14 godzin temu
Rośliny międzyplonowe pełną bardzo istotną rolę ochronną i konserwującą. Dostarczają znaczne ilości substancji organicznej, z której tworzone są związki próchniczne, co korzystnie oddziałuje na adekwatności fizyczne, chemiczne i biologiczne gleb. Dziś podpowiadamy, co z agrotechnicznego punktu widzenia warto posiać jako międzyplon.
Międzyplony chronią glebę przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi: erozją wodną, wietrzną, zlewnością, zaskorupieniem i zachwaszczeniem. Poza tym przedzielając monokulturę zbóż ozimych i jarych, ograniczają rozwój chorób i szkodników.
Przemarznięta w okresie zimowym masa roślinna sprzyja tworzeniu gruzełkowatej struktury, dzięki czemu reguluje gospodarkę wodno-powietrzną gleby, tworzy sieć kanalików ułatwiających podsiąk wody oraz ogranicza jej straty.
Udane międzyplony aktywizują życie biologiczne gleb, w tym rozwój dżdżownic oraz drobnoustrojów ułatwiających dostępność składników pokarmowych ze związków trudno przyswajalnych. Niektóre z nich pobierają także wolny azot z powietrza.
Najcenniejsze w międzyplonach są zwykle rośliny strączkowe
Jeśli przedplon (zboże, rzepak, groch, wczesne ziemniaki) dostatecznie wcześnie zejdzie z pola, wówczas polecić można w międzyplonie rośliny strączkowe w siewie czystym lub w mieszankach.
Należy je wysiać jak najwcześniej po zebraniu przedplonu, najlepiej w lipcu, choć jako ostateczny termin można przyjąć 15 sierpnia.
Główną zaletą tych roślin jest silny rozwój korzeni, które wnikają w głębsze warstwy gleby, skąd „wydobywają” trudno dostępne składniki oraz wzbogacają glebę w azot i substancję organiczną.
Główną wadą tych roślin jest długi okres wegetacji, duże potrzeby wodne podczas kiełkowania oraz duży koszt materiału siewnego. Koszt nasion można jednak zmniejszyć, wysiewając mniejsze nasiona niektórych gatunków i odmian, jak też uprawiając je w mieszankach z roślinami z innych rodzin botanicznych.
Do wysiewu w poplonach nadają się głównie gwałtownie rosnące gatunki i odmiany, wytwarzające w krótkim okresie, w miarę wysokie plony biomasy roślinnej.
Nie jest to niestety łubin żółty, mający najmniejsze wymagania glebowe (V i VI klasa bonitacyjna) i wodne. Jego wadą jest zbyt wolne tempo początkowego wzrostu. Niemniej przy wczesnym wysiewie (do 10 VIII), jego uprawa, może być uzasadniona.
Najwierniejsze w plonowaniu są mieszanki
Spośród bogatej oferty roślin do uprawy w międzyplonach, za najlepsze (wierne w plonowaniu) uważa się mieszanki z udziałem strączkowych. Są one mniej zawodne, lepiej wykorzystują składniki pokarmowe, wodę i promieniowanie słoneczne.
Lepiej konkurują też z chwastami i okrywają pole, co chroni glebę przed erozją, zapobiega wymywaniu składników oraz stymuluje rozwój pożądanej mikroflory.
Na glebach lżejszych można zalecać w tym celu: łubin żółty lub (na nieco lepszych) wąskolistny, seradelę, wykę ozimą, peluszkę, gorczycę białą, facelię, słonecznik, grykę, owies. O powodzeniu ich uprawy decyduje głównie długość okresu wegetacji i przebieg pogody, zwłaszcza opady.
Interesujące, ze względu na większą wierność plonowania mogą być mieszanki: łubinu żółtego lub wąskolistnego z seradelą (100 + 30 kg/ha), łubinów z facelią (100 + 5 kg), gorczycy białej z facelią (10 + 5 kg/ha), gorczycy białej z wyką jarą (10 + 60 kg/ha) lub peluszką (10 + 100 kg/ha), peluszki ze słonecznikiem (100 + 30 kg/ha) i wiele innych, także trójskładnikowych.
Niektóre firmy nasienne oferują specjalne mieszanki poplonowe, dostosowane do warunków glebowych i długości okresu wegetacji. Na lepszych, zwięźlejszych glebach, dobór roślin na międzyplony jest szerszy.
Niezawodna w poplonach gorczyca nie zawsze jest najlepsza
Uprawiana w międzyplonach gorczyca biała, powinna być wysiewana w drugiej połowie VIII. Zbyt wczesny siew i związany z tym „długi dzień” powoduje, iż rośliny wytwarzają jesienią zdrewniały pęd, z małym udziałem liści, mogą zakwitać, a choćby wydać nasiona.
Gorzej wówczas okrywa glebę, a także ją przesusza, trudniej ją przyorać, dość długo ulega mineralizacji. Późniejszy siew (po 15 VIII) powoduje bujniejsze ulistnienie roślin, które lepiej okrywają glebę, łatwiej je rozdrobnić i przyorać lub zmieszać z glebą.
Gorczyca uprawiana w mieszankach, jest dobrą rośliną podporową dla roślin strączkowych o wiotkich łodygach (wyki, peluszka, lędźwian).
Jeśli jednak uprawiany jest w gospodarstwie w większej skali rzepak oraz buraki, lepiej zrezygnować z uprawy gorczycy lub rzodkwi oleistej, wprowadzając w zamian rośliny z innych rodzin botanicznych.
Korzystny wpływ udanej uprawy międzyplonów, przedłuża się na 2-3 letni okres po ich wniesieniu do gleby, a więc podobnie jak po oborniku lub gnojowicy.
