Od 1 stycznia 2019 roku Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa prowadzi postępowania dotyczące restrukturyzacji zadłużenia gospodarstw rolnych. Do tej pory do oddziałów terenowych KOWR wpłynęło 258 wniosków, z czego 37 zakończyło się pozytywnie, obejmując 1432 ha gruntów i przejęcie zobowiązań na kwotę 94 mln zł. Jednak brak jednoznacznych przepisów o zawieszeniu egzekucji sprawiał, iż wielu rolników traciło gospodarstwa jeszcze zanim ich wnioski zostały rozpatrzone.

Ten problem ma rozwiązać nowelizacja ustawy podpisana 31 lipca 2025 r. przez prezydenta Andrzeja Dudę.
Automatyczne zawieszenie egzekucji
Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie mechanizmu, który automatycznie wstrzymuje postępowanie egzekucyjne po złożeniu wniosku o przejęcie długu przez KOWR. Zawieszenie będzie obowiązywać do czasu rozpatrzenia wniosku, co daje rolnikom realną ochronę przed licytacją gospodarstw i utratą ziemi.
Dotychczas rolnik, składając wniosek, nie miał pewności, iż jego gospodarstwo nie zostanie zlicytowane. Obecnie złożenie dokumentów w oddziale KOWR uruchamia ochronę prawną – niezależnie od tego, czy wniosek spełnia wszystkie wymogi formalne określone w art. 7 ust. 3 i 4 ustawy.
Obowiązki rolnika
Podmiot prowadzący gospodarstwo, który ubiega się o przejęcie długu, ma obowiązek poinformować organ egzekucyjny o toczącym się wobec niego postępowaniu. Nie może tego zrobić sam KOWR – ograniczają go przepisy o ochronie danych osobowych (RODO) oraz regulacje dotyczące tajemnicy przedsiębiorstwa.
Skąd wzięła się inicjatywa?
Projekt nowelizacji powstał z inicjatywy organizacji rolniczych, w tym m.in. Podlaskiej Izby Rolniczej. Środowiska te podkreślały konieczność wprowadzenia rozwiązań chroniących zadłużonych rolników, którzy w przeciwnym razie tracili dorobek życia w trakcie przewlekłych procedur administracyjnych.
Przepisy przejściowe
Co istotne, nowe prawo obejmuje również wnioski złożone przed wejściem w życie nowelizacji, o ile nie zostały jeszcze rozpatrzone. Oznacza to, iż także ci rolnicy zyskają automatyczne zawieszenie toczących się postępowań egzekucyjnych.
Ochrona gospodarstw przed likwidacją
Eksperci wskazują, iż zmiana w prawie pozwoli skuteczniej chronić rolników przed utratą płynności finansowej. Dzięki niej procedura restrukturyzacyjna będzie mogła zostać przeprowadzona do końca, a gospodarstwa – zamiast trafić pod młotek komornika – otrzymają szansę na dalsze funkcjonowanie.