Czas położyć kres uzależnieniu od rosyjskich nawozów. Europa musi być konkurencyjna

Konkurencyjność Europy wisi na włosku. Potrzebne są odważne działania, aby ją przywrócić i utrzymać. Musimy uniezależnić się od importu rosyjskich nawozów.

Konkurencyjność przemysłowa Europy, jej zielona transformacja, strategiczna autonomia w kluczowych sektorach przemysłowych i gospodarczych to główne tematy poruszane podczas specjalnego styczniowego spotkania informacyjnego zorganizowanego przez Yara International w Brukseli. Svein Tore Holsether, prezes i dyrektor generalny Yara International przedstawił wizję, w jaki sposób europejski przemysł i rolnictwo mogą pozostać konkurencyjne na arenie międzynarodowej i przez cały czas odgrywać kluczową rolę w niskoemisyjnej przyszłości.

Europa znajduje się w krytycznym momencie

Czas, okoliczności w jakim się znajdujemy są decydujące dla europejskiego przemysłu i rolnictwa. A stawka jest wysoka – nasza obecność na rynkach i zachowanie konkurencyjności.

Europa znajduje się w krytycznym momencie. Krajowi gracze przemysłowi stoją w obliczu najgorszych warunków ekonomicznych od dekady. Dzieje się to w momencie, gdy inwestycje niezbędne dla dekarbonizacji są najważniejsze dla osiągnięcia przez Europę neutralności klimatycznej.

Rosnące koszty energii i emisji dwutlenku węgla, malejąca krajowa produktywność przy jednoczesnym wzroście importu nawozów (szczególnie z Rosji) oraz rozdrobnienie polityczne stanowią poważne przeszkody dla europejskiego przemysłu.

Nadszedł czas, aby Europa działała zdecydowanie i razem w obrębie wspólnoty. Chodzi bowiem o to, aby zabezpieczyć naszą przemysłową przyszłość i globalną konkurencyjność – podkreśla to mocno Mario Draghi w swoim raporcie „Przyszłość europejskiej konkurencyjności”. Wskazuje, iż dekarbonizacja jest niezbędna dla dobra naszej planety i słusznie podkreśla potrzebę wspólnego zajęcia się kosztami energii, konkurencyjnością oraz dekarbonizacją.

– Yara wierzy w europejską przyszłość napędzaną żywnością o niższej zawartości węgla, z zdekarbonizowanym transportem i czystą energią. Jesteśmy zobowiązani do przyczynienia się do realizacji celu Zielonego Ładu, który polega na skierowaniu gospodarki i społeczeństwa Europy na bardziej zrównoważoną ścieżkę.

W tym miejscu warto pokreślić, iż wprowadzenie globalnych barier handlowych nie jest rozwiązaniem – takie mogą jeszcze bardziej zagrozić gospodarce Europy, tłumaczył Svein Tore Holsether, prezes i dyrektor generalny Yara International.

Nie można hamować uprzemysłowienia, jeżeli chcemy zabezpieczyć konkurencyjność europejskiej gospodarki. Bez połączonej siły tradycyjnych gałęzi przemysłu i nowych, innowacyjnych sektorów, podejście Europy do otwartej strategicznej autonomii nie odniesie sukcesu w zapewnieniu bezpieczeństwa gospodarczego w globalnej pozycji Unii Europejskiej.

Europa musi się zatem wzmocnić, abyśmy mogli wejść na bardziej zrównoważoną ścieżkę rozwoju gospodarczego. Yara widzi pięć głównych priorytetów, na których powinna się skupić nowa Komisja Europejska – której na najbliższe miesiące przewodniczy Polska.

Yara wskazuje priorytety dla Nowej Komisji Europejskiej

1. Neutralność technologiczna to droga naprzód.
2. Europejscy gracze przemysłowi muszą mieć możliwość konkurowania na rynkach w skali globalnej.
3. Należy zwiększyć stosowanie przyjaznych dla klimatu alternatyw – w tym nawozów o niższej zawartości węgla.
4. Należy powstrzymać zależność Europy od rosyjskich nawozów.
5. Aby zabezpieczyć przemysłową przyszłość Europy, niezbędne jest zrównoważone podejście – takie, które ceni zarówno innowacyjność w zakresie czystych technologii, jak i siłę tradycyjnych gałęzi przemysłu.

Odblokowanie inwestycji dla dekarbonizacji i wzmocnienia naszego przemysłu

– Biznes europejski musi być silny. Nowe inwestycje zmaterializują się tylko wówczas, gdy takie działania są biznesowo uzasadnione. Tzn. są oparte na adekwatnej kombinacji popytu rynkowego, umiejętności, przystępnych cenowo nakładach i przewidywalności – mówił prezes Yara International.

