Czy produkcja trzody chlewnej w Polsce ma jeszcze przyszłość?

Końcówka roku to czas podsumowań, ale też moment, w którym branży trzody chlewnej szczególnie potrzebny jest realny optymizm oparty na faktach, a nie puste hasła. Mimo trwającej od dłuższego czasu zapaści cenowej, są przesłanki, by mówić o możliwości odbudowy sektora. Warunek jest jeden: równoległe działania państwa i samych producentów.

Czy produkcja trzody chlewnej w Polsce ma jeszcze przyszłość?

Polska potrzebuje wieprzowiny – produkujemy za mało

Fakt, który często umyka w debacie publicznej: Polska ma deficyt mięsa wieprzowego. Spożywamy go więcej, niż produkujemy. Co więcej, w przeciwieństwie do większości państw UE, wieprzowina wciąż wygrywa w Polsce z drobiem pod względem spożycia na mieszkańca. To oznacza jedno – rynek krajowy przez cały czas daje przestrzeń do rozwoju, o ile produkcja będzie konkurencyjna i stabilna.

Mniej stad, ale nie dramat pogłowia – koncentracja to fakt

Statystyki są jednoznaczne: ubywa stad, ale pogłowie nie spada już tak gwałtownie. To dowód na postępującą koncentrację produkcji. Bez niej trudno dziś mówić o przyszłości trzody. Więksi producenci widzą, iż ekonomia skali ma znaczenie. Nie oznacza to jednak końca mniejszych gospodarstw. Te muszą jednak szukać alternatywnej drogi:
– rasy zachowawcze,
– podwyższony dobrostan w ramach ekoschematów,
– rolniczy handel detaliczny i sprzedaż bezpośrednia.

Produkcja zwierzęca zamiast taniego zboża – zapowiedzi są, czekamy na konkrety

Ministerstwo Rolnictwa zapowiada wzmocnienie produkcji zwierzęcej jako alternatywy dla sprzedaży taniego zboża. To kierunek, o który środowisko rolnicze apeluje od lat. Warto przypomnieć, iż Wielkopolska Izba Rolnicza już dwa lata temu przedstawiła takie analizy na Zespole Zbożowym powołanym przez ówczesnego ministra Michała Kołodziejczaka.

Pozytywnym sygnałem jest zwiększenie premii do 300 tys. zł dla młodych rolników, którzy chcą prowadzić produkcję zwierzęcą. Działa również Krajowa Rada Wieprzowiny, w której pracuje m.in. Stanisław Ciesielski, przewodniczący Rady Powiatowej WIR w Lesznie. Podczas ostatniego spotkania z ministrem padły zapowiedzi powrotu rekompensat dla rolników ze stref ASF. Branża czeka już nie na deklaracje, ale na decyzje.

ASF w odwrocie – przynajmniej regionalnie

Wielkopolska pokazuje, iż z ASF można walczyć skutecznie. W tym roku odnotowano tylko jedno ognisko choroby, a strefy czerwone zniknęły. To efekt bioasekuracji i redukcji populacji dzików. Tych działań nie wolno dziś poluzować – ich utrzymanie jest warunkiem dalszej odbudowy produkcji.

Światowy rynek daje sygnały nadziei

Obawy o wysokie cła Chin na wieprzowinę z UE okazały się przesadzone. Zapowiadane stawki są znacznie niższe, niż pierwotnie zakładano, co utrzymuje możliwość eksportu nadwyżek, także z Polski. Równocześnie globalny popyt na wieprzowinę rośnie, zwłaszcza poza Europą. choćby jeżeli Polska nie wykorzysta bezpośrednio tych rynków, to kraje takie jak USA czy Brazylia będą kierować tam swoją produkcję, zamiast zalewać rynek UE.

Problemy konkurencji mogą być szansą dla Polski

ASF w Hiszpanii – dziś największym producencie i eksporterze wieprzowiny w Europie – oznacza redukcję pogłowia i ograniczenia w handlu. To tworzy lukę rynkową, którą w średnim okresie mogą wypełnić inni producenci, w tym polscy hodowcy. Do tego dochodzą środowiskowe redukcje pogłowia w Holandii i Belgii, które trwale zmniejszają produkcję w tych krajach.

Tanie zboże i naturalne nawozy – przewaga, o której się nie mówi

Obecne ceny zbóż, choć bolesne dla producentów roślinnych, ratują ekonomikę produkcji zwierzęcej. Dodatkowo chów trzody to obornik i gnojowica – bezcenne nawozy naturalne, które:
– poprawiają zawartość próchnicy,
– zwiększają retencję wody,
– ograniczają koszty nawożenia mineralnego.

Szanse są. Teraz czas na decyzje

Te czynniki nie gwarantują poprawy, ale stwarzają realną możliwość odbudowy produkcji trzody chlewnej w Polsce. Warunkiem są jednak konkretne działania.

Postulaty Wielkopolskiej Izby Rolniczej

– rekompensaty za zaniżone ceny skupu w strefach ASF,
– czasowe dopłaty do cyklu zamkniętego,
– ułatwienia formalne i finansowe dla nowych inwestycji w nowoczesne chlewnie,
– wsparcie inwestycji towarzyszących, w tym biogazowni rolniczych.

Bez integracji nie będzie przyszłości

Po stronie rolników kluczowa jest integracja. Są ludzie, narzędzia i środki finansowe. Brakuje często zaufania, współpracy i lojalności. Bez tego choćby najlepsze programy wsparcia nie zadziałają.

Właśnie tym zagadnieniom poświęcone będą tegoroczne fora rolnicze, które startują w drugiej połowie stycznia. Już dziś warto je wpisać do kalendarza – bo przyszłość trzody chlewnej zdecyduje się nie w deklaracjach, ale we wspólnych działaniach.