Inwestycje w gospodarstwie bez ARiMR? Z pomocą przychodzi FGR Plus. Jak to działa?

Trudności z uzyskaniem dotacji z ARiMR sprawiają, iż rolnicy i przedsiębiorcy coraz częściej szukają innych źródeł finansowania inwestycji. Jednym z najbardziej atrakcyjnych rozwiązań jest Fundusz Gwarancji Rolnych Plus (FGR Plus) – instrument finansowy w ramach PS WPR 2023-2027, który łączy gwarancję bankową z dopłatą do spłaty odsetek. Dzięki temu można szybciej i łatwiej zdobyć kapitał na rozwój gospodarstwa, przetwórstwa czy usług dla rolnictwa i leśnictwa – bez długiego oczekiwania na nabory i decyzje Agencji.

Instrumenty finansowe wspierające sektor rolny i przetwórstwo rolno-spożywcze coraz częściej stanowią realną alternatywę dla tradycyjnych dotacji inwestycyjnych. Przykładem takiego rozwiązania jest Fundusz Gwarancji Rolnych Plus (FGR Plus), wdrażany przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), który łączy dwie formy pomocy: gwarancję bankową oraz dopłatę do spłaty odsetek od kredytu. FGR Plus finansowany z PS WPR 2023-2027 i jest kontynuacją FGR z PROW 2014-2020. Głównym zadaniem funduszu jest wsparcie gospodarstw rolnych, przedsiębiorstw przetwórstwa rolno-spożywczego oraz (jako nowość) przedsiębiorstw świadczących usługi na rzecz rolnictwa i leśnictwa w dostępie do kredytów poprzez udzielanie gwarancji jako zabezpieczenie spłaty. Obok gwarancji można uzyskać dotacje na spłatę odsetek.

Fundusz Gwarancji Rolnych Plus – mało znany, choć dostępny od lat

Fundusz ten, mimo iż dostępny i funkcjonuje na rynku od wielu lat, pozostaje relatywnie mało znany, a może stanowić istotne wsparcie dla szerokiego kręgu beneficjentów PS WPR – zarówno rolników, jak i przedsiębiorców. W ostatnich latach wielu rolników, przetwórców i przedsiębiorców z sektora rolno-spożywczego przekonało się, jak trudno zdobyć bezpośrednią dotację z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich lub Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej (PS WPR). Ograniczone budżety, koszty kwalifikowane, skomplikowane kryteria punktowe, długi czas rozpatrywania wniosków w ARiMR – to wszystko sprawia, iż wielu potencjalnych inwestorów rezygnuje z udziału, mimo iż mają gotowe projekty i chęć działania.
W tym kontekście Fundusz Gwarancji Rolnych Plus stanowi atrakcyjną i praktyczną formę wsparcia, którą warto poznać bliżej.

Szerokie grono odbiorców

FGR Plus jest skierowany do szerokiego grona odbiorców działających
w sektorze rolnym i obszarach wiejskich:

• rolnicy prowadzący działalność rolniczą (w tym RHD i MOL, producenci trzody chlewnej),
• przedsiębiorstwa przetwórstwa produktów rolnych i nierolnych,
• podmioty świadczące usługi na rzecz rolnictwa i leśnictwa, w tym także duże firmy.

Podstawowe warunki gwarancji (wsparcia)

W ramach programu możliwe jest objęcie gwarancją kredytów inwestycyjnych lub kredytów obrotowych powiązanych z inwestycją. FGR Plus oferuje atrakcyjne warunki dla kredytobiorców:

• zakres gwarancji: do 80% kwoty kredytu;
• koszt gwarancji: udzielanie gwarancji jest bezpłatne;
• rodzaje kredytów objętych gwarancją:

1. a) kredyt inwestycyjny,
2. b) kredyt obrotowy nieodnawialny, powiązany z inwestycją w ramach Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027;

• okres gwarancji:

1. a) kredyty inwestycyjne: do 183 miesięcy (rolnicy i przetwórcy produktów rolnych) lub do 120 miesięcy (przetwórcy produktów nierolnych),
2. b) kredyty obrotowe nieodnawialne: do 51 miesięcy;

• maksymalna kwota gwarancji:

1. a) 5 mln zł dla rolników i przetwórców MŚP,
2. b) 9 mln zł dla gospodarstwa rolnego produkującego trzodę chlewną, (świnie), w celu zwiększenia i utrzymania pogłowia loch wraz z produkcją prosiąt
   i warchlaków pochodzących od loch utrzymywanych w gospodarstwie, w tym również utrzymywanych w cyklu zamkniętym,
3. c) 10 mln zł dla dużych przedsiębiorstw.