Aby było możliwe musimy skupić się na kilku kluczowych działaniach niezbędnych do odblokowanie inwestycji w dekarbonizację i wzmocnienia naszego przemysłu.

1. Ułatwianie dostępu do rynku dla zrównoważonych rozwiązań.

Wraz z kilkoma partnerami Yara demonstruje potencjał dekarbonizacji łańcucha żywnościowego i transportu morskiego. By móc w pełni zrealizować tę wizję, trzeba jednak wyjść poza projekty pilotażowe. Oznacza to konieczność wdrożenia konkretnych czynników, które to umożliwią:

• Przejrzystość śladu węglowego: zharmonizowane schematy certyfikacji mają najważniejsze znaczenie dla budowania zaufania konsumentów i kształtowania ram polityki, podobnie jak podejście stosowane w przypadku rolnictwa ekologicznego w Europie.
• Ekoschematy na rzecz nawozów o mniejszym śladzie węglowym i rolnictwa precyzyjnego: w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) należy opracować ekoschematy, aby zachęcić do dekarbonizacji rolnictwa i produkcji żywności.
• Wspieranie paliw żeglugowych o niskiej emisji: aby zachęcić właścicieli statków do dostosowania swoich flot. Konieczne są inwestycje w obiekty do bunkrowania paliw w portach i obniżone podatki paliwowe na paliwa zrównoważone. Aby zmniejszyć emisje na światowych szlakach żeglugowych, UE musi również ściśle współpracować z Międzynarodową Organizacją Morską (IMO) i zharmonizować przepisy.
• Wprowadź rozwiązanie dla eksportu w ramach Mechanizmu dostosowania granicznego emisji dwutlenku węgla (CBAM): jest to najważniejszy krok w celu utrzymania dostępu do rynków globalnych, szczególnie ze względu na stosunkowo niski ślad węglowy europejskiego eksportu.

2. Utrzymanie niezbędnych umiejętności.

Poza ryzykiem dla stabilności gospodarczej i bezpieczeństwa pracy także deindustrializacja Europy stworzyłaby ryzyko dla utrzymania umiejętności (pracy). Podczas gdy europejscy decydenci polityczni skupiają się na rozwoju umiejętności w zakresie nowych, „czystych” technologii, muszą również uznać zasadniczą rolę rozwijających się regionów przemysłowych w utrzymaniu wysoko wykwalifikowanych pracowników fizycznych w tradycyjnych gałęziach przemysłu.

3. Uczynienie surowców energetycznych przystępnych cenowo.

Europa będzie przez cały czas zależna od importu energii w przewidywalnej przyszłości. Stanowi to szczególne wyzwanie dla wielu podmiotów przemysłowych, w tym Yara, ponieważ zużywamy prawie 1% całego gazu ziemnego w Europie. Kryzys energetyczny, z którym Europa walczy od 2022 r., wyraźnie pokazuje, iż nie możemy być zbyt zależni od jednego dostawcy energii. Zamiast tego konieczna jest różnorodność źródeł energii i technologii:

• Dodatkowe dostawy energii odnawialnej: Rozbudowa infrastruktury energii odnawialnej, w tym mocy wytwórczych i sieci, musi być kontynuowana.
• Neutralność technologiczna dla dekarbonizacji: energia odnawialna nie będzie dostępna w tempie wymaganym dla celów redukcji emisji. Przemysł powinien mieć możliwość wykorzystania wszystkich technologii dekarbonizacji, w tym wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS) – mogą szybciej i bardziej ekonomicznie ograniczać emisje.
• Zróżnicowany import energii, w tym paliw niskoemisyjnych: zwiększony import skroplonego gazu ziemnego (LNG) ze Stanów Zjednoczonych może pomóc zmniejszyć nierównowagę handlową. Ponadto niskoemisyjny amoniak – cząsteczka bez emisyjna – nadaje się jako paliwo i nośnik wodoru. Jest też kolejną, obiecującą okazją do pozyskiwania niskoemisyjnej energii ze Stanów Zjednoczonych, równolegle ze wzrostem importu odnawialnego wodoru z innych regionów.

4. Zapewnienie stabilnych i realistycznych przepisów regulacyjnych.

Siła UE w zakresie stanowienia przepisów wpłynęła na globalne normy. Jednak same przepisy nie wystarczą, aby stworzyć uzasadniony biznes. Mogą być wręcz szkodliwe, jeżeli są nieracjonalnie wyśrubowane. Natomiast przemysł europejski potrzebuje przewidywalności – teraz bardziej niż kiedykolwiek.