Cła UE na Rosję i Białoruś: Wielka zmiana na rynku nawozów. Czy nawozy drastycznie podrożeją?

Cła na nawozy sprowadzane z Rosji i Białorusi mają stopniowo wzrastać. Import towaru do UE ma się znacząco zmniejszyć. Jednocześnie, wprowadzone zmiany budzą obawy wśród rolników, którzy przewidują, iż podniesienie ceł na nawozy sprowadzi drastyczny wzrost ich cen, co może wpłynąć na koszty produkcji rolnej. Jakie zmiany nadchodzą?

Decyzja zapadła. Co się zmieni?

W czwartek Parlament Europejski poparł propozycję dotyczącą podniesienia ceł na niektóre rosyjskie i białoruskie towary rolne oraz nawozy. Zależność Unii Europejskiej od importu z tych dwóch państw ma się zmniejszyć. Zatwierdzony dokument zakłada podniesienie unijnych ceł o 50% na produkty rolne, które dotychczas nie były objęte dodatkowymi opłatami celnymi. Dotyczy to m.in. cukru, octu, mąki i paszy dla zwierząt. Głosowanie zakończyło się przyjęciem rozporządzenia 411 głosami za, 100 przeciw i 78 wstrzymujących się.

Cła na nawozy. Stopniowy wzrost

Szczególne znaczenie w przyjętych przepisach mają cła na nawozy importowane z Rosji i Białorusi. Dokument przewiduje cło w wysokości 6,5%, a także dodatkowe opłaty w wysokości od 40 do 45 euro za tonę w latach 2025-2026. Co istotne, taryfy te mają wzrosnąć do 430 euro za tonę do 2028 roku. Proponowane działania mają znacząco zmniejszyć import tych towarów do UE, niezależnie od tego, czy pochodzą one bezpośrednio z Rosji i Białorusi, czy są przez nie eksportowane pośrednio.

Zmniejszenie zależności i wsparcie produkcji UE

Jednym z kluczowych celów wprowadzenia nowych ceł jest zmniejszenie zależności gospodarczej UE od Rosji i Białorusi. Import mocznika i nawozów azotowych z Rosji był wysoki już w 2023 roku i znacząco wzrósł w 2024 roku. Taka sytuacja, jeżeli nie będzie kontrolowana, może zaszkodzić bezpieczeństwu żywnościowemu i narazić UE na ewentualne środki przymusu ze strony Rosji, szczególnie w przypadku nawozów.

Przyjęta propozycja ma również na celu pobudzenie produkcji nawozów w UE, która ucierpiała z powodu taniego importu z Rosji. Stopniowe zwiększanie ceł ma również dać europejskim rolnikom czas na dostosowanie się do nowej sytuacji na rynku.

Mechanizmy monitorowania. Co z rolnikami?

Przepisy nakładają na Komisję Europejską obowiązek monitorowania wzrostu cen oraz wszelkich możliwych szkód dla rynku wewnętrznego UE lub sektora rolnictwa. W przypadku gwałtownego wzrostu cen nawozów, Komisja ma podejmować działania w celu złagodzenia skutków.

Aby rozporządzenie weszło w życie, musi zostać formalnie przyjęte przez Radę, a następnie opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. W przypadku pozostałych produktów rolnych objętych wnioskiem, rozporządzenie będzie stosowane cztery tygodnie po wejściu w życie ustawy. Wniosek Komisji w sprawie nałożenia ceł został przedstawiony 28 stycznia 2025 roku.