Czym zwalczać skrzypionki w zbożach – insektycydy?

Niezwalczone skrzypionki we właściwym momencie mogą spowodować straty w plonie ziarna pszenicy, sięgające 30-40 proc. Podpowiadamy, jakie insektycydy mamy do dyspozycji.

Szkodliwe larwy skrzypionek rozpoczynają żerowanie od dolnych liści, a kończą na górnych partiach (liść flagowy). Szacuje się, iż jedna larwa potrafi zniszczyć około 10% liścia flagowego. Masowe pojawienie się tego szkodnika, i przy jego intensywnym żerowaniu powoduje znaczne obniżenie zdolności fotosyntetycznej zaatakowanej rośliny, co oczywiście przekłada się później na masę i wypełnienie kłosa ziarniakami.

W przypadku masowego występowania i braku odpowiedniej ochrony insektycydowej zaatakowanej plantacji zbóż, spadek plonu ziarna w najlepszym wypadku może wynieść 15-20% a w najgorszym choćby 30-40% (wszystko zależy od liczebności i intensywności żerowania).

Termin zwalczania

Zabieg zwalczania skrzypionek przeprowadza się w początkowym okresie masowego pojawiania się larw, kiedy ich liczebność przekracza próg ekonomicznej szkodliwości:

• dla jednego źdźbła pszenicy ozimej, pszenżyta ozimego i żyta to 1 larwa skrzypionki,
• dla jęczmienia ozimego i jarego, pszenicy jarej, pszenżyta jarego i owsa to 1 larwa skrzypionki na 2-3 źdźbłach.

Najczęściej termin zwalczania tego szkodnika przypada na przełom drugiej i trzeciej dekady maja oraz początku czerwca. Po stwierdzeniu obecności larw, należy zastosować odpowiednio skuteczny (w odniesieniu do skrzypionki) i bezpieczny (dla roślin zbóż) insektycyd.

Insektycydy na skrzypionki

Plantator ma do dyspozycji 43 insektycydy, niestety aż 42 należą do jednej grupy chemicznej a mianowicie do pyretroidów, jedynie 1 insektycyd należy do grupy pochodnych neonikotynoidów. Jest to o tyle istotne, iż praktycznie wyklucza to możliwość rotacji s.cz., co z czasem może doprowadzić do uodpornienia się całej populacji skrzypionek na tą s.cz.

Pyretroidy działają na larwy oraz imago skrzypionek kontaktowo i żołądkowo, a na roślinie powierzchniowo. Ich efektywność jest bardzo wysoka, jednak posiadają jeden mankament, otóż muszą być stosowane w temperaturze poniżej 20°C, co nie jest takie łatwe w szczególności w ostatnich sezonach, gdyż już w połowie maja temperatura powietrza, potrafi znacznie przekroczyć 200C.

Jedynym wyjściem z tej sytuacji jest zastosowanie s.cz. acetamipryd, związku z grupy pochodnych neonikotynoidów (Mospilan Mizu). Preparat ten dostępny jest w formie koncentratu do rozcieńczenia w wodzie, przez co wykazuje się działaniem kontaktowym i żołądkowym w odniesieniu do skrzypionek. Natomiast na roślinie działa powierzchniowo, wgłębnie i systemicznie i co najważniejsze jego skuteczność nie jest powiązana ze zmiennymi warunkami termicznymi (może być stosowany w temperaturze powyżej 20°C).

Wykaz s.cz. insektycydów stosowanych do zwalczania skrzypionki w zbożach

Fragment artykułu „Co tak skrzypi w łanie” autorstwa dr inż. Tomasza R. Sekutowskiego z IUNG – PIB w Puławach, który ukazał się w majowym wydaniu Wiadomości rolniczych Polska.