Polska nie spełnia warunków do zniesienia stref BTV. Jest decyzja resortu rolnictwa

W odpowiedzi na wniosek Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pismem z dnia 26 sierpnia 2025 r., przedstawiło stanowisko dotyczące aktualnych możliwości znoszenia stref zagrożenia chorobą niebieskiego języka (Bluetongue – BTV).

Polska nie spełnia warunków do zniesienia stref BTV. Jest decyzja resortu rolnictwa

Ramy prawne i warunki uzyskania statusu „wolne od BTV”

Podstawą prawną przyznawania statusu państwa członkowskiego lub strefy wolnej od zakażenia wirusem BTV jest rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2020/689. Zgodnie z jego zapisami, status ten może zostać nadany wyłącznie wówczas, gdy:

• przez co najmniej 24 miesiące prowadzono skuteczny nadzór nad populacją zwierząt zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach,
• w tym samym okresie nie potwierdzono żadnego przypadku choroby w populacji zwierząt docelowych.

Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce

Na terytorium Polski w ostatnich latach odnotowano:

• 7 ognisk BTV w 2024 r.,
• 4 ogniska BTV w 2025 r., z ostatnim przypadkiem stwierdzonym 10 lipca 2025 r.

Ministerstwo podkreśliło, iż sytuacja epidemiologiczna wciąż nie jest stabilna. Sprzyja temu m.in. sezonowa aktywność kuczmanów (Culicoides) – owadów przenoszących wirusa. W Polsce okres ich największej aktywności przypada od maja do września, co wprost przekłada się na zwiększone ryzyko nowych zakażeń.

Wobec powyższego brak jest w tej chwili podstaw do zniesienia obszaru zagrożenia wyznaczonego rozporządzeniem Ministra Rolnictwa z 19 grudnia 2024 r. Wręcz przeciwnie – w 2025 r. konieczne okazało się zwiększenie zasięgu strefy objętej ograniczeniami, aby chronić te obszary kraju, które pozostają wolne od choroby.

Inne choroby zwierząt – ASF i HPAI

W piśmie odniesiono się także do zasad wyznaczania obszarów objętych ograniczeniami w przypadku:

• afrykańskiego pomoru świń (ASF),
• wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI).

Zadanie to pozostaje w gestii Inspekcji Weterynaryjnej, działającej na podstawie rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/687. Obszary objęte ograniczeniami obejmują:

• strefy zapowietrzone,
• strefy zagrożone,
• w razie potrzeby strefy buforowe.

Ich zasięg i czas obowiązywania zależy od sytuacji epidemiologicznej, ryzyka rozprzestrzenienia choroby oraz wymagań prawa unijnego.

Rola Komisji Europejskiej i Głównego Lekarza Weterynarii

W przypadku chorób kategorii A, Komisja Europejska ustanawia minimalne obszary objęte restrykcjami, które państwa członkowskie są zobowiązane utrzymywać. Działanie to służy zasadzie regionalizacji, ograniczając nieuzasadnione zakłócenia w handlu zwierzętami i produktami.

Jednocześnie Główny Lekarz Weterynarii prowadzi stałe działania mające na celu zmniejszenie zasięgu stref objętych ograniczeniami. Wnioski do Komisji Europejskiej o znoszenie lub modyfikację stref składane są niezwłocznie po spełnieniu wymaganych kryteriów.

Każdy taki wniosek rozpatrywany jest indywidualnie z uwzględnieniem m.in.:

• ogólnej sytuacji epidemiologicznej,
• oceny ryzyka rozprzestrzenienia się choroby,
• sezonowości,
• skuteczności działań podjętych w kraju.

Ostateczna decyzja zapada w gronie wszystkich państw członkowskich UE.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi jednoznacznie wskazało, iż obecna sytuacja epidemiologiczna w Polsce nie pozwala na zniesienie stref zagrożenia chorobą niebieskiego języka. Co więcej, konieczne było ich poszerzenie. Równolegle prowadzone są działania w zakresie ASF i HPAI, w ścisłej współpracy z Komisją Europejską.

Proces znoszenia ograniczeń wymaga co najmniej 24 miesięcy stabilnej sytuacji oraz skutecznego nadzoru weterynaryjnego – bez nowych przypadków chorób.