Z artykułu dowiesz się:
- kto może skorzystać z ulgi B+R;
- jakie korzyści może odnieść firma z branży obróbki metali;
- jakie formalności trzeba spełnić.
Ich praca może generować duże zwroty podatkowe, nadwyżki te można przeznaczyć na rozwój firmy i inwestycję w ludzi. Jakie jeszcze korzyści firma odniesie z innowacyjnego pracownika?
W artykule skupimy się na aspektach podatkowych i ulgach przewidzianych dla innowacyjnych przedsiębiorstw: uldze badawczo-rozwojowej i uldze na innowacyjnych pracowników. Ulgach, które mogą wygenerować znaczące oszczędności dla firm, a deklaracje można korygować choćby 6 lat wstecz!
Na początek przykład: wyobraźmy sobie pracownika, który bierze udział w rozwijaniu nowego produktu. Normalnie jego wynagrodzenie (kwota X) stanowi koszt obniżający podatek o kwotę równą X. W przypadku spełnienia warunków i skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową wynagrodzenie to będzie mogło być jeszcze dwukrotnie zaliczone w koszty, zatem łącznie kwota zaliczana w koszty wyniesie 3X.
A to daje już konkretne oszczędności!
Jak wielkie? Zgodnie ze statystykami Ministerstwa Finansów za 2022 rok, łączna kwota odliczeń z tytułu ulgi B+R podatników przekroczyła 7,7 miliarda złotych, a są to dane tylko za ulgę B+R i tylko za rok 2022. Dane za rok 2023 powinny jeszcze znacząco zwiększyć tę kwotę.
Ulga B+R
Warto zatem napisać kilka słów wyjaśnienia o uldze B+R, czyli uldze na działalność badawczo-rozwojową. Jest ona przeznaczona dla tych firm, które prowadzą systematyczną działalność twórczą w celu zwiększenia oraz wykorzystania zasobów wiedzy. Zasoby wiedzy służą zaś tworzeniu nowych zastosowań. Ulga obejmuje zarówno badania naukowe, jak i prace rozwojowe.
Dla większości firm ulga B+R dotyczy najczęściej działań związanych z opracowywaniem nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzaniem do nich znaczących usprawnień.
Co istotne, mogą to być nowości lub ulepszenia z punktu widzenia danej firmy, a nie świata. Nie chodzi zatem o stworzenie innowacyjnych rozwiązań na skalę światową, a zdecydowanie bardziej lokalną – wewnątrz przedsiębiorstwa. Jest to jedna z głównych cech odróżniających ulgę B+R od dotacji unijnych na działalność badawczo-rozwojową.
Ulga ta nie jest związana z żadną branżą. Nie ma również znaczenia wielkość firmy – dotyczy zarówno mikroprzedsiębiorców, jak i dużych przedsiębiorstw. Powinny nią zainteresować się szczególnie firmy produkcyjne, w przypadku których projektowanie i tworzenie zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów jest nieodłączną cechą działalności. Ulga nie obejmuje działań rutynowych czy okresowych zmian wprowadzanych do produktów, choćby o ile takie zmiany mają charakter usprawnień.
Warto też podkreślić, iż projekty nie muszą zakończyć się sukcesem (tj. nie muszą być wdrożone), aby móc je zakwalifikować do ulgi B+R.
Wdrożenia ulgi B+R w branży obróbki plastycznej metali
Stosowanie ulgi B+R zostało potwierdzone np. dla branży obróbki metali przez organy podatkowe. Spółka opracowała m.in.:
- detal spełniający normy w podanych przez klienta widełkach oraz z uwzględnieniem jego przeznaczenia,
- narzędzie spełniające zdefiniowane normy i cechy oraz wykonała serie próbne detali z wykorzystaniem narzędzia,
- rozwiązanie dotyczące uzyskania dwóch detali na jednym narzędziu z pominięciem podprocesów, spełniających wysokie wymagania jakościowe, efekt prac rozwojowych pozwolił na zwiększenie efektywności i obniżenie materiałochłonności produkcji,
- procesy produkcyjne prowadzące do uzyskania detali z różnego gatunku materiałów o różnych adekwatnościach tłocznych na narzędziach uniwersalnych,
- zwiększenie przyczepu gumy wykorzystywanej w detalu przez klienta (z uwzględnieniem docelowego środowiska pracy detalu).
- technologię produkcji korpusu z zakuwką, co wymagało nowego podejścia przy projektowaniu procesów produkcji ze względu na kształt detalu,
- technologię produkcji zapewniającej wykonanie detalu zgodnego z zakładanymi parametrami z uwzględnieniem na etapie produkcji anizotropii metalu wybranego przez klienta.
Dyrektor Krajowej Izby Skarbowej w wydanych interpretacjach indywidualnych potwierdził, iż taka działalność mieści się w definicji działalności B+R.
Ulga B+R: co podlega odliczeniu?
W celu skorzystania z ulgi B+R konieczne jest prowadzenie odpowiedniej ewidencji. Pozwoli ona zidentyfikować wszystkie koszty mogące stać się podstawą odliczeń.
Sama ulga działa bowiem w ten sposób, iż umożliwia ponowne (a w przypadku wynagrodzenia – podwójne) odliczenie kosztów od przychodów.
