6 miesięcy temu
Moderatorem debaty IX Europejskiego Kongresu Samorządów pod tym tytułem, której celem była wymiana dobrych praktyk europejskich miast i regionów w zakresie lokalnych rozwiązań cyfrowych był Anton Naichuk, Dyrektor Fundacji Rady Europy Wschodniej z Ukrainy. Panelistami byli: Jan Pilewski, Public Affairs Director, Play, Janusz Jabłoński, Prezes Zarządu, BERM, Gaik Vartanean, Deputowany, Parlament Republiki Mołdawii, Jean-Yves Leconte, Senator Republiki Francuskiej w latach 2011 – 2023 oraz Aleksandra Auleytner, Partner, Domański Zakrzewski Palinka sp.k.
Gaik Vartanean powiedział, iż Kiszyniów 4 lata temu rozpoczął program transformacji cyfrowej w oparciu o 6-częściowe założenia, w ramach których transformacja przebiega w obrębie takich obszarów jak mobilność, zielona energia, finanse, czy usługi społeczne i dzięki czemu w ostatnich latach udało się uprościć wiele procesów m.in. dotyczących prowadzenia biznesu czy znaczącej eliminacji korupcji. Wyzwanie dla realizacji założeń transformacji stanowi jednak przez cały czas niewystarczające finansowanie, choć Kiszyniów współpracuje z licznymi instytucjami także międzynarodowymi w tym zakresie. Kolejną kwestią jest brak stabilności politycznej również jeżeli chodzi o współpracę między władzami centralnymi oraz lokalnymi – tutaj według deputowanego konieczne jest przede wszystkim wzmocnienie procesów komunikacji.
Transformacja cyfrowa oraz rozwój sztucznej inteligencji to proces, dla którego rozwinięta sieć telekomunikacyjna jest podstawa – mówił Jan Pilewski z Play. Play wypracowuje model współpracy z samorządami, a dyskusja publiczna powinna toczyć się w taki sposób, iż infrastruktura telekomunikacyjna będzie traktowana jako infrastruktura strategiczna, bez niej cyfryzacji zwyczajnie nie ma, żeby cyfryzacja postępowała potrzebna jest szybka i sprawna sieć. Z perspektywy urzędów, procesy zachodzą dziś głównie dzięki zewnętrznym usługom chmurowym, a podstawa to kooperacja partnerska z samorządami, to także przede wszystkim zaangażowanie na poziomie dzierżawy nieruchomości, gdzie dzięki zawieranym umowom długoletnim samorządy mogą przede wszystkim wzmocnić swoje budżety.
Aleksandra Auleytner poświęciła uwagę mającemu wejść w życie pierwszemu na świecie kompleksowemu rozporządzeniu dotyczącemu AI – aktowi o sztucznej inteligencji. Dziś samorządy przede wszystkim w największym stopniu wykorzystują rozwiązania AI – choć w zakresie tym brak odpowiedniej infrastruktury stanowi przez cały czas jedną z podstawowych barier do, m.in, optymalizacji ruchu oraz sygnalizacji, zarzadzania odpadami, monitorowania jakości powietrza, monitorowania potrzeb turystów, czy zbierania decyzji administracyjnych dzięki takich rozwiązań jak chatboty. Wchodzący w życie w założeniu w przeciągu najbliższego kwartału zbiór przepisów ma za zadanie wpłynąć jako pierwsza taka regulacja kompleksowa na świecie na bezpieczeństwo oraz etykę wykorzystania AI, a z perspektywy lokalnych społeczności usprawnić przygotowywanie przetargów i ich wytycznych, czy zapewnić komfort mieszkańcom, jeżeli chodzi o transparentność. Według Auleytner, okres kolejnych 2 lat wdrażania aktu będzie pracowity dla samorządów pod kątem koniecznej edukacji ich pracowników.
Jean-Yves Leconte zwrocil uwagę na szereg kwestii, na których przeoczenie instytucje zaangażowane w transformację cyfrową oraz rozwój AI nie mogą sobie pozwolić. Przede wszystkim zauważył, iż postępująca cyfryzacja usług może pogłębić nierówności w miejscach tzw. białych punktów na mapie, gdzie zarówno infrastruktura oraz narzędzia jakimi dysponują mieszkańcy, chociażby ze względu na wiek, sprawi, iż zostaną oni wykluczeni w momencie usunięcia dotychczasowych fizycznych punktów obsługi interesanta i przeniesienia pełni usług do Internetu. Według niego pandemia pokazała również jak ogromne znaczenie ma socjalizacja, chociażby w procesie edukacji, jak ogromne znaczenie ma możliwość fizycznego udziału w zajęciach szkolnych czy uniwersyteckich – co przekłada się na stan zdrowia psychicznego społeczeństwa szczególnie wśród osób młodych. Następnie bezpieczeństwo związane z gromadzeniem danych, tu rolą polityków jest stworzenie sytemu tego, jak chronić prywatność z uwzględnieniem faktu, iż nadmierne regulacje wpływają na ograniczenia u operatorów, co doprowadza do trudności infrastrukturalnych w UE, czy trudności dla rozwoju firm europejskich (Jan Pilewski zauważył, iż dane w których posiadaniu są operatorzy – i o udostępnienie których proszą samorządy – to metadane, a bardziej precyzyjne dane posiadają właściciele aplikacji, a dane posiadane przez operatorów są dobrze zabezpieczone, prawnie uregulowane i udostępniane uprawnionym organom decyzją sądu). Ostatnią z kwestii jest ochrona środowiska, nie można mówić o rozwoju transformacji cyfrowej i sztucznej inteligencji bez uwzględnienia znaczenia jakie ma on na środowisko naturalne, gdzie w ciągu kolejnych lat podwoi się emisja CO2 w wyniku rozwoju baz danych.
Janusz Jabłonski stwierdził, iż należy zadać sobie pytanie o to, co sprawia, iż bezpieczeństwo danych jest tak newralgiczną kwestią. Zgodnie z poprzednikami zauważył, iż wdrażanie AI wymaga przede wszystkim edukacji, która pomoże społeczeństwu wyzbyć się nieracjonalnych obaw związanych z tym, czego sztuczna inteligencja faktycznie może dokonać. Sam szkoli on bowiem 100 – 200 osób tygodniowo z systemów AI, i w konsekwencji dostrzega, iż podstawową kwestią w zakresie współpracy firm oraz samorządów jest prawidłowa edukacja. Jednocześnie przyznając rację poprzednikom, również zwrócił uwagę na znaczenie infrastruktury, chociażby mobilnej sieci, właśnie bez której nie ma choćby możliwości wdrażania takich szkoleń.