• dotacje na spłatę odsetek:

1. do 50%, w przypadku gospodarstwa rolnego, którego wielkość ekonomiczna wynosi:

• poniżej 25 tys. euro,
• 25 tys. euro i więcej, gdy inwestycja przyczynia się do ochrony środowiska i klimatu,

1. do 100%, w przypadku:

• gospodarstwa rolnego, którego wielkość ekonomiczna wynosi poniżej 25 tys. euro i dodatkowo inwestycja przyczynia się do ochrony środowiska i klimatu,
• gdy kredytobiorcą jest młody rolnik,

1. do 100 % przez pierwsze 2 lata i 50% przez kolejne 2 lata, w przypadku inwestycji dotyczących zwiększenia i utrzymania pogłowia loch wraz
   z produkcją prosiąt i warchlaków pochodzących od loch utrzymywanych
   w gospodarstwie, w tym również utrzymywanych w cyklu zamkniętym.

Tabela nr 1. Przykłady beneficjentów i inwestycji kwalifikujących się do wsparcia
w ramach interwencji (instrumentów finansowych) PS WPR:

Zalety FGR Plus na tle dotacji z PS WPR

Znając podstawowe warunki FGR Plus, warto zwrócić uwagę na jego przewagi w porównaniu z klasycznymi dotacjami inwestycyjnymi, program FGR Plus oferuje szereg istotnych korzyści, szczególnie z punktu widzenia efektywności czasowej
i dostępności środków. Oto najważniejsze z nich:

• szybsze procedowanie niż w ARiMR – decyzja w banku, brak długotrwałych ocen punktowych i rankingów;
• darmowa gwarancja – do 80% wartości kredytu, bez konieczności zabezpieczenia majątkiem;
• dotacja na spłatę odsetek – choćby 100% przez 2 lata (np. młodzi rolnicy, inwestycje ekologiczne), w niektórych przypadkach łącznie 4 lata dopłat;
• dostępność przez cały rok – bez naborów, kolejek i rywalizacji punktowej;
• szerszy zakres kosztów kwalifikowalnych, np. finansowanie zakupu ziemi, obiektów już istniejących, zakładanie sadów i plantacji krzewów owocowych, zakupu używanych maszyn, urządzeń, wyposażenia, w tym również ich instalacji, budowa ujęć wody, w tym studni, zbiorników;
• elastyczność czasowa – bez konieczności czekania na ogłoszenie naboru – inwestycję można planować w dogodnym dla terminie dla beneficjenta;
• możliwość łączenia z innymi instrumentami – np. korzystanie z ulg podatkowych, ubezpieczeń czy leasingów;
• brak wykluczeń dużych gospodarstw, nie ma limitu powierzchniowego;
• ułatwiony dostępu do kapitału i jego rozliczenia (skrócenie ścieżki formalnej – „Agencyjnej” – wnioski o przyznanie pomocy/płatności, poprawki/uzupełnienie, okres związania z celem, zobowiązania/sankcje).

Możliwość łączenia FGR Plus z dotacjami PS WPR

Jedną z istotnych zalet instrumentu FGR Plus jest możliwość jego wykorzystania w ramach tzw. montażu finansowego, czyli łączenia różnych źródeł finansowania tej samej inwestycji. Kredyt objęty gwarancją FGR Plus może pełnić rolę uzupełniającego źródła kapitału – np. jako wkład własny wymagany przy ubieganiu się o dotację z Programu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej (PS WPR).

W praktyce oznacza to, iż rolnik, przedsiębiorca przetwórstwa rolno-spożywczego lub podmiot usługowy może zrealizować inwestycję przy wykorzystaniu dwóch instrumentów finansowych jednocześnie:

• dotacji PS WPR – na część inwestycji kwalifikującej się do wsparcia bezzwrotnego;
• kredytu zabezpieczonego gwarancją FGR Plus – na pozostały zakres lub jako źródło wkładu własnego.

Taka kombinacja środków nie tylko zwiększa szanse na pełną realizację zamierzonego przedsięwzięcia, ale również pozwala na szybsze rozpoczęcie inwestycji, choćby przed przyznaniem dotacji.

Gdzie skorzystać z gwarancji FGR Plus?

Gwarancje FGR Plus są dostępne w bankach[1], które podpisały umowę z BGK. Są to zarówno banki komercyjne, jak i spółdzielcze:

W warunkach rosnącej niepewności i zmienności w rolnictwie, FGR Plus stanowi realną alternatywę dla tradycyjnych form wsparcia. Umożliwia szybkie i bezpieczne uruchomienie środków niezbędnych do modernizacji gospodarstw i zakładów przetwórczych – m.in. zwłaszcza gdy brak jest dostępnych naborów, bez konieczności długotrwałego oczekiwania na ocenę wniosków. To narzędzie, które zwiększa elastyczność działania i pozwala sprawnie reagować na pojawiające się potrzeby oraz szanse inwestycyjne.

Źródło: Broszura – Instrumenty finansowe w ramach wspólnej polityki rolnej. Oferta wsparcia w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 oraz przykłady zrealizowanych inwestycji w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

[1] Aktualna lista banków udzielających gwarancji FGR Plus znajduje się również na stronie BGK: https://www.bgk.pl/produkty/gwarancja-agromax/#c39594

Oskar Wysocki, CDR Oddział w Poznaniu, opr. mw/aa