
Przymrozki wiosenne wywołują ogromne straty. A zakup urządzeń, które zapobiegają negatywnym skutkom przymrozków kosztują krocie. Ale ministerstwo rolnictwa wyjaśnia skąd rolnicy mogą uzyskać dotacje na walkę z przymrozkami, w tym na zakup maszyn i urządzeń.
Wiosenne przymrozki wywołują ogromne straty w rolnictwie
– Wiosną 2025 roku w wielu miejscach w Polsce wystąpiły przymrozki, które zniszczyły wiele upraw. Uszkodzenia dotyczyły głównie drzew i krzewów owocowych, ale także rzepaku, kukurydzy i wielu gatunków warzyw. Zjawisko to miało miejsce także w poprzednim roku i kilku wcześniejszych latach – zauważa w interpelacji poselskiej Mirosław Maliszewski, szef sejmowej komisji rolnictwa i jednocześnie prezes Związku Sadowników RP.
W 2024 roku tylko producenci owoców i winogron, poszkodowani wskutek wiosennych przymrozków, otrzymali łącznie 470 mln zł. A same straty były znacznie wyższe. W 2025 roku przymrozki wiosenne w niektórych regionach kraju wywołały straty na poziomie choćby 90-100 proc. Tak było chociażby w okolicach Proszowic, Sandomierza, ale też na Dolnym Śląsku, Lubelszczyźnie, Małopolsce, Kujawach i Warmii.
Zakup urządzeń zapobiegających przymrozkom jest bardzo wysoki
– Jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania skutkom wiosennych przymrozków jest ciągłe zraszanie roślin wodą, mieszanie powietrza różnego typu wiatrakami, stosowanie mobilnych urządzeń oddających ciepło ze spalania np. gazu, stawianie piecyków, w których spalany jest brykiet drzewny, podnosząc w ten sposób temperaturę wokół roślin. Koszt zakupu każdego z systemów jest bardzo wysoki. Dlatego wielu plantatorów nie jest w stanie pokryć go w 100 proc. z własnego budżetu – dodaje Mirosław Maliszewski.
Poseł dopytuje też resort rolnictwa czy rolnicy mogą liczyć na jakiekolwiek dotacje na walkę z przymrozkami. Poniżej przedstawiamy wyjaśnienia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na ten temat.
Dotacje na walkę z przymrozkami z inwestycji w gospodarstwa rolne zwiększające konkurencyjność
Jak wskazuje resort rolnictwa jedną z możliwości uzyskania dotacji na walkę z przymrozkami jest ich pozyskanie w ramach interwencji 10.1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność (dotacje). W ramach tej interwencji wspierane są operacje w czterech obszarach.
– Biorąc pod uwagę zakres tych obszarów to inwestycje związane z ochroną upraw przed skutkami przymrozków mogłyby być wspierane w obszarze B. Czyli pomoc na operacje dotyczące wyłącznie produkcji ekologicznej w gospodarstwach prowadzących produkcję ekologiczną na rynek – wyjaśnia Stefan Krajewski, nowy minister rolnictwa.
Oto jakie trzeba spełnić warunki, żeby otrzymać dotacje w obszarze B:
- Rolnik musi prowadzić działalność rolniczą, z której uzyskał przychód ze sprzedaży produktów ekologicznych lub produktów w okresie konwersji, w wysokości co najmniej 45 tys. zł.
- Gospodarstwo powinno mieć powierzchnię użytków rolnych nie większą niż 300 ha. Natomiast wielkość ekonomiczna gospodarstwa w roku wyjściowym wynosi co najmniej 25 tys. euro i nie więcej niż 250 tys. euro.
- Co najmniej 80 proc. powierzchni użytków rolnych (lub 50 proc. UR i cała produkcja zwierzęca objęta operacją) jest objęta systemem rolnictwa ekologicznego.
- Operacja musi w ciągu 5 lat od przyznania pomocy doprowadzić do wzrostu wartości dodanej brutto (GVA) w gospodarstwie o co najmniej 10 proc. w stosunku do roku wyjściowego.
- Operacja obejmuje wyłącznie inwestycje (materialne lub niematerialne) bezpośrednio związane z obszarem produkcji ekologicznej.
- Operacja uzyskała co najmniej 4 punkty za kryteria wyboru obowiązujące w danym naborze.
Dofinansowanie z Inwestycji, w tym dotacje na walkę z przymrozkami, ARiMR udziela w formie refundacji części poniesionych kosztów kwalifikowalnych. Maksymalny limit to 65 proc. kosztów kwalifikowalnych.
Dotacje na walkę z przymrozkami w ramach Rozwoju małych gospodarstw
Jak podaje resort rolnictwa, rolnicy, którzy mają mniejsze gospodarstwa mogą ubiegać się o dotacje na walkę z przymrozkami w ramach interwencji Rozwój małych gospodarstw (I.10.5). Mogą z niej skorzystać rolnicy, którzy posiadają gospodarstwa rolne o wielkości ekonomicznej mniejszej niż 25 tys. euro.
