10 godzin temu
Współpraca przedsiębiorstw z innymi firmami, zwłaszcza w strategicznych obszarach, tj. B+R i innowacje technologiczne, stanowi najważniejszy element transferu wiedzy, który pomaga zwiększyć produktywność, obniżyć koszty, poprawić konkurencyjność i trafność decyzji.
W Polsce poziom współpracy zarówno firm z sektora MŚP, jak i dużych przedsiębiorstw z podmiotami międzynarodowymi jest wyraźnie niższy niż w pozostałych krajach UE. Najnowszy raport OECD o bezpośrednich inwestycjach zagranicznych w Polsce i międzynarodowym usieciowieniu polskich firm wskazuje, iż tylko 14 proc. przedsiębiorstw współpracuje z innymi podmiotami w ramach partnerstwa strategicznego, podczas gdy w Finlandii odsetek ten wynosi 37 proc., w Niemczech – 25 proc., w Czechach – 20 proc., a na Słowacji – 19 proc. – pisze Agnieszka Wincewicz-Price w Tygodniku Gospodarczym PIE, nr 13/2025.
Nawet w kategorii dużych firm Polska plasuje się daleko za liderami rankingu
Jak podkreśla ekspertka, najniższy poziom współpracy (poniżej 10 proc.) odnotowują małe firmy, nieco wyższy (blisko 25 proc.) – średnie, a najwyższy (niespełna 45 proc.) – duże, co wskazuje na ograniczone zasoby najmniejszych podmiotów, utrudniające dostęp do wiedzy, technologii i kompetencji. Jednocześnie choćby w kategorii dużych firm Polska plasuje się daleko za liderami rankingu – Finlandią i Niemcami, w których poziom współpracy z innymi podmiotami gospodarczymi wynosi odpowiednio 69 proc. i 63 proc. Oznacza to, iż skala działalności i dostępnych zasobów nie stanowi jedynej bariery w nawiązywaniu współpracy.
W opinii ekspertki na tym tle pozytywnie wyróżnia się sektor energetyczny, w którym poziom współpracy oszacowano na 36,8 proc., a więc wyżej niż w sąsiednich Czechach i Słowacji. Nieźle wypada też sektor finansów i ubezpieczeń (26,5 proc.) oraz informacji i komunikacji (25,7 proc.).
Nieco lepiej wygląda poziom współpracy z uczelniami, zwłaszcza w sektorze ICT
Tymczasem polskie przedsiębiorstwa podejmują współpracę przede wszystkim z dostawcami (odpowiednio 13 proc. średnich i 7 proc. małych firm), firmami wewnątrz grup biznesowych (analogicznie 13 proc. i 7 proc.) oraz z konsultantami (12 proc. średnich i 7 proc. małych), ale w większości tych form współpracy wypadają gorzej niż pozostałe kraje UE. Nieco lepiej wygląda poziom współpracy z uczelniami, zwłaszcza w sektorze ICT, ale pod tym względem także pozostajemy w tyle w stosunku do średniej unijnej. Niezbyt chętnie nawiązywana jest też kooperacja w zakresie występowania o licencje.
Jak zwraca uwagę ekspertka, przyczyn niskiej współpracy można upatrywać w kulturze przedsiębiorczości zdominowanej przez ducha konkurencyjności oraz awersji do ryzyka. Koszty współpracy postrzegane są często jako nadmierne w stosunku do spodziewanych zysków, zwłaszcza jeżeli zyski te są długoterminowe. I chociaż dane OECD wskazują, iż polskie firmy chętniej podejmują współpracę z rodzimymi przedsiębiorstwami, to w raporcie PIE pokazano inną ciekawą prawidłowość: przedstawiciele firm obecnych na rynkach międzynarodowych znacznie częściej deklarują, iż kooperacja z innymi firmami obniża ryzyko działalności (18 proc. wobec zaledwie 8 proc. firm nieobecnych za granicą). Sugeruje to, iż doświadczenie zdobyte na zagranicznych rynkach może być źródłem zasobów niematerialnych potrzebnych do rozwoju wspólnych przedsięwzięć.
Polskie firmy słabiej konkurują z dużymi podmiotami zagranicznymi
Agnieszka Wincewicz-Price zaznacza, iż autorzy raportu OECD zwracają uwagę, iż niski poziom współpracy biznesowej w Polsce ogranicza zdolność polskich firm – zwłaszcza w sektorze MŚP – do konkurowania z dużymi podmiotami zagranicznymi oraz korzystania z wiedzy i technologii oferowanych przez firmy obecne na międzynarodowych rynkach, a przez to do tworzenia innowacji.
