Grunt pod trawą zmienia status. Kiedy działka staje się TUZ?

W odpowiedzi na wniosek złożony przez Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, będący realizacją uchwały z Posiedzenia Krajowej Rady z dnia 10 kwietnia 2025 r., Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło oficjalną interpretację przepisów dotyczących potwierdzania statusu użytków rolnych, a w szczególności trwałych użytków zielonych (TUZ).

Grunt pod trawą zmienia status. Kiedy działka staje się TUZ?

Czym są trwałe użytki zielone według prawa unijnego?

Zgodnie z art. 4 ust. 3 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2021/2115, trwałe użytki zielone i pastwiska trwałe to:

„Grunty wykorzystywane do uprawy traw lub innych zielnych roślin pastewnych (zarówno samosiewnych, jak i wysiewanych), które nie były objęte zmianowaniem upraw przez okres co najmniej pięciu lat.”

Dodatkowo, państwa członkowskie mogą rozszerzyć tę definicję o grunty, które w tym czasie nie były zaorane, uprawiane ani ponownie obsiane innymi gatunkami. TUZ mogą zawierać również krzewy i drzewa – pod warunkiem, iż możliwy jest wypas zwierząt, a dominującą roślinnością pozostają trawy i zielne rośliny pastewne.

Definicja TUZ w polskim prawie

Zasady unijne zostały przeniesione do krajowego porządku prawnego — konkretnie do art. 2 pkt 29 ustawy o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej. Przepis ten precyzuje, że:

„Trwałe użytki zielone to grunty wykorzystywane do uprawy traw lub innych zielnych roślin pastewnych (samosiewnych lub wysiewanych), które nie były objęte zmianowaniem upraw przez minimum pięć lat.”

Istotne jest również, iż zaoranie, uprawa lub wysiew innego gatunku należącego do traw lub roślin pastewnych nie zmienia klasyfikacji gruntu jako TUZ, z wyjątkiem przypadków wysiewu traw w siewie czystym.

Co to oznacza dla rolników?

Zgodnie z wyjaśnieniem Ministerstwa, jeśli na gruncie ornym przez okres pięciu lat wysiewane są mieszanki traw – niezależnie od tego, czy są to mieszanki jednoroczne, czy wieloletnie – grunt ten uzyskuje status trwałego użytku zielonego. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy na działce prowadzona jest uprawa traw w siewie czystym — wówczas grunt zachowuje status gruntu ornego.

Praktyczne konsekwencje

Interpretacja ta ma istotne znaczenie dla gospodarstw rolnych, szczególnie przy:

• planowaniu płatności bezpośrednich i ekoschematów,
• określaniu przeznaczenia działek w ewidencji gruntów,
• stosowaniu zasad utrzymania TUZ (np. zakazu przekształcania),
• planowaniu rotacji upraw i zobowiązań agrośrodowiskowych.

Rolnicy — uważajcie na trwałość użytkowania!

Ministerstwo jednoznacznie potwierdziło, iż forma użytkowania gruntu decyduje o jego statusie prawnym. Warto więc analizować planowanie zasiewów w dłuższej perspektywie czasowej, by uniknąć niezamierzonej zmiany klasyfikacji użytków rolnych, co może wpłynąć na wymogi płatności i obowiązki wobec administracji rolnej.