Co to jest czek bankowy? Jak przebiega realizacja czeku?

Czek bankowy to metoda płatnicza, która powstała na długo przed płatnościami elektronicznymi. Mimo malejącej popularność wciąż czeki bankowe są realizowane. Warto więc dowiedzieć się czym jest czek, jak go wystawiać i jak zrealizować.

Czek — co to jest?

Czek jest pisemnym zleceniem wypłacenia konkretnej sumy pieniężnej. Ten dokument nakazuje np. bankowi wypłatę środków osobie wskazanej na czeku. Środki są wypłacane z rachunku wystawcy czeku.

Zasadniczo czek upoważnia bank do wypełnienia i przekazania środków finansowych okazicielowi. Stąd czek bankowy to jednocześnie:

• Forma płatności bezgotówkowej — czek jest pisemnym zleceniem wypłacenia określonej kwoty.
• Papier wartościowy — będący dokumentem, który ukazuje prawa majątkowe.

Zasada działania czeków jest określona w Prawie Czekowym, które ustanowiono już w 1936 roku. Najczęściej czeki w Polsce były wykorzystywane na przełomie XX i XXI wieku. Wciąż jednak formy płatności tego typu są praktykowane.

Kto uczestniczy w wystawianiu i realizacji czeku?

Podczas procesu wystawiania i realizacji czeku bankowego uczestniczą trzy podmioty:

• Trasant — wystawca czeku. Przykładowo klient indywidualny prowadzący konto osobiste w banku. Czek może zostać wystawiony przez osobę fizyczną lub prawną.
• Trasat — to instytucja zobligowana do wypłaty środków na podstawie przedstawionego czeku. Zwykle jest to bank.
• Remitent — to podmiot, na który wystawiono czek. Może nim być osoba fizyczna lub prawna.

Wystawić można czek imienny na konkretną osobę. Alternatywę stanowi czek na okaziciela.

Co powinien zawierać czek?

Zgodnie z prawem czek w treści dokumentu zawiera następujące elementy:

• Nazwę „czek” oraz polecenie bezwarunkowego zapłacenia oznaczonej kwoty pieniężnej.
• Nazwisko trasata, oznaczenie daty i miejsca wystawienia czeku oraz oznaczenie miejsca płatności.
• Podpis wystawcy czeku.

Dochowanie odpowiedniej formy jest niezbędne dla zachowania ważności czeku. Banki udostępniają wzory i blankiety czeków, np. na swoich stronach internetowych.

Jaka jest data ważności czeku?

Czek krajowy powinien zostać przedstawiony do zapłaty w ciągu 10 dni. Jako krajowy czek należy rozumieć taki, który jest wystawiony i płatny w tym samym kraju. W przypadku czeków międzynarodowych termin wynosi od 20 do choćby 70 dni.

Jednakże zasadniczo czek bankowy pozostaje istotny choćby po przekroczeniu przytoczonych terminów, o ile wystawca czeku go nie odwoła.

Jakie są rodzaje czeków?

Wyróżnić można między innymi następujące rodzaje czeków:

• Czek gotówkowy — to po prostu dokument, na podstawie którego bank wypłaca środki finansowe okazicielowi.
• Czek rozrachunkowy — jest to upoważnienie dla banku do przelania środków z konta wystawcy na rachunek bankowy innej osoby.
• Czek bankierski — to polecenie wypłaty wystawione przez bank do drugiego banku na rzecz okaziciela.
• Czek podróżny — takowy umożliwia uzyskanie pieniędzy za granicą. Czek imienny tego rodzaju to praktyczne rozwiązanie, które minimalizuje skutki ewentualnej kradzieży.
• Czek zakreślony — środki z takiego czeku są wypłacane stałemu klientowi danego banku. Czek zakreślony minimalizuje więc konsekwencje zagubienia dokumentu.
• Czek potwierdzony — w tym przypadku bank potwierdza, iż wystawca ma odpowiednią sumę środków na rachunku. Jednocześnie instytucja finansowa blokuje daną kwotę do czasu realizacji danego czeku bankowego.

Czeki mogą być wystawiane na określoną osobę lub okaziciela. Ponadto dostępne są czeki krajowe i międzynarodowe.

Co oznacza czek bankowy bez pokrycia?

Trasant powinien upewnić się, iż ma na koncie odpowiednią ilość środków, by czek bankowy mógł zostać zrealizowany. W innym przypadku mowa właśnie o czeku bez pokrycia.

Za wystawienie czeku, którego nie można zrealizować, grożą poważne konsekwencje prawne. Pośród nich pojawia się grzywna finansowa, ograniczenie wolności lub choćby kara pozbawienia wolności.

Czym są czeki w sektorze fintech?

Najczęściej czeki są realizowane w sektorze bankowym. Jednakże z takim dokumentem można mieć styczność także w pozabankowych instytucjach finansowych. Przykładem są tu czeki giro umożliwiające wypłacenie pożyczki w gotówce.

W tym przypadku klient instytucji pożyczkowej wypełnia wniosek o pożyczkę, np. przez internet. Po uzyskaniu akceptacji i zawarciu umowy uzyskuje właśnie czek giro. Czek tego typu przyjmuje papierową lub elektroniczną postać. zwykle jest to po prostu SMS z kodem umożliwiającym wypłatę. Wtedy to klient udaje się z dowodem osobistym do placówki pocztowej i odbiera pożyczkę w gotówce.

Jak bezpiecznie korzystać z czeków bankowych?

Poniekąd bankowe czeki zostały wyparte przez szeroko pojęte elektroniczne formy płatności. Wciąż jednak można z nich korzystać. Warto jednak zachować przy tym rozwagę i ostrożność, zwłaszcza jeżeli po raz pierwszy ma się styczność z czekami.

Rodzaje czeków są przecież różne, a każdy przypadek ma własną specyfikę. Jeszcze przed wystawieniem czeku bankowego, warto więc rozważyć kontakt z bankiem, który ma być trasatem. Pracownik banku powinien przekazać wszystkie informacje dotyczące procedur związanych z realizacją czeków w danej instytucji finansowej.

Chcesz być na bieżąco z promocjami bankowymi? Dołącz do -> naszej grupy na Facebooku <-, a wtedy żadna fajna oferta Ci nie ucieknie!