3 dni temu
Komisja Europejska wszczęła szczegółowe dochodzenie, aby ocenić, czy wsparcie publiczne, które Polska planuje przyznać na rzecz elektrowni jądrowej w Lubiatowie-Kopalino, jest zgodne z unijnymi zasadami pomocy państwa, podała Komisja.
„Wsparcie publiczne, które Polska planuje przyznać na swoją pierwszą elektrownię jądrową, musi zostać ocenione przez Komisję, aby upewnić się, iż jest zgodne z zasadami pomocy państwa, których celem jest zachowanie konkurencji na rynku wewnętrznym. Zgodnie z zasadami konkurencji, ocenimy również wpływ na wewnętrzny rynek energii UE. Jak zwykle, wszystkie zainteresowane strony mogą zgłaszać swoje uwagi” – powiedziała wiceprzewodnicząca wykonawcza ds. czystej, sprawiedliwej i konkurencyjnej transformacji Teresa Ribera, cytowana w komunikacie
KE przypomniała, iż we wrześniu 2024 r. Polska powiadomiła Komisję o swoim planie wsparcia spółki Skarbu Państwa Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o. (PEJ) w budowie nowej elektrowni jądrowej w Lubiatowie-Kopalinie.
Nowa elektrownia o mocy wytwórczej do 3750 MW ma rozpocząć działalność w drugiej połowie 2030 r. Całkowity koszt inwestycji szacuje się na około 45 mld euro (192 mld zł). Elektrownia zwiększy bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej dla Polski i państw sąsiednich, pomagając w dekarbonizacji sektora energetycznego i dywersyfikując polski miks energetyczny.
Polska planuje wesprzeć tę inwestycję poprzez:
- zastrzyk kapitału własnego w wysokości około 14 mld euro, pokrywający 30% kosztów projektu;
- (ii) gwarancje państwa obejmujące 100% zadłużenia zaciągniętego przez PEJ w celu sfinansowania projektu inwestycyjnego; oraz
- (iii) dwustronny kontrakt różnicowy (CfD) zapewniający stabilność przychodów przez cały okres eksploatacji elektrowni wynoszący 60 lat.
Na tym etapie, w oparciu o swoją wstępną ocenę, Komisja stwierdziła, iż pakiet pomocy jest konieczny i ma efekt zachęty, ponieważ beneficjent nie zrealizowałby projektu bez wsparcia publicznego, podano w komunikacie.
Niemniej jednak Komisja ma na tym etapie wątpliwości, czy środek jest w pełni zgodny z przepisami UE dotyczącymi pomocy państwa. Z tego powodu postanowiła wszcząć dogłębne dochodzenie w odniesieniu do adekwatności i proporcjonalności pakietu pomocy. Biorąc pod uwagę, iż istnieją trzy różne środki pomocy (kapitał własny, gwarancje, kapitał obcy, CfD), które łącznie ograniczają ryzyko dla beneficjenta, ważne jest zapewnienie, iż ostatecznie nie zostanie udzielona większa pomoc niż jest to absolutnie konieczne.
W szczególności Komisja zbada dalej:
- (i) czy 60-letni okres obowiązywania CfD jest uzasadniony, biorąc pod uwagę dwa pozostałe środki, oraz
- (ii) czy mogły istnieć inne firmy zainteresowane prowadzeniem projektu, co mogłoby skutkować mniejszą kwotą pomocy.
KE oceni wpływ pakietu pomocowego na konkurencję na rynku energii elektrycznej i czy jest on ograniczony do minimum. Komisja zbada , czy projekt dwukierunkowego CfD wystarczająco zachęca elektrownię do działania i efektywnego uczestnictwa w rynkach energii elektrycznej, w ramach jej technicznych możliwości.
Jest to ważne, aby zminimalizować zakłócenia rynku, ułatwić integrację odnawialnych źródeł energii i umożliwić systemowi elektroenergetycznemu przejście w kierunku dekarbonizacji. W szczególności elektrownia powinna zaplanować swoją konserwację i tankowanie w optymalny sposób oraz dostosować produkcję energii do cen rynkowych, podkreślono w materiale.
Ponadto Komisja nie może wykluczyć, iż pomoc nie zostanie przekazana konsumentom energii elektrycznej za pośrednictwem umów bezpośrednich.
Komisja przeprowadzi teraz dalsze dochodzenie w celu ustalenia, czy którekolwiek z tych obaw się potwierdzą. Rozpoczęcie dogłębnego dochodzenia daje Polsce i zainteresowanym stronom trzecim możliwość przedstawienia uwag. Nie przesądza to w żaden sposób o wyniku dochodzenia.
Zgodnie z Traktatem o funkcjonowaniu UE (TFUE), państwa członkowskie mają swobodę w określaniu swojego miksu energetycznego, warunków eksploatacji swoich zasobów energetycznych i ogólnej struktury swojego zaopatrzenia w energię. Decyzja o promowaniu energii jądrowej należy do kompetencji krajowych.
Pomoc państwa dla energetyki jądrowej może być oceniana i zatwierdzana bezpośrednio na podstawie art. 107 (3) TFUE, który umożliwia państwom członkowskim wspieranie rozwoju niektórych rodzajów działalności gospodarczej pod pewnymi warunkami. Wsparcie powinno pozostać konieczne i proporcjonalne oraz nie powinno negatywnie wpływać na warunki handlowe w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem.
Po wejściu w życie nowych przepisów dotyczących rynku energii elektrycznej w lipcu 2024 r. Komisja ocenia również zgodność z zasadami projektowania systemów bezpośredniego wsparcia cen w formie dwustronnych kontraktów CfD określonymi w rozporządzeniu 2024/2017.
Źródło: ISBnews
