Podsumowanie rynku nawozów 2024. Jakie prognozy na 2025 rok?

Podsumowujemy najważniejsze wydarzenia i trendy na rynku nawozów w 2024 roku. Czy wiemy co nas czeka w 2025 roku?

Rok 2024 dobiegł końca. W jego trakcie regularnie dostarczaliśmy Państwu informacje o aktualnych cenach nawozów mineralnych oraz analizowaliśmy sytuację na rynku krajowym i międzynarodowym. Miniony rok był wyzwaniem zarówno dla polskich, jak i europejskich producentów nawozów, ze względu na rosnący import spoza Unii Europejskiej. Poniżej przedstawiamy podsumowanie najważniejszych wydarzeń i trendów mijającego roku.

W 2024 roku ceny nawozów mineralnych wykazywały tendencję spadkową. Ich średni poziom zależał od zmian w cennikach sprzedawców – część obniżała ceny wybranych produktów, podczas gdy inni je podnosili. Decyzje te były warunkowane próbą pobudzenia popytu oraz sytuacją panującą na rynku nawozów mineralnych, w kraju oraz na świecie. W efekcie średnie ceny spadały w porównaniu do wcześniejszych miesięcy, choć pod koniec roku tempo tego spadku zaczęło się zmniejszać.

Nawozy taniały w 2024 r, ale wolniej niż z początkiem roku

Według eksperta rynku środków produkcji dla rolnictwa, Arkadiusza Zalewskiego, na podstawie analiz IERiGŻ przedstawionych na portalu LinkedIn, w drugiej połowie 2024 roku tempo obniżek cen nawozów było wolniejsze niż w pierwszej połowie roku oraz w analogicznym okresie roku poprzedniego.

W listopadzie 2024 ceny nawozów spadły o 1,2% w porównaniu z październikiem, przy czym nawozy azotowe potaniały o 0,3%. Jednocześnie mocznik podrożał, co mogło wynikać z podwyżek cen gazu – zauważa ekspert. W pierwszej połowie 2024 roku średni miesięczny spadek cen nawozów przekraczał 2%.

W listopadzie 2024 roku ceny nawozów mineralnych były średnio o 16,6% niższe niż rok wcześniej. Jednak roczne tempo spadku cen sukcesywnie się zmniejsza, ponieważ na początku 2024 roku oraz w ostatnim kwartale 2023 roku ceny nawozów spadały rok do roku o ponad 30% – podaje Arkadiusz Zalewski.

Podsumowanie zmian poszczególnych grup nawozowych w 2024 roku

W styczniu ubiegłego roku ceny nawozów mineralnych utrzymywały się na stałym poziomie. Wraz z nadejściem lutego, ceny nawozów mineralnych zostały obniżone, przy czym różnice szczególnie widoczne były w przypadku nawozów azotowych, gdzie saletra amonowa megAN 33,5 staniała o około 160 zł/t względem poprzedniego miesiąca, a mocznik o blisko 200 zł/t (w obu przypadkach oznacza o spadek ceny o około 8%).

W kolejnych miesiącach tendencja spadkowa utrzymywała się w przypadku większości nawozów, jednak wraz z nadejściem listopada trend się odwrócił, a nawozy zaczęły drożeć, za wyjątkiem nawozów wieloskładnikowych (w grudniu mocznik względem listopada podrożał o 80 zł/t, jednak jego cena w przez cały czas była niższa o około 250 zł/t względem początku 2024 roku i wynosiła 2210 zł/t).

W lipcu nastąpił wyraźny spadek cen nawozów wieloskładnikowych, które potaniały o około 250 zł/t (czyli około 9%). Podobnie było w przypadku nawozów potasowych – te również w lipcu staniały, ale w sierpniu ich ceny ponownie wzrosły. Poziom tych cen utrzymywał się aż do początku grudnia, kiedy to ponownie zmalały. Ostatecznie ceny nawozów potasowych uplasowały się na poziomie 15-20% niższym niż w styczniu 2024 roku. W tym okresie średnie ceny nawozów azotowych pozostały stabilne.

Z kolei ceny nawozów fosforowych malały od stycznia do sierpnia, po czym ustabilizowały się, pozostając na podobnym poziomie co w sierpniu aż do końca listopada. W grudniu ponownie ceny niektórych nawozów fosforowych wzrosły (dotyczy fosforanu amonu). Względem początku roku, w grudniu ceny nawozów fosforowych spadły o 8-17%.

Import nawozów mineralnych

W 2024 roku jednym z głównych tematów związanych z nawozami mineralnymi był ich import do Unii Europejskiej, w tym w znacznym stopniu do Polski. Jest to kwestia szczególnie ważna, ponieważ krajowi i europejscy producenci mają trudności w konkurowaniu z tańszymi produktami nawozowymi z zagranicy.

Rosja, dysponując własnymi zasobami gazu, ponosi niższe koszty produkcji nawozów i oferuje je w niższych cenach. W 2024 roku, za wyjątkiem lutego, ceny gazu TTF pozostawały w tendencji rosnącej, osiągając w listopadzie najwyższe wartości od roku (blisko 49 euro/MWh), co oznacza wzrost o około 45% w porównaniu do roku poprzedniego.

Grupa Azoty, największy polski producent produktów nawozowych w Polsce, zwróciła uwagę na konieczność wprowadzenia 30-procentowgo cła na nawozy mineralne z Rosji i Białorusi na poziomie unijnym. Polska zaproponowała wprowadzenie takiego cła w formie pisma, które zostało podpisane także przez Litwę, Łotwę i Estonię, i przekazane Komisji Europejskiej w listopadzie 2024 roku. Część państw członkowskich UE wyraziła zainteresowanie dalszymi rozmowami oraz wsparciem działań mających na celu ochronę rynku unijnego przed nieuczciwą konkurencją.

Z wstępnych danych Ministerstwa Finansów, które przedstawił Arkadiusz Zalewski z IERiGŻ wynika, iż w ciągu pierwszych dziesięciu miesięcy 2024 roku Polska sprowadziła 3,46 mln ton nawozów mineralnych, co stanowi wzrost o 35,4% (ponad 0,9 mln ton) w porównaniu z analogicznym okresem w 2023 roku. Spoza UE, największym dostawcą była Rosja, osiągając udział 29,7% całego importu.

Co czeka nas w 2025 roku?

Końcówka 2024 przyniosła wzrosty cen nawozów, jednak ciężko przewidzieć czy w bieżącym roku tendencja wzrostowa będzie kontynuowana. Nie ma pewności co do kierunku, w jakim zmierzają ceny nawozów mineralnych, i jakich możemy spodziewać się w nowym roku. Rosnące ceny gazu przemawiają raczej za wzrostem cen nawozów mineralnych. Jednocześnie, jeżeli wiosną wzrośnie popyt na zakup tych produktów, ich ceny mogą wzrastać, bądź przynajmniej pozostać na obecnym poziomie.