Kto będzie musiał udowodnić, iż jest aktywnym rolnikiem? Rewolucja w dopłatach 2026

Najmniejsze gospodarstwa otrzymają rok spokoju. Nie będą bowiem musiały udowadniać, iż prowadzą działalność rolniczą, aby otrzymać dopłaty w 2026 roku. Niemniej, część rolników będzie musiała potwierdzić aktywność zawodową. Kto zostanie uznany z automatu, a kto będzie musiał dostarczyć stosowne dokumenty?

Ministerstwo rolnictwa zapowiada złagodzenie planowanych przepisów dotyczących aktywnego rolnika. Nowa definicja, która ma obowiązywać od kampanii dopłat w 2026 roku, wzbudziła wiele obaw wśród rolników. Resort chce więc dać najmniejszym gospodarstwom rok spokoju, bez konieczności udowadniania, iż faktycznie prowadzą działalność rolniczą.

Małe gospodarstwa nie muszą martwić się dopłatami 2026

Zgodnie z propozycją przyjętą przez Komitet Monitorujący Plan Strategiczny WPR, w 2026 roku automatycznie aktywnymi rolnikami będą uznani ci, którzy w 2025 roku otrzymali płatności bezpośrednie nieprzekraczające 1125 euro. Chodzi głównie o gospodarstwa do 5 hektarów, korzystające z płatności dla małych gospodarstw.

To oznacza, iż 600 tysięcy rolników nie będzie musiało dostarczać żadnych faktur, rachunków ani innych dowodów aktywności. W 2026 roku tzw. „odsiewu z dopłat” nie będzie. Jest to rozwiązanie tylko na jeden rok.

Ilu rolników będzie musiało potwierdzić aktywność zawodową?

Pierwotnie zakładano, iż konieczność udokumentowania działalności rolniczej obejmie choćby 600 tysięcy gospodarstw. Po zmianach wymogi te mają dotyczyć jedynie około 60 tysięcy rolników, czyli niemal dziesięć razy mniej (a wnioski o dopłaty składa ok. 1,2 mln rolników).

– Celem proponowanej zmiany jest lepsze ukierunkowanie wsparcia na osoby, które faktycznie prowadzą działalność rolniczą – również na niewielką skalę, na własne potrzeby czy w niepełnym wymiarze – czytamy w uzasadnieniu resortu.

Aktywny rolnik – kto zostanie uznany?

Rolnik będzie uznany za aktywnego, jeżeli w okresie referencyjnym:

• poniósł koszty prowadzenia działalności rolniczej, lub
• uzyskał przychód ze sprzedaży wytworzonych produktów rolnych – w wysokości odpowiedniej do wielkości gospodarstwa.

Nie będzie trzeba tego udowadniać w przypadku:

• spółdzielni i grup producentów rolnych,
• rolników posiadających zwierzęta o obsadzie min. 0,1 DJP/ha,
• tych, którzy spełniają warunki do płatności związanych z produkcją, ekoschematów, płatności ekologicznych lub rolno-środowiskowych,
• rolników, którzy otrzymali wsparcie w ramach „Rozwoju małych gospodarstw” lub „Premii dla młodych rolników”,
• osób korzystających z dopłat do materiału siewnego, uczestników sieci FSDN,
• oraz rolników rozliczających VAT.

Na terenach górskich dopuszczono też możliwość wykazania aktywności przez wypas zwierząt należących do innych osób, jeżeli użytki zostały im udostępnione.

Dokumenty potwierdzające działalność. Jakie będą zaakceptowane?

W 2026 roku 60 tysięcy gospodarstw będzie musiało przekazać dokumenty potwierdzające faktyczne prowadzenie działalności rolniczej. Jako dowody mają być uznawane m.in.:

• faktury za nawozy, środki ochrony roślin i materiał siewny,
• faktury lub umowy sprzedaży płodów rolnych,
• umowy kontraktacyjne,
• potwierdzenia zapłaty czynszu dzierżawnego,
• dokumenty zatrudnienia pracowników sezonowych.