Unia Europejska wprowadza Cyfrowy Paszport Produktu (DPP), który do 2030 roku stanie się standardem dla wielu branż.
Fot. iStock
Z artykułu dowiesz się:
- czym jest Cyfrowy Paszport Produktu,
- jakie wymogi w związku z wdrożeniem DPP będą musiały spełnić firmy,
- jakie sankcje są przewidziane dla firm, które nie dostosują się do wymagań DPP.
Firmy produkcyjne muszą przygotować się na nowe wymogi, a ich niedopełnienie będzie skutkować wysokimi karami finansowymi, a choćby zakazem sprzedaży na rynku UE. czasu w dostosowanie się do nowych regulacji jest coraz mniej, szczególnie w niektórych sektorach przemysłu.
Czym jest Cyfrowy Paszport Produktu (DPP)?
Cyfrowy Paszport Produktu (DPP) to nowy wymóg regulacyjny wprowadzony w ramach unijnej strategii zrównoważonego rozwoju i gospodarki o obiegu zamkniętym. Jego celem jest zwiększenie przejrzystości w łańcuchach dostaw oraz ułatwienie monitorowania i recyklingu produktów. DPP to cyfrowy dokument zawierający szczegółowe informacje o produkcie, które będą dostępne dla konsumentów po zeskanowaniu unikalnego kodu (np. kodu QR).
Klient, korzystając z DPP, uzyska dostęp do danych takich jak skład materiałowy, pochodzenie surowców, ślad węglowy oraz instrukcje dotyczące recyklingu i utylizacji. W przypadku produktów elektronicznych czy urządzeń mechanicznych system umożliwi także sprawdzenie historii napraw, wymienionych części oraz dostępnych aktualizacji oprogramowania. Dzięki temu konsument będzie mógł łatwiej ocenić, czy produkt jest rzeczywiście zgodny z deklarowanymi standardami i jak długo będzie można go użytkować. Wdrożenie DPP odbywa się etapami i obejmuje różne grupy produktów w określonych terminach.
Obowiązki prawne dla firm
Firmy zobowiązane do wdrożenia DPP będą musiały spełnić szereg wymogów:
- Gromadzenie i udostępnianie danych – przedsiębiorstwa muszą zbierać wymagane informacje o swoich produktach na każdym etapie łańcucha dostaw i udostępniać je poprzez system DPP.
- Zapewnienie interoperacyjności – systemy stosowane przez producentów muszą umożliwiać wymianę danych między różnymi branżami i dostawcami.
- Archiwizacja informacji – dane dotyczące produktów muszą być przechowywane przez zewnętrznych dostawców usług DPP zgodnie z unijnymi standardami. Zapewni to ich dostępność przez cały cykl życia produktu.
- Oznakowanie produktów – każdy produkt objęty DPP musi posiadać unikalny kod umożliwiający szybkie sprawdzenie jego specyfikacji i pochodzenia.
- Aktualizacja danych – informacje zawarte w DPP muszą być aktualizowane w przypadku zmian w składzie, procesie produkcji lub przepisach prawnych.
Sankcje za naruszenia
Niedostosowanie się do wymagań DPP może skutkować poważnymi konsekwencjami dla firm. Przepisy przewidują cztery główne rodzaje sankcji:
- Kary finansowe – wysokość kar będzie zależna od skali naruszenia. W przypadku poważnych uchybień mogą one sięgać milionów euro, a dla największych firm choćby kilka procent rocznego obrotu.
- Zakaz wprowadzenia produktu na rynek UE – brak zgodności z DPP uniemożliwi legalną sprzedaż danego produktu na terenie Unii Europejskiej. To z kolei oznacza konieczność wycofania produktów z obiegu i potencjalnie wielomilionowe straty.
- Odpowiedzialność cywilna – jeżeli wadliwe lub nieprawdziwe dane w DPP doprowadzą do strat finansowych klientów lub partnerów biznesowych, mogą oni dochodzić odszkodowań na drodze sądowej. Firmy rzecz jasna narażają się w takim przypadku również na utratę reputacji.
- Kontrole i audyty – organy nadzoru rynku będą miały prawo przeprowadzać kontrole, w tym testy laboratoryjne, aby zweryfikować zgodność produktów z wymogami DPP. Audyty mogą być prowadzone zarówno u producentów, jak i dostawców surowców.
Jakie działania powinni podjąć przedsiębiorcy?
Gdy standardy techniczne zostaną opublikowane, firmy powinny jak najszybciej przeanalizować swoje systemy IT pod kątem zgodności z nowymi wymogami. Niezbędne będzie wdrożenie rozwiązań umożliwiających gromadzenie i udostępnianie danych zgodnie z DPP. najważniejsze będzie także przeszkolenie pracowników, aby zapewnić sprawną obsługę nowych systemów i pełne zrozumienie obowiązków wynikających z regulacji. Równocześnie firmy muszą zweryfikować swoich dostawców. Konieczne bowiem będzie sprawdzenie źródeł surowców oraz procesów produkcyjnych, aby zagwarantować zgodność z unijnymi normami. Istotny jest również aspekt prawny. Warto skorzystać z pomocy ekspertów ds. regulacji, aby uniknąć ryzyka sankcji i dostosować się do nowych wymogów.
Gdzie znaleźć szczegółowe informacje?
DPP opiera się na przepisach unijnych, w szczególności na Rozporządzeniu w sprawie ekoprojektowania dla produktów zrównoważonych (ESPR). Aktualne informacje i wytyczne znajdują się na stronach Urzędu Publikacji Unii Europejskiej (eur-lex.europa.eu).
Firmy, które zlekceważą wymogi DPP, narażą się nie tylko na kary finansowe, ale także na utratę dostępu do rynku UE. Regulacje są już na etapie wdrażania, a czasu w dostosowanie się jest coraz mniej. Warto jak najszybciej rozpocząć analizę procesów i wdrażanie systemów, aby uniknąć ryzyka sankcji i zapewnić ciągłość działalności.
