3 godzin temu
Optymalny zakres odczynu (pH) gleb jest podstawowym wskaźnikiem ich żyzności. Kształtuje bowiem korzystnie, ich adekwatności fizyczne (strukturę i związane z tym stosunki powietrzno-wodne), chemiczne (zawartość przyswajalnych form składników pokarmowych) i biologiczne (aktywność pożądanych mikroorganizmów i dżdżownic).
Specyficzne wymagania uprawianych roślin, względem tego wskaźnika, wiążą się ściśle z ich uprawą na glebach organicznych, a zwłaszcza dominujących u nas glebach mineralnych. W ostatnum przypadku optymalny zakres pH powiązany jest ściśle z ich zwięzłością, czyli kategorią agronomiczną gleb.
Inne wartości pH dla gleb mineralnych i organicznych oraz lekkich i ciężkich
Przyjmuje się iż optymalny zakres pH w 1 M KCl, dla gleb mineralnych bardzo lekkich wynosi 5,1-5,5, dla gleb lekkich 5,6-6, dla gleb o średniej zwięzłości 6,1-6,5, zaś dla ciężkich i bardzo ciężkich, czyli zwięzłych (ilastych i gliniastych oraz rędzin) 6,6-7,2.
Z kolei dla gleb organicznych (torfy, mursze) za optymalny, uważany jest odczyn kwaśny, w zakresie pH w 1 M KCl 4,6-5.
Podwyższanie pH tych gleb powyżej tego zakresu, może powodować ich degradację, głównie w wyniku szybkiego rozkładu (mineralizacji) materii organicznej. Zatracają wówczas swą naturalną (włókienkową) strukturę, co niekorzystnie wpływa na adekwatności wodno-powietrzne tych gleb.
Inne optimum pH dla tych samych roślin uprawianych na glebach lekkich i ciężkich
W przypadku mineralnych gleb bardzo lekkich i lekkich, górny pułap tego wskaźnika, a więc pH odpowiednio: 5,5 i 6, będzie zdecydowanie bardziej korzystne dla tych gleb i uprawianych na nich roślin, niż dolny zakres, czyli: 5,1 i 5,6.
Na glebach zwięźlejszych nie ma to tak dużego znaczenia, podany zakres pH można uznać za optymalny. Wiąże się to głównie z przyswajalnością składników pokarmowych.
Większość z nich (w tym fosfor) jest najlepiej przyswajalna z gleb lekko kwaśnych i obojętnych, a więc w zakresie pH w 1M KCl od 5,6 do 6,8.
Stąd dla przykładu dla kukurydzy uprawianej na glebach o zróżnicowanej zwięzłości, za optymalne można przyjąć pH w zakresie od 5,6 (gleby lekkie) do 7,2 (zwięzłe). Z kolei dla ziemniaków – odpowiednio od 5,5 do 6,6. Podobnie w przypadku wielu innych roślin.
Zakresy optymalnego odczynu (pH gleby w 1 M KCl) dla roślin uprawnych
Opr. Szewczuk
