Słupy energetyczne czy linie wysokiego napięcia na prywatnej działce to problem, który dotyka tysięcy właścicieli nieruchomości w Polsce. Obniżają one wartość gruntu, ograniczają jego użytkowanie, a w wielu przypadkach wręcz uniemożliwiają budowę domu lub prowadzenie działalności. Mało kto wie, iż w takich sytuacjach można ubiegać się o wysoką rekompensatę finansową od zakładu energetycznego.

Kto może żądać odszkodowania?
Uprawnionym do wystąpienia z roszczeniem jest w pierwszej kolejności właściciel działki, a w niektórych przypadkach również użytkownik wieczysty. Pierwszym krokiem jest ustalenie, kto zarządza daną linią – zwykle to lokalny zakład energetyczny, którego dane można znaleźć np. na fakturze za prąd.
Kiedy przysługuje rekompensata?
Roszczenie wobec przedsiębiorstwa energetycznego można zgłosić, gdy:
- słupy postawiono bez zgody właściciela,
- brak jest decyzji administracyjnej zezwalającej na zajęcie gruntu,
- nie zawarto umowy o ustanowieniu służebności przesyłu,
- w księdze wieczystej działki nie widnieje stosowny wpis.
W takich sytuacjach właściciel może domagać się:
- wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu,
- ustanowienia służebności przesyłu za opłatą,
- a choćby usunięcia urządzeń, jeżeli są nieużywane.
Służebność i zasiedzenie – najważniejsze kwestie
Aby sprawdzić, czy przedsiębiorstwo działało legalnie, warto zajrzeć do księgi wieczystej działki (dział III – „Prawa, roszczenia i ograniczenia”). Brak wpisu dotyczącego służebności oznacza, iż można walczyć o odszkodowanie.
Jednocześnie należy pamiętać o zasiedzeniu:
- po 20 latach – jeżeli firma działała w dobrej wierze,
- po 30 latach – jeżeli działała świadomie bez podstawy prawnej.
Dodatkowo roszczenia o odszkodowanie przedawniają się po 6 latach, dlatego nie warto zwlekać.
Wpływ słupów na wartość działki
Słupy i linie energetyczne mogą narzucać w planach zagospodarowania przestrzennego strefy ochronne, co ogranicza zabudowę, sadzenie drzew czy prowadzenie działalności gospodarczej. To realnie obniża wartość nieruchomości – a właśnie na tej podstawie ustala się wysokość rekompensaty.
Ile można uzyskać?
Wysokość odszkodowania określa rzeczoznawca majątkowy, biorąc pod uwagę:
- wartość rynkową działki,
- napięcie linii i rodzaj urządzeń,
- powierzchnię gruntu wyłączoną z użytkowania,
- spadek atrakcyjności nieruchomości.
Kwoty wahają się od kilku do choćby kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Jak dochodzić roszczeń – krok po kroku
- Sprawdź dokumenty – księgę wieczystą i plan zagospodarowania.
- Ustal właściciela sieci – zwykle zakład energetyczny.
- Zbierz dowody – zdjęcia, mapy, dokumenty.
- Wezwij firmę do zapłaty – najlepiej pisemnie, wskazując kwotę.
- Skorzystaj z usług rzeczoznawcy – by wycenić szkodę.
- Spróbuj negocjacji – wiele spraw kończy się ugodą.
- Złóż pozew – jeżeli porozumienie nie jest możliwe.