Europejski Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi — nowa wieś, nowe pokolenia, nowe wyzwania

W dniach 8–10 maja w Poznaniu odbywa Europejski Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi. To wyjątkowe wydarzenie zgromadziło liderów życia wiejskiego, rolników, naukowców, polityków oraz działaczy społecznych z całej Europy. Wspólnie debatują nad przyszłością wsi, rolą kobiet, młodzieży i nauki w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich.

Europejski Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi, organizowany w ramach polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, stał się przestrzenią dialogu na temat przemian społecznych, wyzwań edukacyjnych i ekonomicznych oraz przyszłości obszarów wiejskich w Polsce i Europie. W wydarzeniu uczestniczy ponad 4500 uczestników, w tym 118 prelegentów, 18 ministrów oraz przedstawiciele młodego pokolenia rolników.

Europejski Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi — kobiety siłą napędową przemian

Jeszcze niedawno kobiety określano mianem „menedżerek biedy”. Dziś jednak są one liderkami lokalnych zmian. Dlatego, iż to właśnie one, jako rolniczki, przedsiębiorczynie, społeczniczki oraz animatorki kultury, zmieniają wiejską rzeczywistość na nowoczesną, aktywną i otwartą.

Wiceministra Magdalena Sobkowiak-Czarnecka podkreśliła, iż procesy cyfryzacji oraz dostęp do funduszy unijnych sprawiły, iż kobiety mogą w tej chwili prowadzić działalność gospodarczą bez opuszczania rodzinnej wsi. To, co niegdyś wydawało się niemożliwe, teraz – dzięki tym przemianom – stało się codziennością.

Konflikty społeczne na wsi — jak zapobiec?

Ponieważ coraz więcej mieszkańców miast osiedla się na wsiach, wzrasta ryzyko konfliktów społecznych. Jak wskazano podczas panelu „Produkcja żywności jako najważniejszy element tożsamości wsi”, rolnictwo, choć podstawowe dla funkcjonowania wsi, bywa postrzegane jako uciążliwość. Głośne maszyny, zapachy czy nocne prace polowe wywołują frustrację nowych mieszkańców.

Zgadzam się, iż wieś to przede wszystkim miejsce prowadzenia produkcji rolnej. Uważam jednak, iż najpierw powinna zostać przeprowadzona debata i rozmowy pomiędzy stronami. Zapisy prawne powinny być ich następstwem, a nie punktem wyjścia – zauważył Michał Kołodziejczak, sekretarz stanu w MRiRW.

Wobec tego uczestnicy panelu byli zgodni, iż to dialog, a nie restrykcje, powinien stanowić fundament rozwiązywania sporów na wsi.

W pierwszym dniu Europejskiego Kongresu Odnowy i Rozwoju Wsi odbył się panel ,,Produkcja żywności jako najważniejszy element tożsamości wsi”, w którym uczestniczył m.in. wiceminister Michał Kołodziejczak.

Młodzi rolnicy — bariery i wyzwania

Jeśli chodzi o przyszłość obszarów wiejskich, nie sposób pominąć roli młodzieży. Dlatego podczas Europejskiego Kongresu Odnowy i Rozwoju Wsi zorganizowano panel poświęcony wyzwaniom, z jakimi mierzy się młode pokolenie rolników.

Wyzwania dla młodych rolników nie zmieniły się od dekad, na co zwrócił uwagę Rūdolfs Pulkstenis – wiceprzewodniczącym Europejskiej Rady Młodych Rolników (CEJA):

Najważniejsze problemy dotykające młodych rolników to dostęp do ziemi, dostęp do inwestycji i dostęp do kapitału. Istotną barierą jest również ograniczony dostęp do nowoczesnej wiedzy i praktycznych umiejętności.

W ostatnich latach wzrosła konkurencja, a my jako młodzi rolnicy nie mamy dobrej pozycji negocjacyjnej. Trudno zakupić nową ziemię, trudno też o alternatywne finansowanie.

Europejski Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi — rolnictwo potrzebuje nauki

Zważywszy na dynamiczne zmiany klimatyczne i technologiczne, nauka – wedle ekspertów obecnych na Kongresie – musi iść w parze z praktyką. Dlatego też przedstawiciele instytucji badawczych oraz uczelni rolniczych podkreślili konieczność współpracy z rolnikami.

Praktycy są dla naukowców głosem rozsądku. Zapobiegają odrywaniu się nauki od rzeczywistości, do której ta ma tendencje. Ponadto to potrzeby rolników są często punktem wyjścia do prowadzenia badań naukowych. – stwierdził prof. Mariusz Matyka z IUNG-PIB.

Nie chodzi jedynie o testowanie nowych technologii, ale także o wspólne tworzenie innowacyjnych rozwiązań – od metod nawożenia po maszyny rolnicze. Dzięki temu możliwe jest wprowadzanie zmian, które mają sens zarówno z naukowego, jak i praktycznego punktu widzenia.

Uczestnicy debaty ,,Rola nauki w kreowaniu rolnictwa i rozwoju wsi przyszłości”.

fot. MRiRW

Europejski Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi — wspólna przyszłość Europy

Jak zauważył Adam Nowak, podsekretarz stanu w MRiRW, Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi odbywał się nie tylko w szczególnym czasie, ale także w ważnym momencie politycznym – w trakcie polskiej prezydencji w Radzie UE. Bowiem rozwój wsi to nie tylko temat lokalny, ale wspólna sprawa całej Europy.

Nie ma bezpieczeństwa żywnościowego bez rolników i bez zrównoważonego rozwoju wsi – podsumował Nowak.

Trwający Europejski Kongres jest więc nie tylko miejscem spotkań i debat. ale także platformą wymiany doświadczeń, która powinna zaowocować konkretnymi rozwiązaniami na rzecz obszarów wiejskich w Polsce i całej UE.

Źródło: MRiRW