Przegląd klimatyzacji w ciągniku. Jak to robić?

Wielu rolników przed rozpoczęciem sezonu żniwnego skupia się głównie na przygotowaniu technicznym maszyn – sprawdzamy silniki, przekładnie, hydraulikę. Ale o jednej rzeczy często zapominamy: przeglądzie układu klimatyzacji. A to właśnie on ma ogromne znaczenie dla naszego zdrowia i komfortu pracy w najgorętsze dni.

Przed sezonem żniw układ klimatyzacji często jest zanieczyszczony kurzem, pyłem roślinnym i wilgocią, które przez kilka miesięcy zalegały w przewodach i filtrach. W efekcie podczas pierwszych upalnych dni zamiast świeżego powietrza, w kabinie krąży mieszanka bakterii, grzybów i pleśni. Dlaczego to takie groźne?

Brak przeglądu klimatyzacji może prowadzić do:

• podrażnienia dróg oddechowych,
• alergii,
• przewlekłego kaszlu i infekcji,
• uczucia zmęczenia i bólów głowy,
• a w skrajnych przypadkach choćby do problemów astmatycznych.

W zamkniętej kabinie, gdzie przez wiele godzin przebywa operator, takie warunki mogą być nie tylko niekomfortowe, ale też poważnie szkodzić zdrowiu.

Klimatyzacja w ciągniku, kombajnie czy ładowarce nie jest już luksusem – to dziś standard. Jednak żeby dobrze działała i rzeczywiście zapewniała czyste, chłodne powietrze w kabinie, musi być regularnie serwisowana.

Dlaczego klimatyzację trzeba sprawdzić przed sezonem?

Odpowiedź jest banalnie prosta – przede wszystkim dla naszego zdrowia, a dopiero później dla komfortu. Dobrze wykonany przegląd klimatyzacji w maszynie rolniczej powinien obejmować:

• czyszczenie lub wymianę filtrów kabinowych i filtrów przeciwpyłkowych,
• dezynfekcję parownika (to tam najczęściej rozwijają się drobnoustroje),
• kontrolę ilości czynnika chłodzącego i jego ewentualne uzupełnienie,
• czyszczenie kanałów wentylacyjnych.

Ozonowanie kabiny w maszynie rolniczej – czy warto?

W dobrym serwisie można też wykonać ozonowanie kabiny, które dodatkowo neutralizuje bakterie i nieprzyjemne zapachy. Ozon to gaz składający się z trzech atomów tlenu (O₃) i jest używany głównie jako silny środek dezynfekujący i oczyszczający. Dlaczego?

Ozon ma bardzo silne adekwatności utleniające – niszczy bakterie, wirusy, grzyby i nieprzyjemne zapachy poprzez rozbijanie ich struktur na poziomie molekularnym. W serwisie maszyn rolniczych ozonowanie stosuje się np. do:

• dezynfekcji klimatyzacji,
• czyszczenia kabin ciągników, kombajnów i ładowarek,
• usuwania nieprzyjemnych zapachów (np. pleśni, spalin, tytoniu).

Proces ozonowania polega na tym, iż do zamkniętej kabiny wprowadza się ozon wytwarzany przez specjalny generator. Gaz przenika w każdy zakamarek – kanały wentylacyjne, tapicerkę, filtry – i neutralizuje wszystkie szkodliwe drobnoustroje.

Ważne: po ozonowaniu trzeba dobrze przewietrzyć kabinę, bo wysokie stężenia ozonu są szkodliwe także dla ludzi i zwierząt.

Pokryte szronem komponenty to w niektórych układach, przy maksymalnym wysterowaniu klimatyzacji rzecz jaka może się zdarzyć, jednak o ile z kratek nawiewu nie wydobywa się zimne powietrze, może to świadczyć o niedrożnym przelocie przez parownik – klimatyzacja działa i chłodzi, ale niestety powietrze nie ma jak przejść przez schłodzony parownik, fot. G. Szularz

Jak często czyścić i wymieniać filtry w układzie klimatyzacji?

Czyszczenie układu klimatyzacji powinno być wykonywane co najmniej raz w roku, najlepiej oczywiście przed rozpoczęciem sezonu intensywnej pracy. To najlepszy moment na takie działanie, bo maszyna jeszcze nie jest przeciążona, a ryzyko awarii podczas żniw rośnie.

Jeśli pracujemy w bardzo zapylonych warunkach (np. podczas młócenia zboża, prasowania słomy, pracy przy kukurydzy), warto filtry kabinowe:

• czyścić co kilkanascie godzin pracy, czyli codziennie (np. sprężonym powietrzem, delikatnie i bez uszkadzania wkładu),
• wymieniać na nowe co sezon lub po około 300–400 godzinach pracy.

W przypadku zauważenia spadku wydajności chłodzenia lub pojawienia się nieprzyjemnego zapachu, filtry należy wymienić natychmiast, niezależnie od czasu użytkowania.

Pamiętajmy: nowe filtry to nie koszt, to inwestycja w zdrowie i wydajność. Zanieczyszczone filtry nie tylko szkodzą operatorowi, ale też obciążają sprężarkę klimatyzacji, co może prowadzić do jej przedwczesnej awarii – a wtedy naprawa kosztuje kilka razy więcej niż komplet nowych filtrów.

Kiedy najlepiej zrobić serwis klimatyzacji?

Optymalnym terminem jest wiosna, zanim maszyny wyjadą na intensywną pracę. Ale jeżeli maszyna przepracowała już kilka sezonów bez pełnej dezynfekcji układu, lepiej nie czekać – choćby jeżeli lato już się zaczęło.

Warto dodać przegląd klimatyzacji do listy corocznych obowiązkowych przeglądów maszyny, razem ze sprawdzeniem hamulców, układu napędowego i instalacji elektrycznej.

Podsumowując:
Czysta klimatyzacja to nie tylko chłód w kabinie. To ochrona zdrowia, komfort pracy i pewność, iż nasza maszyna nie zawiedzie w najgorętsze dni sezonu. Warto o nią zadbać z wyprzedzeniem – bo naprawiać w czasie żniw to już ostatnia rzecz, jakiej byśmy chcieli.