Inwestycje związane z ochroną upraw przed przymrozkami mogą być wspierane w ramach operacji dotyczących:
- produkcji rolnej lub produkcji i przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytworzonych metodami innymi niż ekologiczne,
- produkcji ekologicznej lub produkcji i przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytworzonych metodami ekologicznymi.
Dotacje przyznawane są w formie ryczałtu na realizację biznesplanu i wypłacane w dwóch ratach:
- 120 tys. zł dla gospodarstw rozpoczynających działalność w ramach krótkiego łańcucha dostaw (rolniczy handel detaliczny, sprzedaż bezpośrednia, dostawy bezpośrednie) oraz dla gospodarstw prowadzących produkcję ekologiczną.
- 100 tys. zł dla pozostałych gospodarstw.
Wysokość ryczałtu to maksymalnie 85 proc. kosztów operacji.
Dotacje na walkę z przymrozkami z Premii dla młodych rolników
Inwestycje związane z ochroną upraw przed skutkami przymrozków mogą być także finansowane z Premii dla młodych rolników. W ramach tych inwestycji uwzględnia się chociażby zakup nowych maszyn, urządzeń, wyposażenia, sprzętu, służących wsparciu wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży.
Na dodatek katalog możliwych w tej interwencji inwestycji nie jest zamknięty. A to oznacza, iż można wspierać niewymienione w nim inwestycje w środki trwałe. Ważne, aby wpisywały się w spójną koncepcję rozpoczynania i rozwoju działalności rolniczej w gospodarstwie. Co więcej, pozostałe 30 proc. kwoty premii młody rolnik może przeznaczyć na inne działania związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej.
Premia dla młodych rolników przyznawana jest w formie płatności ryczałtowej. Młody rolnik może dostać do 200 tys. zł wsparcia.
O dofinansowanie mogą starać się też organizacji producentów owoców i warzyw
Resort rolnictwa wskazuje, iż o dotacje na urządzenia zapobiegające przymrozkom mogą strać się także organizacje producentów owoców i warzyw. O ile tylko realizują programy operacyjne trwające od 3 do 7 lat.
Jedną z interwencji jest „Poprawa infrastruktury służącej do planowania i organizacji produkcji…” (1.7.1). W jej ramach można sfinansować inwestycje służące do ochrony drzew i krzewów owocowych oraz upraw warzywnych przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, w tym przymrozkami. Jak podaje resort rolnictwa, w tej interwencji można kupić chociażby urządzenia do mieszania powietrza, nagrzewnice przeciwprzymrozkowe oraz generatory dymu.
Kredyty preferencyjne na urządzenia zapobiegające przymrozkom
Ronicy, którzy chcą kupić urządzenia do zapobiegania przymrozkom mają także możliwość skorzystania z dwóch form preferencyjnych kredytów.
Pierwszy z nich kredyt z gwarancją w ramach Funduszu Gwarancji Rolnych Plus (FGR Plus). Jest to instrument wsparcia zwrotnego, który ułatwiaj rolnikom uzyskanie kredytu poprzez oferowanie gwarancji bankowej przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).
W ramach FGR Plus rolnicy mogą uzyskać gwarancję do 5 mln zł, jako zabezpieczenie do 80 proc. wartości kredytu inwestycyjnego. Do tego można też otrzymać dotację na spłatę choćby do 100 proc. odsetek przez okres 2 lat.
Drugą z pożyczek, które można przeznaczyć na zakup urządzeń zapobiegających przymrozkom jest kredyt preferencyjny z ARiMR. Kwota kredytu nie może przekroczyć:
- 5 mln zł oraz 80 proc. wartości nakładów inwestycyjnych w przypadku inwestycji w gospodarstwie rolnym;
- 8 mln zł oraz 70 proc. wartości nakładów inwestycyjnych w przypadku inwestycji w dziale specjalnym produkcji rolnej.
Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może przekraczać stopy referencyjnej WIBOR 3M powiększonej o nie więcej niż 2,5 punktu procentowego. w tej chwili oprocentowanie dla kredytobiorcy wynosi 7,7200 proc.
Kiedy złożyć wniosek o dotacje na walkę z przymrozkami?
Rolnicy, którzy chcą uzyskać dotacje na urządzenia zapobiegające przymrozkom powinni pamiętać też o terminach naborów wniosków. W najbliższym czasie zakończy się nabór wniosków na Premie dla młodych rolników. ARiMR kończy przyjmowanie wniosków 31 lipca. Agencja informuje, iż jak na razie około 1 tys. młodych rolników złożyło wnioski. W tym roku na to wsparcie przeznaczono 811 mln zł.
Natomiast o dotacje na rozwój małych gospodarstw będzie można złożyć wniosek od 1 października do 28 listopada. W przypadku dofinansowania na grup producentów owoców i warzyw, to ARiMR zakończyło przyjmowanie wniosków 25 lipca. ARiMR kolejny nabór zorganizuje prawdopodobnie w 2026 roku.
Przeczytaj także ten artykuł: Dopłaty dla rolników do zmiany. w tej chwili gospodarze tracą dotacje prze pośredników