Budowa S1 przerwana! Archeolodzy znaleźli grot prehistorycznej strzały

Podczas budowy drogi ekspresowej S1 pomiędzy Oświęcimiem a Dankowicami, w rejonie Jawiszowic, odkryto ślady starożytnego osadnictwa datowanego na okres od 7 do 10 tysięcy lat temu. Budowa S1 w miejscu odkrycia artefaktów została przerwana.

Budowa S1 przerwana przez badania archeologiczne

Badania archeologiczne prowadzono w dwóch miejscach. W przypadku pierwszego z nich archeolodzy odnaleźli artefakty należące do ludności znanej jako kultura łużycka, która istniała w okresie od 1100 do 400 p.n.e., czyli w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. Natomiast w drugim miejscu znaleziono artefakty związane z kulturą mierzanowicką, która rozwijała się na badanym obszarze we wczesnej epoce brązu, między 2300 a 1800 p.n.e.

W związku z odkryciem obiektów archeologicznych, budowa S1 na tym terenie została przerwana. Po przeanalizowaniu zebranych danych oraz uwzględnieniu roszczeń wykonawcy, inżynier nadzoru postanowił przesunąć termin oddania inwestycji aż o 223 dni kalendarzowe. Dodatkowo stwierdził, iż wykonawca ma prawo do dodatkowej płatności, która zostanie ustalona indywidualnie po przedstawieniu i udokumentowaniu roszczeń zgodnie z warunkami kontraktu. W rezultacie podpisano aneks do umowy, przesuwając datę zakończenia budowy tego odcinka z 26 lipca 2024 roku na 5 czerwca 2025 roku.

Zaawansowane prac przy budowie nowej drogi to 57%. Drogowcy wzmocnili podłoże pod samą drogą oraz nasypy. W tej chwili skupiają się głównie na robotach związanych z nawierzchnią, które osiągnęły około 35 procent zaawansowania. W międzyczasie zakończono prace przy budowie konstrukcji nawierzchni na węźle Oświęcim oraz Wola. Na ukończeniu są również prace przy konstrukcji mostów, gdzie zaawansowanie wynosi już około 82 procent.

Na pozostałych obiektach realizowane są prace związane z uzupełnieniem ziemi oraz wykonaniem płyt przejściowych, aby połączyć je z nasypem drogowym. Wykonawca rozpoczął także prace wykończeniowe na obiektach. Następnie ruszą roboty brukarskie, montaż barier drogowych, ekranów akustycznych oraz wykończenie nawierzchni jezdni. Planowane jest również udostępnienie wybranych obiektów oraz fragmentów dróg poprzecznych, takich jak droga powiatowa nr 5901S w Jedlinie, droga powiatowa nr 4137S w Woli oraz droga wojewódzka nr 933 w Brzeszczach.

GDDKiA

Projekt budowy drogi ekspresowej S1 pomiędzy Oświęcimiem a Dankowicami jest objęty unijnym wsparciem jako część większego przedsięwzięcia obejmującego trasę między Oświęcimiem a Bielsko-Białą Hałcnów. Pierwsza faza projektu została dofinansowana przez Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014–2020 w kwocie około 441 milionów złotych. Aktualnie trwająca druga faza projektu otrzymuje wsparcie finansowe z Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko w wysokości 581,2 miliona złotych. Łączna suma dofinansowania z Unii Europejskiej wynosi 1 miliard 22 miliony złotych.

Archeolodzy znaleźli starożytne narzędzia i ceramikę

Badania archeologiczne są prowadzone na podstawie decyzji Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Pierwsza decyzja wymagała przeprowadzenia badań wykopaliskowych na dwóch miejscach w Jawiszowicach (o numerach 5 i 6), natomiast druga decyzja nakazywała dodatkowe badania ratownicze na obszarze 38 arów na stanowisku archeologicznym Jawiszowice. Badania wykopaliskowe zostały zlecone wyspecjalizowanej firmie, która została wybrana w przetargu przez GDDKiA. Prace zostały wykonane przez Archeologiczny Serwis Konsultacyjno-Badawczy Mirosław Kuś. Koszt tych badań oszacowano na niespełna 130 tysięcy złotych.

Podczas nadzoru archeologicznego nad pracami ziemnymi związanych z budową drogi ekspresowej S1 odkryto miejsce położone na widocznym cyplu wysokiej terasy nadzalewowej rzeki Wisły, będącej piaszczystą wydmą. W czasie badań wykopaliskowych, które odbywały się we wrześniu i październiku, przebadano obszar o powierzchni 30 arów. Zidentyfikowano osiem obiektów archeologicznych. Sześć z nich to głębokie jamy zasobowe, pierwotnie funkcjonujące jako piwniczki. Pozostałe dwa to jamy posłupowe, czyli ślady po drewnianych słupach wbitych w ziemię, które stanowiły część niezidentyfikowanej w trakcie badań konstrukcji naziemnej.

Podczas nadzoru archeologicznego nad pracami ziemnymi związanych z budową drogi ekspresowej S1 odkryto miejsce położone na widocznym cyplu wysokiej terasy nadzalewowej rzeki Wisły, będącej piaszczystą wydmą. W czasie badań wykopaliskowych, które odbywały się we wrześniu i październiku, przebadano obszar o powierzchni 30 arów. Zidentyfikowano osiem obiektów archeologicznych. Sześć z nich to głębokie jamy zasobowe, pierwotnie funkcjonujące jako piwniczki. Pozostałe dwa to jamy posłupowe, czyli ślady po drewnianych słupach wbitych w ziemię, które stanowiły część niezidentyfikowanej w trakcie badań konstrukcji naziemnej.

Podczas eksploracji odkryto także fragmenty glinianych naczyń, datowane na okres istnienia osady ludności z tzw. kultury łużyckiej, aktywnej w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, między 1100 a 400 p.n.e. Dokonana planigrafia pozwoliła na zidentyfikowanie 12 narzędzi krzemiennych oraz 34 fragmenty ceramiki.

GDDKiA

Na innym, oddalonym o kilkaset metrów miejscu, które również zostało odkryte podczas nadzoru archeologicznego, zidentyfikowano sześć obiektów archeologicznych. Spośród nich trzy stanowią jamy posłupowe, pozostałości po konstrukcjach drewnianych, a dwie to jamy gospodarcze, prawdopodobnie używane jako piwniczki w czasach osadnictwa, oraz jeden obiekt oznaczony jako rów. W trakcie badań jednego z tych obiektów natrafiono na trzy artefakty wykonane z krzemienia oraz 24 fragmenty ceramiki związanej z kulturą mierzanowicką, aktywną w tym miejscu we wczesnej epoce brązu, między 2300 a 1800 p.n.e. Szczególną uwagę zwraca odkrycie krzemiennego grotu strzały, wykonanego z krzemienia jurajskiego. Na obszarze stanowiska odnaleziono również 34 inne artefakty z krzemienia oraz trzy fragmenty ceramiki.

Tunel w masywie Białożyńskiego Gronia przebity! S1 coraz bliżej