Nie są to bowiem tylko koszty związane z wynagrodzeniem pracowników (oraz osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, jak umowa zlecenia czy o dzieło).
Do kosztów kwalifikowanych wchodzą również składki ubezpieczeniowe czy wpłaty na Pracownicze Plany Kapitałowe w części finansowanej przez pracodawcę.
Pełen katalog obejmuje również:
- nabycie materiałów i surowców wykorzystywanych do działalności B+R,
- sprzęt specjalistyczny (niebędący środkiem trwałym),
- ekspertyzy,
- opinie,
- usługi doradcze,
- odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej.
Kosztami kwalifikowanymi są również odpisy amortyzacyjne od kosztów prac rozwojowych oraz od pozostałych środków trwałych bądź WNiP wykorzystywanych w ramach działalności B+R.
Odliczeniu podlegają również koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego.
Co o ile spółka ma straty?
Jeżeli firma ma stratę, to nie może odzyskać nadpłaty podatku – powyższe stwierdzenie jest oczywiste. Nie oznacza to jednak, iż powinna rezygnować z ubiegania się o ulgi podatkowe. Również dla takich firm przewidziane są konkretne rozwiązania.
Cykl życia projektów u innowacyjnych przedsiębiorstw często wiąże się z tym, iż na początku ponoszą one wydatki na inwestycje, aby w przyszłości korzystać z wypracowanych rozwiązań.
Spółki posiadające stratę jak najbardziej mogą i powinny aplikować o pełen zakres dostępnych im ulg podatkowych (B+R, ulga na ekspansję, ulga na prototyp, ulga na robotyzację czy ulga na innowacyjnych pracowników).
Przede wszystkim przepisy bezpośrednio pozwalają na rozpoznanie ulg podatkowych w przyszłości (do 6 lat!). Oznacza to, iż o ile podatnik poniósł za 2023 rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonać będzie mógł jeszcze w zeznaniu za rok 2029.
Ale to nie wszystko. Ustawodawca wręcz zachęca do bieżącego rozliczania poprzez dodatkowe instrumenty, które mają „zmobilizować” podatników do bieżącego rozliczania ulg podatkowych, choćby o ile podmioty te ponoszą stratę.
Najlepszy przykład to ulga na innowacyjnych pracowników. Innowacyjny pracownik to taki, którego przynajmniej 50% czasu poświęcane jest na projekty B+R.
Ulga ta umożliwia wykorzystanie nieodliczonej ulgi badawczo-rozwojowej na zaliczki na podatek dochodowy od tzw. innowacyjnych pracowników. Innymi słowy – nieotrzymana kwota zwrotu z ulgi badawczo-rozwojowej opłaca w firmach zaliczki PIT na takich pracowników.
Elementem „mobilizującym” z punktu widzenia ustawodawcy jest to, iż można skorzystać z tego tylko w do końca roku podatkowego, w którym zostało złożone zeznanie. Tym samym, o ile firmy nie skorzystają z tego w tym roku, to możliwość wykorzystania jej w zakresie zaliczek na podatek PIT w odniesieniu do ulgi za 2023 rok przepadnie.
Czytaj też >> Procesy obróbki cieplnej i odlewnictwa z wykorzystaniem pieców przemysłowych
Formalne zgłoszenie
Po zidentyfikowaniu projektów B+R i prawidłowym ich zaewidencjonowaniu kolejnym etapem jest poprawne rozliczenie.
Opisywane wcześniej koszty kwalifikowane ponoszone w związku z prowadzeniem działalności B+R muszą być ujęte w rocznym zeznaniu podatkowym za rok, w którym zostały poniesione. Zatem aby skorzystać z ulgi, należy złożyć odpowiedni załącznik do rocznego zeznania podatkowego:
- Załącznik PIT/BR do zeznania PIT-36 lub PIT-36L;
- Załącznik CIT/BR do zeznania CIT-8, CIT-8A lub CIT-8B.
Warto mieć na uwadze, iż niektóre spółki nie mogą jednak skorzystać z ulgi, pomimo prowadzenia odpowiedniej działalności. Dotyczy to tych spółek, które są opodatkowane ryczałtem od dochodów spółek (tzw. estońskim CIT), czy w zakresie tej części, która jest prowadzona w specjalnych strefach ekonomicznych lub na podstawie decyzji o wsparciu.
Podsumowanie: ulga B+R
Warto przeanalizować, czy firma z racji prowadzonej działalności nie powinna skorzystać z oferowanych przywilejów. Zwłaszcza, iż z ulgi tej mogą korzystać konkurenci, w tym konkurenci na innych rynkach. W tej czy innej postaci pojawia się ona zarówno w UE, jak i w Stanach Zjednoczonych czy Chinach. Ulga B+R nie wymusza dodatkowych działań po stronie firm. Wymaga jedynie poprawnego ewidencjonowania tych działań, które i tak przedsiębiorstwa podejmują, aby stać się bardziej konkurencyjnymi.
Warto również pamiętać, iż ulga B+R jest jedną z wielu ulg podatkowych (wraz z IP-BOX, ulgą na ekspansję, ulgą na prototyp, ulgą na robotyzację czy ulgą na innowacyjnych pracowników), które łącznie tworzą krajobraz wsparcia dla innowacyjnych przedsiębiorstw w polskim systemie podatkowym.