1 tydzień temu
W drugim kwartale Polacy wypłacili rekordowe sumy z jednego z programów oszczędnościowych, traktując go jako krótkoterminową lokatę. Kwoty sięgające setek milionów złotych pokazują brak zaufania do długoterminowego oszczędzania.
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) miały wspierać Polaków w oszczędzaniu na przyszłość, jednak wielu uczestników traktuje je jako źródło krótkoterminowej gotówki. W drugim kwartale 2023 roku z PPK wypłacono rekordowe 500 mln zł. Niskie zaufanie do długoterminowych oszczędności, a także specyfika wypłat z PPK skłaniają Polaków do częstszego korzystania z tych środków.
Pracownicze Plany Kapitałowe to program oszczędnościowy, który zapewnia dodatkowe wpłaty ze strony państwa oraz pracodawcy. Osoby przystępujące do PPK mają na starcie zagwarantowaną premię powitalną, a następnie coroczne wsparcie finansowe, co czyni oszczędzanie bardziej opłacalnym. Jednakże dane zebrane przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) wskazują, iż coraz więcej osób podejmuje decyzję o wypłacie oszczędności jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Wypłaty rekordowe w drugim kwartale 2023 roku
Liczby wskazują na rosnący trend wypłat z Pracowniczych Planów Kapitałowych. W drugim kwartale 2023 roku:
aż 187 tys. Polaków zdecydowało się na wycofanie zgromadzonych środków z PPK,
wypłaty osiągnęły kwotę 498 mln zł, co jest znaczącym wzrostem w stosunku do wcześniejszych lat,
dla porównania, w analogicznym okresie 2022 roku wypłaty wyniosły 139 mln zł, a w pierwszym kwartale 2023 roku – 460 mln zł.
W rezultacie, w ciągu całego pierwszego półrocza 2023 roku uczestnicy programu wycofali prawie miliard złotych.
Zasady funkcjonowania PPK: na czym polega program?
Pracownicze Plany Kapitałowe, wprowadzone w życie w 2019 roku, mają na celu wspieranie oszczędności emerytalnych Polaków. Zasady funkcjonowania PPK obejmują:
prywatne oszczędności pracownika, do których regularnie dokładają się pracodawca i państwo,
dopłatę powitalną w wysokości 250 zł oraz coroczne wsparcie państwowe w kwocie 240 zł,
comiesięczne wpłaty z pensji, które wynoszą minimum 2 proc. wynagrodzenia pracownika (z możliwością zwiększenia do 4 proc.),
dofinansowanie od pracodawcy, które stanowi od 1,5 do 4 proc. wynagrodzenia.
Te zasady mają zachęcać do długoterminowego oszczędzania, jednakże wiele osób traktuje PPK jako alternatywę do krótkoterminowych lokat.
Polacy sceptyczni wobec długoterminowego oszczędzania
Eksperci zauważają, iż przyczyną częstych wypłat może być niski poziom zaufania do systemu emerytalnego w Polsce. Dr Łukasz Wacławik z krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej wskazuje na istotne kwestie:
powszechny brak zaufania do systemu ubezpieczeń społecznych, szczególnie do ZUS,
wątpliwości co do bezpieczeństwa i dostępności zgromadzonych środków po przejściu na emeryturę,
chęć sprawdzenia, czy zgromadzone pieniądze można swobodnie wypłacać z PPK bez znaczącej straty.
Polacy, mimo przystąpienia do programu, wolą na bieżąco testować dostępność środków, niż odkładać środki wyłącznie z myślą o odległej przyszłości.
Wypłata z PPK – ograniczenia i koszty
Zdecydowanie się na wcześniejszą wypłatę środków z Pracowniczych Planów Kapitałowych oznacza także pewne koszty oraz ograniczenia:
obowiązkowy 19-procentowy podatek Belki od wypracowanych zysków,
możliwość wypłaty jedynie 70 proc. kwoty, którą dopłacał pracodawca (pozostałe środki trafiają na subkonto w ZUS),
utratę możliwości otrzymania dalszych dopłat i wsparcia ze strony państwa oraz pracodawcy.
Ograniczenia te sprawiają, iż wcześniejsza wypłata środków nie jest w pełni opłacalna, jednak mimo to coraz więcej osób decyduje się na ten krok.
Pracownicze Plany Kapitałowe a prognozy na przyszłość
Prognozy Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) wskazują, iż aktywa zgromadzone w PPK oraz Pracowniczych Programach Emerytalnych (PPE) mogą przekroczyć kwotę 100-120 mld zł jeszcze w tej dekadzie. Zakłada się także, iż w programach oszczędnościowych będzie uczestniczyć od 6 do 7 mln pracowników. Dane te sugerują:
zwiększające się zainteresowanie PPK i PPE w długoterminowej perspektywie,
możliwość wzrostu aktywów zgromadzonych przez przyszłych emerytów, którzy mimo wszystko decydują się na regularne oszczędzanie,
większy wpływ programów takich jak PPK na stabilność finansową pracowników w przyszłości.
Tego typu prognozy mogą stanowić zachętę do pozostania w systemie PPK i PPE, co może sprzyjać budowaniu długoterminowych oszczędności.
Podsumowanie: Polacy a Pracownicze Plany Kapitałowe
Pracownicze Plany Kapitałowe to program o dużym potencjale, który jednak napotyka na liczne wyzwania. Niski poziom zaufania do systemu ubezpieczeń społecznych, rosnąca liczba wypłat oraz ograniczenia związane z wcześniejszym wycofywaniem środków sprawiają, iż Polacy traktują PPK bardziej jako krótkoterminowe rozwiązanie. Dla osób, które chcą oszczędzać na emeryturę, PPK oferują dodatkowe wsparcie państwowe i pracodawcy, jednakże rosnąca liczba wypłat wskazuje na potrzebę zbudowania silniejszego zaufania do tego programu.
