Choroby szparagów i najgroźniejsze szkodniki – jak je zwalczać?

Uprawa szparagów w Polsce cieszy się rosnącym zainteresowaniem. Stąd warto znać najpopularniejsze szkodniki i choroby tych warzyw, aby uchronić uprawę przed nimi i zwiększyć szanse na dobry plon.

Areał uprawy szparagów w Polsce aktualnie wynosi ponad 2,3 tysięcy hektarów. Uprawa jest wieloletnia. Zaś najlepsze plony uzyskuje się suchych i nie zakwaszonych glebach piaszczystych lub piaszczysto-gliniastych.

Najgroźniejsze choroby szparagów

• Rdza szparaga (Puccinia asparagi). Ta grzybowa choroba szparagów objawia się żółtymi, a następnie pomarańczowymi plamami na porażonych pędach. Z kolei pod skórką pojawiają się podłużne, letnie formy zarodników, które przechodzą w ciemnobrunatne formy przetrwalnikowe. W efekcie porażenia, rośliny żółkną i zamierają. Zarodniki zimują w resztkach roślinnych i glebie. Ochrona: Porażone części nadziemne w pierwszej kolejności należy wyciąć i spalić. Zaś następnie, po ostatnim zbiorze wypustek i odroście pędów, należy zastosować fungicydy z grupy anilinopirymidyn, fenylopiroli, strobiluryn, triazoli lub środki nieorganiczne.
• Purpurowa plamistość pędów (Stemphylium spp.). Jest to choroba grzybowa. Po zbiorze wypustek, na nowo wyrastających pędach pojawiają się niewielkie, brązowe plamy z jaśniejszym środkiem i czerwonobrązowym brzegiem. Natomiast pędy boczne zasychają. Zimują zarodniki grzyba w resztkach roślinnych i glebie. Ochrona: Wpływ tej choroby niwelujemy poprzez wycinanie i usuwanie porażonych pędów. Z kolei zabiegi chemicznej ochrony wykonuje się po zbiorze wypustek, w czasie odrostu pędów. W tym celu można użyć środków nieorganicznych lub fungicydów z grupy anilinopirymidyn, fenylopiroli, strobiluryn lub triazoli.
• Szara pleśń (Botrytis cinerea). Jedna z groźnych grzybowych chorób szparagów. Skutkiem infekcji jest pokrycie porażonych części roślin szarym nalotem. W efekcie pędy żółkną i zamierają. Co więcej, silnie porażone szparagi słabiej plonują w roku następnym. Warto wiedzieć, iż patogen zimuje w resztkach roślinnych i glebie. Ochrona: Zabiegi ochrony chemicznej należy wykonywać po zbiorze wypustek, w czasie odrostu pędów. W tym celu można wykorzystać fungicydy z grupy anilidów, anilinopirymidyn, fenylopiroli lub strobiluryn.
• Inne choroby szparagów to fuzariozy oraz wirusy.

Szkodniki w uprawie szparagów

• Trzep szparagówka (Plioreocepta poeciloptera). To szkodnik szparagów z rodzaju muchówek. Owad dorosły, długości do 7 mm, ma skrzydła o pasemkowatym, tworzącym „zygzak”, brązowym wzorze. Larwa jest biaława, beznożna, długości do 9 mm. Szkodnikami są larwy, które wygryzają chodniki wewnątrz wiosennych pędów. Uszkodzone rośliny ulegają skręceniu i w efekcie słabo rozgałęziają się. Jest to najgroźniejszy szkodnik uprawy szparagów zielonych. Natomiast szaragi uprawiane na białe wypustki, w wałach ziemnych, praktycznie nie są uszkadzane. Trzep zimuje w brązowej bobówce wewnątrz podstawy uszkodzonego pędu. Ochrona: Zwalczamy te szkodniki poprzez jesienne wycinanie pędów, aż do podstawy, jak również poprzez zastosowanie środka zawierającego limonoid.
• Mszyca szparagowa (Brachycorynella asparagi). Pluskwiak. Osobniki dorosłe i larwy, długości około 1 mm, są koloru jasnozielonego, pokryte woskowym nalotem. Efektem żerowania mszyc jest znaczne skrócenie pędów bocznych, ich skarłowacenie. Ponadto tworzą się na nich silnie zredukowane, szczotkowato zbite gałęziaki. Największe szkody mszyce wyrządzają na młodych pędach. Szkodnik ten występuje w kilku pokoleniach w ciągu roku. Zimuje w stadium jaja u podstawy pędów. Ochrona: Zabiegi zwalczania mszyc w szparagach wykonuje się na plantacjach nie plonujących oraz po zakończeniu zbioru wypustek i odroście nowych pędów, z zastosowaniem środków biologicznych.
• Poskrzypka szparagowa (Crioceris asparagi). Chrząszcz, długości do 6 mm, jest koloru czarnego, z dwoma połączonymi krzyżami na żółtym tle od strony grzbietowej. Larwa długości do 8 mm, jest szarooliwkowa z czarną głową i trzema parami odnóży. W miarę wzrostu szparagów, larwy i chrząszcze zdrapują skórkę z pędu głównego i gałęziaków, zjadając także kwiaty. Przy licznym wystąpieniu powodują gołożer górnych części szparagów. Zimują chrząszcze w obumarłych pędach szparagów i ściółce. Ochrona: niskie wycinanie obumarłych pędów; stosowanie przynęt i pułapek chwytnych; na plantacjach nieplonujących lub po zbiorze wypustek, stosownie insektycydów z grupy pyretroidów lub środka biologicznego.
• Inne szkodniki szparagów to, m.in.: mszyca burakowa, miniarki, pluskwiaki, poskrzypka dwunastokropkowa, śmietka glebowa.