Blisko 100 mln ton ukraińskich zbóż trafiło do odbiorców przez korytarz na Morzu Czarnym

Korytarz na Morzu Czarnym – uruchomiony w sierpniu 2023 r. po wycofaniu się Rosji z inicjatywy zbożowej – stanowi jedno z najważniejszych osiągnięć strategicznych Kijowa w czasie wojny. Mimo powtarzających się ataków rakietowych i dronowych porty Wielkiej Odessy przez cały czas sprawnie funkcjonują.

Wyniki eksportowe: Na dzień 16 grudnia 2025 roku, przez korytarz na Morzu Czarnym przetransportowano blisko 100 milionów ton zboża (dokładnie ponad 98 mln ton), co stanowi dominującą część z ogólnej liczby ponad 162 milionów ton przeładowanych ładunków. Osiągnięcie to jest krytyczne, gdyż ponad 90% ukraińskiego wolumenu eksportu rolnego odbywa się w tej chwili drogą wodną, przywracając udział Morza Czarnego do poziomu zbliżonego do przedwojennego.

Niniejsza analiza znaczenia korytarza na Morzu Czarnym została oparta wyłącznie na obiektywnych, dostępnych publicznie czynnikach ekonomicznych (wolumeny eksportu, stabilność rynków) i geopolitycznych (bezpieczeństwo regionalne, scenariusze militarne), niezależnie od bieżących sporów handlowych i politycznych. Wynika z niej, iż broniony korytarz morski jest strategicznym interesem dla bezpieczeństwa całej wschodniej flanki NATO, w tym Polski.

Sukces korytarza morskiego wykracza daleko poza sam handel. Jest to najważniejszy element obrony przed załamaniem ukraińskiej państwowości i bezpośredni stabilizator bezpieczeństwa regionalnego, w tym Polski, w obliczu gróźb Władimira Putina o „całkowitym odepchnięciu Ukrainy od morza”.

I. ZNACZENIE KORYTARZA NA MORZU CZARNYM DLA PRZETRWANIA UKRAINY

Utrzymanie dostępu do Morza Czarnego jest dla Ukrainy sprawą życia i śmierci, ponieważ to właśnie korytarz morski decyduje o kondycji finansowej państwa.

• Fundament Gospodarki: Transport morski jest jedyną ekonomicznie opłacalną metodą eksportu ogromnych wolumenów. Utrata dostępu do korytarza morskiego oznaczałaby utratę kluczowych przychodów walutowych, załamanie gospodarki i niemożność finansowania wydatków obronnych.
• Symbol Suwerenności: Skuteczna obrona korytarza morskiego wbrew rosyjskiej flocie i blokadzie jest militarnym i dyplomatycznym dowodem na suwerenność państwa i jego zdolność do prowadzenia handlu, co buduje zaufanie międzynarodowe.
• Obrona przed Kolapsem Politycznym: Zamknięcie korytarza morskiego zrealizowałoby strategiczny cel Kremla, prowadząc do finansowego upadku Kijowa i zmuszając go do przyjęcia rosyjskich warunków (kapitulacji politycznej).

II. ROLA KORYTARZA NA MORZU CZARNYM W OCHRONIE POLSKI I RYNKÓW EUROPEJSKICH

Działający korytarz morski to faktyczna tarcza chroniąca wewnętrzne rynki Unii Europejskiej, w tym Polski, przed destabilizacją.

• Ochrona Rynku Rolnego: Najważniejszą korzyścią dla państw sąsiednich jest to, iż korytarz morski odciąża lądowe trasy transportowe (kolejowe i drogowe). W przypadku jego zablokowania, ogromne ilości ukraińskiego zboża ponownie napłynęłyby do państw UE, wywołując nadmierną podaż, spadek cen i napięcia społeczne wśród lokalnych rolników.
• Stabilizacja Geopolityczna: Utrzymanie morskiej trasy transportowej jest niezbędne dla stabilności i rozwoju gospodarczego regionu Trójmorza oraz bezpieczeństwa kluczowych korytarzy transportowych i energetycznych w Europie.

III. BEZPIECZEŃSTWO GLOBALNE DZIĘKI KORYTARZOWI NA MORZU CZARNYM

Jako jeden z kluczowych „spichlerzy świata”, Ukraina poprzez korytarz morski jest gwarantem bezpieczeństwa żywnościowego na skalę międzynarodową.

• Zapobieganie Kryzysom Humanitarnym: Eksport blisko 100 milionów ton zboża pozwolił na stabilizację dostaw do 55 krajów, w tym kluczowych regionów Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu, minimalizując ryzyko głodu i gwałtownych wzrostów cen żywności.
• Neutralizacja Rosyjskiej Propagandy: Funkcjonujący korytarz morski obala rosyjskie twierdzenia, iż to sankcje Zachodu są odpowiedzialne za globalny kryzys żywnościowy.

IV. KORYTARZ NA MORZU CZARNYM JAKO LINIA OBRONY NATO

Utrata dostępu Ukrainy do morza będzie jedynie wstępem do najgorszego scenariusza – bezpośredniego zagrożenia dla NATO.

• Wrota do Przejęcia Państwa: Utrata przychodów z korytarza na Morzu Czarnym doprowadzi do upadku ekonomicznego, a następnie – kapitulacji politycznej lub militarnej.
• Potencjalny Skok Potencjału Rosji: W scenariuszu przejęcia, Rosja zyskałaby:
  1. Najlepiej wyszkoloną w walce armię w Europie (pozostałości sił ukraińskich).
  2. Zachodnie uzbrojenie (do analizy lub wzmocnienia własnych formacji).
• Realne Zagrożenie dla Polski: Tak wzmocniona Rosja, z połączonymi siłami z Białorusią i kontrolująca całą północną i wschodnią flankę, stanowiłaby realne i bezpośrednie zagrożenie militarne dla Polski.

Wniosek: Obrona ukraińskiego korytarza morskiego to nie tylko pomoc ekonomiczna, ale inwestycja w bezpieczeństwo regionalne i obrona przed skrajnym, egzystencjalnym zagrożeniem geopolitycznym. W nawiązaniu do niedalekiej historii – ewentualne przejęcie kontroli nad Odessą przez Rosję wywołałoby prawdopodobnie skokowe wzrosty cen na rynku globalnym. Jednak ukraińskie towary zaczęłyby ponownie masowo jechać drogą lądową do Europy destabilizując rynki i obniżając ceny.