Niedobór cynku na jabłoni – objawy i zapobieganie

Cynk jest dość często składnikiem deficytowym w sadach jabłoniowych. Niedobór cynku na jabłoni zmniejsza zdrowotność roślin oraz ich odporność na chłody i uszkodzenia mrozowe.

Współczesne sadownictwo opiera się nie tylko na adekwatnym doborze odmian i technologii uprawy, ale także na umiejętnym zarządzaniu gospodarką składnikami pokarmowymi. Wśród wielu mikroelementów niezbędnych dla prawidłowego wzrostu i rozwoju drzew owocowych szczególne znaczenie ma cynk, który – choć potrzebny w niewielkich ilościach – odgrywa kluczową rolę w licznych procesach fizjologicznych roślin. Jego dostępność w glebie oraz zdolność przyswajania przez rośliny są silnie uzależnione od rodzaju podłoża, pH gleby, a także warunków pogodowych i sposobu nawożenia. Z tego względu utrzymanie adekwatnego poziomu cynku w sadach jabłoniowych stanowi istotny element racjonalnej agrotechniki.

Cynk jest dość często składnikiem deficytowym w sadach jabłoniowych. Niedobór cynku na jabłoni zmniejsza zdrowotność roślin oraz ich odporność na chłody i uszkodzenia mrozowe.

Cynk w sadach jabłoniowych

Zawartość cynku w glebach na terenie kraju waha się od kilku do 200 mg tego pierwiastka na kilogram gleby. Dlatego jego ilość w podłożu ma istotne znaczenie dla kondycji drzew owocowych. Cynk odgrywa istotną rolę we wzroście i rozwoju roślin sadowniczych, uczestniczy w procesach syntezy chlorofilu oraz witamin B, C, P. Ponadto przetwarza również kwasy organiczne. Cynk jest biokatalizatorem, pośrednio uczestniczy w regulacji poziomu auksyn, od których zależy wzrost.

Co więcej, jest katalizatorem ok. 300 enzymów, które funkcjonują w roślinach. Bierze udział w metabolizmie fosforu, a także uczestniczy w procesie fotosyntezy. Pierwiastek ten łatwo tworzy kompleksy z innymi pierwiastkami, m.in. azotem, siarką i tlenem. Jednak trudno przemieszcza się z liści starszych do tych młodszych. Natomiast najwięcej tego pierwiastka znajduje się w pędach, w mniejszym stopniu występuje w korzeniach i liściach.

Objawy niedoboru cynku zaobserwować można gołym okiem.

Niedobór cynku na jabłoni – objawy

Do prawidłowego wzrostu, rozwoju i plonowania roślin sadowniczych na wysokim poziomie niezbędnych jest 12 pierwiastków, w tym cynk (Zn). Objawy niedoboru tego pierwiastka zaobserwować można gołym okiem, gdyż wywołują drobnolistność lub rozetkowatość wierzchołków pędów jabłoni wczesną wiosną. W związku z tym liście jabłoni stają się drobne, mocno wydłużone, lekko wierzbowatego kształtu i zebrane są w rozetki na pędach o krótkich międzywęźlach. Skarłowaciałe liście stają się z czasem sztywne i kruche, ich brzegi są faliste, po czym brunatnieją i zamierają. Nieliczne owoce są drobne, nieprawidłowo wykształcone. W kolejnych etapach wzrostu i rozwoju jabłoni następuje zmniejszenie liczby pąków kwiatowych, przez co dużo słabsze jest owocowanie drzew. Owoce przed zbiorami są małe, często zdeformowane. Jabłonie źle zaopatrzone w cynk są podatne na przymrozki i mrozy.

Cynk jest katalizatorem ok. 300 enzymów, które funkcjonują w roślinach. Bierze udział w metabolizmie fosforu. Uczestniczy również w procesie fotosyntezy.

Bardzo często dochodzi do sytuacji, w której objawy niedoboru cynku spotyka się w sadach jabłoniowych skupiskowo. Niedobór cynku na jabłoni występuje często na jednej części drzewa, natomiast pozostałe fragmenty są zdrowe.

Objawy niedoboru tego pierwiastka pojawiają się głównie na glebach ciężkich, piaszczystych, tych o małej zawartości próchnicy, jak również na glebach o zbyt dużej zawartości wapnia i nawożonych zbyt dużymi dawkami fosforu. Na to, czy wystąpią objawy niedoboru cynku na jabłoni, czy też nie duży wpływ ma wysoka temperatura oraz okresy suszy występujące wiosną, z pewnością czynniki te znacznie przyspieszają to zjawisko.

Już po zauważeniu pierwszych objawów niedoborów należy dostarczać cynk roślinom dolistnie.

Zapobieganie niedoborom cynku na jabłoni

Już po zauważeniu pierwszych objawów związanych z niedoborem tego pierwiastka należy dostarczać cynk roślinom dolistnie. Najlepiej w tym celu opryskiwać jabłonie w okresie pękania pąków oraz przed opadnięciem liści jesienią chelatem cynku lub siarczanem cynku. Dokarmianie dolistne jabłoni zapobiega wystąpieniu chloroz, a co się z tym wiąże – przedwczesnemu opadaniu liści. Dokarmianie dolistne podwyższa również odporność roślin w sadach na wymarzanie, stymuluje rozwój pąków. istotną funkcją zabiegu dokarmiania dolistnego jest zwiększenie odporności jabłek na choroby przechowalnicze.

Zalecane dawki w przypadku dokarmiania dolistnego cynkiem

Dokarmianie dolistne cynkiem w sadach jabłoniowych wykonuje się latem. Optymalna dawka nawozów mieści się w tym czasie w przedziale 20-30 g cynku na hektar. Latem można wykonać 2 lub 3 zabiegi nawozami zawierającymi cynk, przy czym pierwiastek ten można stosować w mieszankach z nawozami magnezowymi.

Niedobór cynku na jabłoni należy ograniczyć do minimum. W celu zapobiegania niedoborom cynku oraz dla poprawy wysokości i jakości uzyskiwanych plonów można zastosować nawóz formułowany do nawożenia dolistnego. Stosuje się go w fazie pękania pąków, ewentualnie w końcu fazy kwitnienia. Nawozu nie stosuje się podczas kwitnienia. Zabieg wykonać można również po zbiorze owoców, jeszcze przed żółknięciem liści.

Zapoznaj się z metodyką integrowanej ochrony jabłoni.