Choroby przechowalnicze – jak zmniejszyć straty w plonie przeznaczonym do długiego przechowywania?

3 godzin temu

Na ten moment wygląda na to, iż zbiory najwcześniejszych odmian, np. Gali, rozpoczną się w I dekadzie września, czyli za około 4-5 tygodni, nie tak wcześnie jak to miało miejsce w poprzednim sezonie (III dekada sierpnia), jednak to właśnie teraz rozpoczyna się okres, który będzie decydował o jakości owoców do przechowywania.

Na jakość owoców wpływa wiele czynników. Poprzez odpowiednie nawożenie wapniem i potasem oraz ochronę w trakcie wzrostu owoców, zarówno fungicydową, jak również insektycydową, programujemy cechy jakościowe naszego plonu.

Owocom w przechowalniach zagraża kilka patogenów. Do najczęściej występujących możemy zaliczyć: Neofabrea (Pezicula), Botritis Cinerea, Penicillium expansum, Monilinia fructigena, które są przyczyną najróżniejszych zmian gnilnych na przechowywanych owocach. Patogeny te powodują kolejno następujące choroby: gorzką zgniliznę, szarą pleśń, mokrą i brunatną zgniliznę.

Do najgroźniejszych z nich należy gorzka zgnilizna owoców, potocznie zwana „oczkowaniem”, której sprawcą jest Neofabrea spp. Do zakażenia może dochodzić od końca czerwca, aż do samych zbiorów. Zarodniki grzyba mają zdolność infekowania owoców przez naturalne „drzwi”, jakimi są przetchlinki. Po infekcji przechodzą w stan uśpienia, a objawy choroby zaczynają być widoczne dopiero w trakcie przechowywania lub krótko po wyjęciu owoców z przechowalni. Typ przechowalni, KA czy ULO nie wpływa na ograniczanie rozwoju choroby. Do odmian najbardziej podatnych na gorzką zgniliznę należą: Gala, Szampion, Golden, Pinova, Topaz, Ligol, Elstar.

Większej presji choroby należy spodziewać się w kwaterach starszych (z większą ilością zmian zgorzelowych kory, powodowanych przez ten sam patogen), jak również w okresie częstszych opadów deszczu w miesiącach lipiec, sierpień i wrzesień.

Praktyka poprzednich lat pokazywała, iż zabiegi oparte na kaptanie, stosowane na 4-5 tygodni przed zbiorami oraz użycie jednego ze standardów rynkowych, czyli fungicydu przeciwko „oczkowaniu” na 7-4 dni przed zbiorem, były wystarczające lub dawały akceptowalne wyniki ochrony.

Czy w tym sezonie to wystarczy? Patrząc na przebieg pogody w ostatnich tygodniach, dość częste opady, czasami bardzo obfite, często pojawiające się rozległe niże i stosunkowo krótkie okresy z słoneczną suchą pogodą mogą być podstawą stwierdzenia, iż nie, a do ochrony przedzbiorczej trzeba podejść z dużą uwagą, jeżeli chcemy przechować maksymalnie dużą ilość zdrowych owoców.

Zatem jak podejść do tegorocznej ochrony?

W kwaterach dobrze rokujących należy zintensyfikować program ochrony. Najlepszym podejściem będzie ochrona rozpoczęta od kaptanu na 5-4 tygodni przed spodziewanym zbiorem, a następnie 2-krotne użycie fungicydu Bellis® 38 WG. Pierwszy zabieg na 21 dni przed zbiorem, a drugi 7 dni przed planowanymi zbiorami. Bellis® 38 WG możemy też zastosować na 21 dni przed zbiorem, a na 7 dni przed zbiorem sięgamy po fungicyd Scala®.

Bellis® 38 WG to fungicyd o działaniu systemicznym do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego w ochronie jabłoni i gruszy przed chorobami przechowalniczymi: gorzką zgnilizną jabłek, gorzką zgnilizną gruszek oraz mokrą zgnilizną gruszek. Zawiera w swym składzie dwie sprawdzone i wysoko efektywne substancje czynne: boskalid i piraklostrobinę, które wzajemnie uzupełniają się oraz kontrolują szerokie spektrum patogenów chorobotwórczych.

Do programu ochrony warto również rozważyć wprowadzenie nowego produktu w segmencie chorób przechowalniczych – Scala®. Produkt o działaniu powierzchniowym i wgłębnym do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego przeciwko gorzkiej zgniliźnie jabłek i gruszek. Stosując go, pamiętajmy, by temperatury nie przekraczały 20⁰C, a stosowanie powinno być możliwie najbliżej zbiorów, tzn. na 7 dni przed, na tyle pozwala karencja.

Warto przy tym pamiętać, iż oba wymienione fungicydy to oryginalne produkty firmy BASF, wykazujące wyższą skuteczność działania od ich rynkowych zamienników.

Oba produkty były szeroko testowane w Polsce i Europie, co nie tylko w praktyce sadowniczej, ale również w doświadczeniach ścisłych, potwierdziło ich wysoką skuteczność w kontrolowaniu najgroźniejszych chorób przechowalniczych w sadach jabłoniowych i gruszowych.

Doświadczenie przeprowadzone przez stację badawczą w Belgii PCFruit na odmianie Pinova w okresie 2024/2025 wskazuje, iż Bellis® 38 WG oraz Scala® należą do fungicydów o najwyższej skuteczności przeciwko gorzkiej zgniliźnie.