Brak przestrzegania BHP – brak dopłat w 2025 roku. ARiMR przekaże dane rolników do PIP

Od 1 stycznia 2025 r. stosowanie przepisów prawa pracy oraz zasad bezpieczeństwa i higieny będzie weryfikowane przez PIP, a nieprzestrzeganie wymagań będzie mogło skutkować nałożeniem kar i zmniejszeniem lub całkowitym odebraniem dopłat bezpośrednich przez ARiMR. Kiedy dane do kontroli zostaną przekazane PIP? Jakie kary będzie nakładać ARiMR?

Za egzekwowanie przestrzegania nowych regulacji związanych z warunkowością społeczną odpowiadać będzie Państwowa Inspekcja Pracy (PIP), która przeprowadzi kontrole w gospodarstwach. Wybór sprawdzanych rolników będzie opierał się na danych przekazywanych przez ARiMR, historii wcześniejszych kontroli, skargach oraz priorytetach kontrolnych ustalanych przez PIP na dany rok. W terminie do 31 stycznia ARiMR będzie dostarczać PIP wykazy rolników ubiegających się o dopłaty.

– W 2025 r. resort proponuje, aby ARiMR przekazywała PIP dane rolników, których dotyczyć będzie warunkowość społeczna nie później niż w ciągu 7 dni od dnia wejścia w życie nowelizowanej właśnie ustawy o Planie Strategicznym, czyli niebawem – podaje Kamila Szałaj na łamach portalu Tygodnik Poradnik Rolniczy. W przypadku naruszeń stwierdzonych podczas kontroli, Inspekcja przekaże ARiMR (nie później niż do dnia 30 września) informacje niezbędne do ustalenia wysokości kar.

Zasady naliczania kar

Ustalono, iż rolnik nie poniesie kary, jeżeli jej wartość nie przekroczy 100 euro rocznie. W takich przypadkach ARiMR jedynie poinformuje o stwierdzonych uchybieniach i wyznaczy termin na ich poprawę. Rolnicy nie poniosą także konsekwencji finansowych, jeżeli niezgodności wynikną z siły wyższej lub nakazów organów publicznych. W innych sytuacjach kary będą obliczane procentowo na podstawie opracowanej matrycy, uwzględniającej m.in. dotkliwość, zasięg, trwałość oraz umyślność naruszeń.

Zmniejszenie dopłat wyniesie standardowo 3% całkowitej kwoty. Wprzypadku powtarzających naruszeń kara może wzrosnąć do 10%, a przy celowych (umyślnych) naruszeniach – do co najmniej 15%. W skrajnych przypadkach możliwe jest całkowite wykluczenie z otrzymywania płatności.

Jakie dopłaty podlegają nowym zasadom warunkowości społecznej?

Mechanizmem warunkowości społecznej objęci zostaną rolnicy, którzy wnioskują o przyznanie płatności bezpośrednich (w tym podstawowego wsparcia dochodów, płatności redystrybucyjnej, płatności dla młodych rolników, płatności związanych z produkcją oraz płatności w ramach ekoschematów), płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, płatności ekologicznych lub premii z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych, a także płatności ONW. We wszystkich przypadkach rolnicy muszą przygotować się na kontrole, a także dotkliwe kary – jeżeli inspektorzy PIP doszukają się uchybień.

Dotkliwe konsekwencje dla rolnika

Od nowego roku przestrzeganie zasad BHP i prawa pracy stanie się elementem, który będzie wpływał na otrzymywane dopłaty. Nowe przepisy wprowadzają surowe kary za uchybienia, co może istotnie wpłynąć na sytuację finansową gospodarstwa. Rolnicy w takiej sytuacji powinni szczególnie zadbać o zgodność z przepisami, by uniknąć kary i utraty środków. Wdrożenie mechanizmu warunkowości społecznej, jak czytamy w uchwale, zapewnić ma zgodność przepisów krajowych z przepisami UE. Rozwiązanie powinno ponadto ograniczyć wzrost poziomu zagrożeń zawodowych i wypadków powstałych w wyniku niestosowania zasad bezpieczeństwa.