało tylko na jednym – wymianie oświetlenia. I choć widział masę niedociągnięć, miał świadomość problemów budżetowych, ale wiedział, iż już kilka lat prosi o tę inwestycję. Policzyliśmy solidnie w czasie audytu oświetlenia, zbudowaliśmy narrację, iż niebawem „światło zgaśnie”, a wymiana da 17 % oszczędności na energii i zwróci się w nieco ponad pół roku. No i zarząd się zgodził – podaje przykłady Mateusz Brandt.

Krajowy Instytut Doradztwa Energetycznego – partner w drodze do efektywności

KIDE to zespół doświadczonych ekspertów, którzy od lat wspierają przedsiębiorstwa w osiąganiu celów związanych z efektywnością energetyczną. Pomagają przedsiębiorstwom osiągnąć samowystarczalność energetyczną, co przekłada się na stabilizację kosztów i niezależność od zewnętrznych dostawców.

- Praca audytowa jest wymagająca, zwłaszcza, jeżeli firma naprawdę chce z tego audytu coś wynieść. Warto pracę wykonać raz, a dobrze, co przy powtórkach i bieżącej analizie nie będzie wymagało aż tyle zachodu. Ale rozumiemy, iż dla wielu firm to przykry obowiązek, dlatego też wersje uproszczone w KIDE wprowadziliśmy. Zaznaczę, iż każda z wersji jest zgodna z ustawą (ona karze tylko za brak przeprowadzenia), rozporządzeniami (trzymanie się odpowiedniej metodologii) i normą PL-EN 16247.

Nie ma więc źle przeprowadzonego audytu, ale URE ma prawo kontroli do 5 lat od daty przeprowadzenia i mogą wezwać do poprawek. Niemniej, na rynku jest obecna wojna cenowa i przy dużej konkurencji ceny spadły. Jesteśmy proklienccy i dochodzimy do porozumienia z firmami na wykonanie prac choćby za kilka tysięcy złotych, a iż doświadczenie mamy duże, warto nam pracę zlecić. – wyjaśnia prezes KIDE.

Jak wygląda audyt energetyczny przeprowadzony przez KIDE?

Audyt energetyczny przeprowadzony przez KIDE to proces składający się z kilku etapów:

1. Analiza wstępna: Zbieranie danych o przedsiębiorstwie, jego działalności i zużyciu energii.
2. Wizyta na miejscu: Dokładne oględziny obiektów i instalacji.
3. Pomiary: Dokładne pomiary zużycia energii w różnych punktach przedsiębiorstwa.
4. Analiza danych: Szczegółowa analiza zebranych danych w celu identyfikacji obszarów wymagających poprawy.
5. Opracowanie raportu: Przygotowanie raportu zawierającego wyniki audytu, ocenę potencjału oszczędności oraz rekomendacje dotyczące działań.
6. Wdrożenie zaleceń: Pomoc w realizacji zaproponowanych działań.

Korzyści z audytu energetycznego przeprowadzonego przez KIDE:

• Znaczące oszczędności energii: Dzięki wdrożeniu zaleceń audytu można osiągnąć choćby kilkudziesięcioprocentowe oszczędności energii.
• Poprawa efektywności produkcji: Optymalizacja procesów produkcyjnych prowadzi do zwiększenia wydajności i zmniejszenia kosztów.
• Zmniejszenie emisji CO2: Audyt energetyczny pozwala zidentyfikować możliwości zmniejszenia śladu węglowego przedsiębiorstwa.
• Zwiększenie wartości przedsiębiorstwa: Efektywne zarządzanie energią zwiększa atrakcyjność inwestycyjną przedsiębiorstwa.
• Poprawa wizerunku firmy: Działania na rzecz efektywności energetycznej są pozytywnie odbierane przez klientów i partnerów biznesowych.

- Przeprowadziliśmy ponad 100 obowiązkowych audytów przedsiębiorstwa od 2017 roku. Jesteśmy na rynku cały czas obecni, co jest o tyle istotne, iż co 4 lata powstają firmy „zadaniowe” – przeprowadzą audyt i znikają. My obsługujemy klientów kompleksowo, nie tylko w zakresie audytu, więc warto nam zaufać. – konkluduje prezes KIDE.

Dlaczego warto wybrać KIDE?

• Doświadczenie: KIDE posiada wieloletnie doświadczenie w przeprowadzaniu audytów energetycznych dla różnych branż.
• Kompetencje: Zespół ekspertów KIDE posiada szeroką wiedzę z zakresu efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii.
• Kompleksowa oferta: KIDE oferuje kompleksowe usługi, od audytu energetycznego po wdrożenie zaleceń i pozyskanie finansowania.
• Indywidualne podejście: KIDE dostosowuje swoją ofertę do indywidualnych potrzeb każdego klienta.

Podsumowanie

Audyt energetyczny przeprowadzony przez Krajowy Instytut Doradztwa Energetycznego to inwestycja, która przynosi wymierne korzyści. Dzięki kompleksowej ofercie usług i doświadczeniu zespołu ekspertów, KIDE pomaga przedsiębiorstwom osiągnąć cele związane z efektywnością energetyczną i niezależnością energetyczną. Odwiedź naszą stronę www.kide.pl i zapoznaj się ze szczegółami.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o możliwościach, jakie oferuje audyt energetyczny, skontaktuj się z nami. Nasi eksperci chętnie odpowiedzą na wszystkie Twoje pytania.