Nowy plan dla Europy to kompleksowa strategia, której celem jest przekształcenie naszego kontynentu w lidera globalnych zmian. Dzięki inwestycjom w innowacje, technologie cyfrowe, zrównoważony rozwój i kapitał ludzki, Europa ma szansę nie tylko zachować swoją konkurencyjność, ale również zapewnić trwały dobrobyt dla swoich obywateli.
Europa od zawsze była kontynentem o silnych fundamentach przemysłowych, innowacyjnej przedsiębiorczości i adaptacyjności wobec globalnych zmian. Przechodząc przez kolejne rewolucje technologiczne, przemysłowe i społeczne, potrafiła nieustannie rozwijać się i odnajdywać nowe drogi do dobrobytu.
Ostatnie lata, naznaczone pandemią oraz kryzysem energetycznym na niespotykaną skalę, ukazały odporność i determinację Europy w pokonywaniu trudności. Te wyzwania stały się także impulsem do wzmocnienia wspólnych działań i przyspieszenia transformacji w kluczowych obszarach gospodarki.
Obecnie, w dynamicznie zmieniającym się globalnym środowisku, konieczne jest dalsze wzmacnianie konkurencyjności Europy. Dobrobyt i sprawiedliwość społeczna nie będą możliwe bez dostosowania się do nowych warunków. Kluczowym narzędziem w tym zakresie będzie wprowadzenie uproszczeń dla przedsiębiorstw oraz pogłębienie jednolitego rynku. Kompas konkurencyjności, oparty na wnioskach z raportu Maria Draghiego, ma stać się drogowskazem dla przyszłych działań Unii Europejskiej.
Priorytety na rzecz trwałego wzrostu
- Ułatwienia w prowadzeniu działalności gospodarczej
Unia Europejska stawia na tworzenie warunków sprzyjających przedsiębiorczości, co jest najważniejsze dla wzrostu gospodarczego. Planowane działania obejmują:
- wprowadzenie Kompasu konkurencyjności, który ma na celu zmniejszenie emisyjności i zwiększenie innowacyjności gospodarki,
- zakończenie budowy jednolitego rynku w kluczowych sektorach,
- ograniczenie obowiązków administracyjnych o co najmniej 25 proc., a w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – o 35 proc.,
- przeprowadzenie kompleksowego przeglądu legislacji UE w celu wyeliminowania sprzeczności i uproszczenia prawa,
- wprowadzenie nowego statusu prawnego dla innowacyjnych przedsiębiorstw, który ułatwi ich rozwój,
- wdrożenie mechanizmu oceny wpływu nowych regulacji na MŚP i konkurencyjność, aby unikać zbędnych obciążeń.
- Pakt dla czystego przemysłu
W obliczu realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu oraz konieczności dekarbonizacji gospodarki, powstaje Pakt dla czystego przemysłu. Jego główne cele to:
- redukcja emisji o 90 proc. do 2040 roku,
- przyspieszenie dekarbonizacji przemysłu poprzez uproszczenie procedur planistycznych i przetargowych,
- inwestowanie w infrastrukturę i technologie czystej energii,
- ukończenie unii energetycznej, co pozwoli obniżyć koszty energii dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw,
- zabezpieczenie dostaw surowców, w tym wodoru i innych krytycznych materiałów, poprzez nowe partnerstwa handlowe,
- zachęcanie do korzystania z kolei jako ekologicznego środka transportu oraz stworzenie jednolitego systemu sprzedaży biletów.
- Gospodarka o obiegu zamkniętym
Jednym z kluczowych filarów nowego planu jest przekształcenie europejskiej gospodarki w bardziej zrównoważony system. Działania w tym zakresie obejmują:
- stworzenie rynku na surowce wtórne i odpady,
- wprowadzenie regulacji dotyczących „trwałych chemikaliów” (PFAS),
- wspieranie uniezależnienia europejskiego sektora farmaceutycznego od importu leków i składników krytycznych,
- zwiększenie inwestycji w profilaktykę zdrowotną oraz badania nad chorobami przewlekłymi, takimi jak rak czy choroby układu krążenia.
- Wydajność dzięki technologiom cyfrowym
Europa chce umocnić swoją pozycję lidera w dziedzinie technologii cyfrowych i sztucznej inteligencji (AI). Planowane działania obejmują:
- inwestowanie w infrastrukturę cyfrową, taką jak superkomputery, półprzewodniki, obliczenia kwantowe i technologie kosmiczne,
- wspieranie start-upów AI poprzez dostęp do zaawansowanych zdolności obliczeniowych,
- wdrażanie strategii na rzecz europejskiej unii danych, co ułatwi płynną wymianę informacji,
- rozbudowę Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych w dziedzinie AI.
- Badania naukowe i innowacje jako fundament gospodarki
Europa zamierza dalej inwestować w naukę i badania, które są kluczem do trwałego wzrostu. Wśród planów znajdują się:
- zwiększenie wydatków na badania i rozwój w strategicznych obszarach,
- wspieranie biotechnologii i technologii biologicznych,
- promowanie współpracy między instytucjami naukowymi a biznesem,
- uproszczenie procesu wprowadzania innowacji na rynek poprzez nowe regulacje.
- Turbodoładowanie inwestycji
Przyspieszenie transformacji ekologicznej i cyfrowej wymaga ogromnych inwestycji. najważniejsze inicjatywy to:
- stworzenie mechanizmów absorbujących ryzyko, aby ułatwić finansowanie innowacji,
- przegląd przepisów unijnych w celu zwiększenia dostępności kapitału,
- wykorzystanie prywatnych oszczędności jako dźwigni finansowej dla inwestycji w nowe technologie,
- ustanowienie Europejskiego Funduszu Konkurencyjności, wspierającego produkcję strategicznych technologii w Europie.
- Rozwój umiejętności i zatrudnienia
Braki kadrowe i niedopasowanie umiejętności są wyzwaniami, które Europa zamierza pokonać, wprowadzając:
- unię umiejętności, promującą uczenie się przez całe życie,
- strategiczny plan dla nauk ścisłych, technologicznych i inżynieryjnych (STEM), aby zachęcić młodzież, zwłaszcza kobiety, do pracy w tych dziedzinach,
- inicjatywę na rzecz uznawania kwalifikacji w różnych krajach,
- większe finansowanie programów edukacyjnych i szkoleniowych.
Dotychczasowe sukcesy
W ciągu 2024 roku Europa osiągnęła już wiele ważnych kamieni milowych:
- w czerwcu 2024 r. wprowadzono akt dotyczący przemysłu neutralnego emisyjnie,
- w maju utworzono Urząd ds. AI, który ma zapewnić UE wiodącą pozycję w tej dziedzinie,
- w kwietniu Rada przyjęła reformę fiskalną wspierającą trwały wzrost gospodarczy,
- w marcu zaproponowano działania wspierające biotechnologię oraz rozwiązania problemu niedoboru pracowników.