2 dni temu
Na dotacje unijne na rolnictwo składają się dopłaty bezpośrednie oraz dotacje rozwojowe. Teoretycznie polscy rolnicy mogą liczyć na płatności zbliżone do średniej unijnej. A jak to wygląda w rzeczywistości?
Dotacje unijne idą na dopłaty bezpośrednie a nie na rozwój gospodarstw
Jeśli chodzi o dotacje unijne na rolnictwo, to Polska wyróżnia się na tle innych państw UE. Nasz kraj zdecydował się na największe przesunięcie na dopłaty bezpośrednie ze środków przeznaczonych pierwotnie na dotacje rozwojowe. W przypadku Polski to aż 29% dotacji rozwojowych, które zasiliły budżet na dopłaty.
Za to 11 państw zmniejszyło wydatki na dopłaty bezpośrednie i przeznaczyło je na dotacje na rozwoju. Niemcy w ten sposób przesunęły 12% swojego budżetu, a Holendrzy aż 21%. Z tego powodu Polska jest jednym z państw, które najwięcej dotacji przeznacza na dopłaty bezpośrednie – jest to ok. 80% tych środków. Podobny odsetek na płatności bezpośrednie przeznaczają tylko Belgia (obszar Walonii), Dania, Hiszpania, Irlandia, Węgry i Szwecja
Dotacje unijne dla młodych rolników znacznie wyższe w Niemczech niż w Polsce
Komisja Europejska w swoim zestawieniu dot. Wspólnej Polityki Rolnej na 2023-2027 określiła, iż średni poziom dopłat bezpośrednich do hektara w UE będzie wynosić 261 euro rocznie. Polska pod tym względem jest nieco poniżej średniej, bo nasi rolnicy, według tych założeń, mają otrzymywać co roku 252 euro/ha. To więcej niż gospodarze z Słowacji (219 euro), Portugalii (215), Rumunii (204 euro) czy Łotwy (193 euro). Ale więcej dostają gospodarze z Walonii (359 euro), Danii (321 euro), Włoch (348 euro).
Polsce rolnicy dostają nieco niższe dopłaty bezpośrednie niż średnia unijna
fot. Canva
Z tych danych wynika, iż niemieccy farmerzy mogą średnio liczyć na 248 euro dopłat unijnych do ha. Ale Niemcy dużo więcej wydają na wsparcie młodych rolników. W Polsce gospodarz rozpoczynający prowadzenie gospodarstwa może liczyć na 60 euro dopłaty do ha. Ale w Niemczech młody farmer dostanie 134 euro/ha, czyli ponad 2-krtonie więcej! Niestety Polska ma jedną z najniższych kwot wsparcia dla młodych rolników – niższą ma tylko Rumunia i Łotwa.
W Polsce młody rolnik dostanie średnie 60 euro dopłaty do ha, a w Niemczech aż 134 euro/ha, czyli ponad 2-krtonie więcej!
Ile dotacji unijnych otrzymują gospodarstwa w Polsce i innych krajach UE?
Ale to tylko wyliczenia KE na podstawie deklaracji państw członkowskich. A jak to wygląda w realnym życiu? interesujące dane wychodzą po zestawieniu wydatków z Europejskiego Funduszu Gwarancji Rolnych oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi za 2023 roku z liczbą gospodarstw rolnych w danym kraju (Eurostat 2020 r.).
Na podstawie tych danych można wywnioskować, iż średnio gospodarstwo w 2023 roku otrzymało następujące dotacje:
- Polska – 3 660 euro;
- Włochy – 5 204 euro;
- Niemcy – 23 517 euro;
- Francja – 23 891 euro;
- Dania – 24 767 euro.
Fakt, iż to tylko statystyka, ale pokazuje dość znaczne dysproporcje we wsparciu dla gospodarstw.
Niekorzystna struktura beneficjentów dopłat bezpośrednich
Na niekorzyść dla polskiego rolnictwa wypada także struktura beneficjentów dopłat bezpośrednich. Z danych KE za 2021 rok wynika, iż w Danii ponad 60% wszystkich płatności bezpośrednich trafia do gospodarstw od 20 do 150 ha, z czego 26% do tych o areale 50-100 ha. W Niemczech niemal 30% dopłat skierowano do gospodarstw do 20 do 50 ha, a 60% płatności trafia do gospodarstw od 10 do 100 ha. We Francji aż połowa dopłat trafia do gospodarstw od 20 do 50 h. Natomiast w Polsce aż 45% dopłat trafia do rolników z gospodarstwem od 2 do 10 ha, a kolejne 18% do jeszcze mniejszych.
Jak rozwijałoby się nasze rolnictwo z modelem dotacji unijnych z Francji?
Biorąc pod uwagę, iż ponad 60% płatności trafia do gospodarstw poniżej 10 ha, to nie wróży dobrze rozwojowi średnich i dużych polskich gospodarstw. Brakuje im kapitału na rozwój, na który mogą liczyć ich konkurenci z Niemiec, Francji czy Danii. Mimo tego, w ciągu dekady wartość ekonomiczna polskich gospodarstw znacznie się umocniła. Jaka transformacja polskich gospodarstw by przebiegała, gdyby redystrybucja dotacji unijnych była podobna do modelu duńskiego czy francuskiego?
Źródło: PE, FADN, KE,
