6 lat temu
To już osiem lat, gdy krytykowałem na blogu tekst Adama Leszczyńskiego o zamkniętych osiedlach, w którym Leszczyński pisał, iż ludzie chcą na takich mieszkać, bo im się to kojarzy z „prestiżem”. Apelowałem wtedy, żeby sprawdził ceny stołecznych nieruchomości, a łacno się przekona, iż w tym mieście trzeba potężnie dopłacić do BRAKU ogrodzenia.
Nabywcy nie wybierają ich z pragnienia prestiżu, tylko z (realatywnej) biedy. Wszyscy byśmy woleli mieszkać a to w willi w Konstancinie, a to w kamienicy na starym Mokotowie, ale cóż począć, kiedy ktoś ma zdolność tylko na grodzone osiedle w Białołęce.
Niestety, ten błąd kojarzenia zamkniętego osiedla z bogactwem ciągle powraca, między innymi w ostatniej debacie uruchomionej przez portal gazeta.pl. Co gorsza, pojawia się tam też błąd mylenia klasy średniej z elitami – no po kim jak po kim, ale po Sroczyńskim bym jednak oczekiwał, iż czytał Gdulę, więc to odróżnia.
Więc jeszcze raz: elity mieszkają w rezydencjach. Osiedla i kamienice, grodzone lub nie, to domena różnych segmentów klasy średniej.
Uporczywe mylenie jednego z drugim to element propagandy systemu kapitalistycznego (czyli jak mawiamy w marksizmie: nadbudowy). Gdula lapidarnie nazwał to „robieniem klasy średniej przez klasę wyższą w bambuko”.
Ludzie, którzy wysyłają swoje dzieci do prywatnych szkół, w których czesne wynosi 11.000 MIESIĘCZNIE (to ulubiony przykład Gduli, odwołujący się do szkoły istniejącej w rzeczywistości) mówią do lemingów „razem tworzymy elitę”. I część lemingów niestety to łyka.
Dopóki to będzie trwać – trwać będzie robienie klasy średniej w bambuko. Albo też, jak to opisałem na swoim blogasku, „blejmowanie wiktima”.
W ten sposób, dajmy na to, za winnych kryzysu w mediach uznajemy dziennikarzy – a nie tych, którzy tymi mediami zarządzali i zarządzają. Winnymi problemów służby zdrowia są lekarze, a nie ministerstwo – i tak dalej.
Publicyści portalu domagają się od klasy średniej, żeby wzięła trochę większy kredyt i dopłaciła do mieszkania w jakiejś zacnej kamienicy na starym Mokotowie, starych Bielanach czy starej Ochocie, gdzieś gdzie się będzie mieszkać z lokatorami komunalnymi, a to żeby „polskie elity przestały być ślepe”.
Elity się od tego nie zmienią – będą mieszkać dalej tam, gdzie przedtem. W swej prywatnej miejscowości Chobielin-Dwór. Albo w willi na Ikara, bo z tą równością w PRL więcej mitu niż prawdy.
I dalej będą ślepe na „zmiany nastrojów społecznych”, bo zawsze takie były. Elity PRL do wieczora 4 czerwca 1989 zamartwiały się tym, co to będzie, jeżeli ustaleń Okrągłego Stołu nie da się wypełnić z powodu zbyt dobrego wyniku PZPR w wyborach.
Elity sanacyjne dopiero we wrześniu 1939 zrozumiały, iż kierowały domkiem z kart. Elity endeckie były autentycznie zaskoczone w maju 1926, iż społeczeństwo nie stanęło masowo w ich obronie – i tak dalej.
Historia byłaby bardzo nudna, gdyby elity dysponowały jakimś niezawodnym hyperczujnikiem do wyczuwania nastrojów. Na szczęście od czasu do czasu są zaskoczone jak PiS protestami.
Mam dobrą wiadomość dla publicystów portalu – względna homogenność nowego osiedla utrzymuje się przez dekadę, dwie. Potem wszystko i tak się samo miesza.
Nabywcy na rynku pierwotnym z natury rzeczy są homogenni, bo selekcjonuje ich niewidzialna ręka rynku – zwykle jak określimy warunki tak, iż „młode rodziny ze zdolnością kredytową na tyle a tyle”, to wyjdzie nam grupa ludzi mniej więcej tak samo ubranych, jeżdżących mniej więcej takimi samymi pojazdami, pracujących w mniej więcej takich samych instytucjach.
Po dwudziestu paru latach jednak na tym osiedku nabywcy z rynku wtórnego będą się mieszać z tymi, którzy mają mieszkanie po rodzicach albo po byłym małżonku. I będziecie mieli tą waszą wymarzoną różnorodność.
Podobnie przecież było w tych wyidealizowanych starych kamienicach. W przedwojennej Warszawie budowano całe kwartały dla ludzi wykonujących ten sam zawód, jak „Żoliborz Dziennikarski” czy „Żoliborz Urzędniczy”. A i w powojennej – starzy warszawiacy wiedzieli, iż to jest osiedle dla wojskowych, a tamto dla ubeków.
W tej sprawie choćby nie bardzo jest więc o czym debatować, bo w ogóle nie istnieje problem zasługujący na dyskusję. Można tylko bezsensownie nabijać odsłony reklamowe, żeby elity sobie wypłaciły premię i dywidendę.
